Zarząd sukcesyjny a VAT - pytania i odpowiedzi

ODPOWIEDŹ

Jeżeli zarząd sukcesyjny nie został ustanowiony z chwilą śmierci przedsiębiorcy, po śmierci przedsiębiorcy zarządcę sukcesyjnego może powołać:

- małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku,

- spadkobierca ustawowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek,

- spadkobierca testamentowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek.

Ustanowienie zarządcy sukcesyjnego wymaga formy aktu notarialnego. Powołanie zarządcy sukcesyjnego notariusz zgłasza do CEIDG niezwłocznie, nie później niż w następnym dniu roboczym po dniu powołania zarządcy sukcesyjnego. Zarządca sukcesyjny w tym przypadku pełni funkcję od chwili dokonania wpisu do CEIDG tego zarządcy.

Do prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku zarządca sukcesyjny posługuje się dotychczasową firmą przedsiębiorcy z dodaniem oznaczenia „w spadku”.

Zarząd sukcesyjny od śmierci przedsiębiorcy uznaje się za podatnika kontynuującego prowadzenie działalności gospodarczej zmarłego podatnika. Zatem
w ramach kontynuacji działalności należy rozliczyć VAT za zmarłego, czyli składać deklaracje podatkowe, korekty deklaracji, co oznacza że przedsiębiorstwo
w spadku rozlicza na dotychczasowych zasadach podatek VAT. W rozliczeniu należy posługiwać się NIP-em zmarłego. Oznacza, to że należy złożyć rozliczenie za cały miesiąc, w którym zmarł podatnik.

• Czy można odliczyć VAT z faktur wystawionych na firmę podatnika (bez stosownego dopisku) przed powołaniem i wpisaniem zarządcy do CEIDG)?

Tak, zgodnie z art. 2 pkt 38 i 40 ustawy o podatku od towarów i usług przez zarząd sukcesyjny- rozumie się zarząd sukcesyjny, o którym mowa w ustawie
o zarządzie sukcesyjnym; tj. ustawie z  dnia 5 lipca 2018 roku o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i  innych ułatwieniach związanych
z sukcesją przedsiębiorstw.

Z kolei zgodnie z art. 13. ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym w okresie od chwili śmierci przedsiębiorcy do  dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego, a jeżeli zarząd sukcesyjny nie został ustanowiony - do  dnia wygaśnięcia uprawnienia do  powołania zarządcy sukcesyjnego, osoba, o  której mowa w  art.  14, może dokonywać czynności koniecznych do  zachowania majątku lub możliwości prowadzenia przedsiębiorstwa w  spadku, polegających w szczególności na:

1. zaspokajaniu wymagalnych roszczeń lub przyjmowaniu należności, które wynikają ze zobowiązań przedsiębiorcy związanych z  wykonywaniem działalności gospodarczej, powstałych przed jego śmiercią;
2. zbywaniu rzeczowych aktywów obrotowych w  rozumieniu art.  3 ust. 1 pkt 19 ustawy z  dnia 29 września 1994 roku o  rachunkowości

Osoba, o  której mowa w  art.  14, może także dokonywać czynności zwykłego zarządu w  zakresie przedmiotu działalności gospodarczej wykonywanej przez  przedsiębiorcę przed jego śmiercią, jeżeli ciągłość tej działalności jest konieczna do  zachowania możliwości jej kontynuacji lub uniknięcia poważnej szkody.

W myśl art. 14 osobami uprawnionymi do dokonywania w/w czynności, o których mowa w art. 13, są:

1. małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku, lub
2. spadkobierca ustawowy przedsiębiorcy, albo
3. spadkobierca testamentowy przedsiębiorcy albo zapisobierca windykacyjny, któremu zgodnie z ogłoszonym testamentem przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku.

Po uprawomocnieniu się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowaniu aktu poświadczenia dziedziczenia albo wydaniu europejskiego poświadczenia spadkowego czynności, o których mowa w art. 13, może dokonywać wyłącznie właściciel przedsiębiorstwa w spadku. Osoba, o której mowa w art. 14, dokonuje czynności, o których mowa w art. 13, w imieniu własnym, na rachunek właściciela przedsiębiorstwa w spadku.

• Kto podpisuje JPKV7M?

Osobami uprawnionymi do  podpisania JPKV7M, są:

1) małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku, lub

2) spadkobierca ustawowy przedsiębiorcy, albo

3) spadkobierca testamentowy przedsiębiorcy albo zapisobierca windykacyjny, któremu zgodnie z ogłoszonym testamentem przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku.

Natomiast po uprawomocnieniu się postanowienia o  stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowaniu aktu poświadczenia dziedziczenia albo wydaniu europejskiego poświadczenia spadkowego czynności tej może dokonywać wyłącznie właściciel przedsiębiorstwa w  spadku.

• Czy można go podpisać przychodem?

Do podpisania JPK_VAT można także użyć:

- kwalifikowanego podpisu elektronicznego  – to płatny podpis elektroniczny do podpisywania dokumentów,

- danych autoryzujących  – to bezpłatne narzędzie online do podpisywania plików JPK. Potrzebne wówczas będą: • NIP albo PESEL, • imię, • nazwisko,
• data urodzenia, • adres e-mail, na który przyjdzie UPO, • odpowiednia kwota przychodu osiągniętego w poprzednim roku. Można również wpisać wartość „0”, jeśli za ten rok nie zostało złożone żadne zeznanie.

• Czy zarządca jest uprawniony do podpisania UPL-1?

Każdy, kto składa swoją deklarację podatkową przez internet może wyznaczyć pełnomocnika – zatem nie ma przeszkód żeby zarządca sukcesyjny powołał pełnomocnika do elektronicznego składania i podpisywania deklaracji podatkowych w ramach zarządu majątkiem

• Jakie obowiązki związane z VAT ciążą na zarządcy sukcesyjnym?

O powołaniu zarządcy przedsiębiorca powinien zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego (właściwego w zakresie opodatkowania VAT) w terminie 7 dni od dnia wpisu zarządcy do CEIDG. Przedsiębiorca powinien też informować o zmianach dotyczących tego wpisu w terminie 7 dni od zaistnienia zmiany.

W przypadku ustanowienia zarządu sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy należy ponownie rejestrować podatnika VAT – z datą wsteczną od śmierci przedsiębiorcy. Warunkiem przywrócenia rejestracji jest złożenie przez zarządcę sukcesyjnego, który wykonuje prawa i obowiązki przedsiębiorstwa w spadku, wymaganych deklaracji VAT za okresy sprzed jego powołania (także za zmarłego przedsiębiorcę, jeśli ten nie zdążył ich złożyć).

Dodatkowo zarządca przede wszystkim ma obowiązek prowadzenia ewidencji VAT z...