Brak faktury a odliczenie VAT

Odpowiedź
Czytelnik może odliczyć VAT naliczony z otrzymanej faktury w deklaracji VAT za styczeń, luty albo  marzec 2019 r. Jeżeli jednak otrzyma fakturę w okresie późniejszym, to może skorzystać z prawa do odliczenia VAT naliczonego poprzez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do odliczenia tj. za styczeń 2019 roku. Odliczenie przysługuje w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do odliczenia. Po tym czasie prawo do odliczenia wygasa wskutek przedawnienia.

Wystawianie faktur dotyczących  dokonanych transakcji jest obowiązkiem podatników vat, chyba że kontrahent korzysta ze zwolnienia z VAT. Jeśli strona transakcji korzysta ze zwolnienia z VAT, to Czytelniczka powinna zwrócić się z żądaniem wystawienia faktury. Jeżeli sprzedawca jest czynnym podatnikiem VAT, to niewystawienie faktury stanowi przestępstwo skarbowe, a w przypadkach mniejszej wagi czyn ten  stanowi wykroczenie skarbowe. Zatem podlega karze grzywny.

Jeżeli kontrahent pomimo upominania nie wystawi faktury, trzeba o tym fakcie poinformować urząd skarbowy właściwy dla tego kontrahenta.

Uzasadnienie
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Kwotę podatku naliczonego stanowi m.in.:

1. suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
   a) nabycia towarów i usług,
   b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy, jednak nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę.

Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w ww. terminach może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych. Brak odliczenia również w tych terminach uprawnia podatnika do obniżenia kwoty podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do odliczenia, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Zatem, Czytelniczka otrzymawszy fakturę za zakupiony towar mogła odliczyć VAT w miesiącu styczniu, lutym lub marcu 2019 roku. Jeżeli, odliczenie w ww. miesiącach było niemożliwe ze względu na brak faktury, to może dokonać odliczenia VAT naliczonego po otrzymaniu faktury składając korektę deklaracji za styczeń 2019 roku najpóźniej do końca 2023 r.

Trzeba także zauważyć, że przepisy ustawy o VAT wskazują na obowiązek dokumentowania każdej transakcji w obrocie gospodarczym. Zatem, każda opodatkowana VAT sprzedaż, dokonywana na rzecz podatnika lub osoby prawnej niebędącej podatnikiem, musi zostać udokumentowana fakturą. Niemniej, w przypadku sprzedaży zwolnionej od podatku czy sprzedaży dokonywanej na rzecz podmiotów innych niż podatnicy oraz osoby prawne niebędące podatnikami obowiązek wystawiania faktur istnieje na żądanie nabywców. Jeżeli, zarówno sprzedawca, jak i nabywca są podatnikami VAT czynnymi, to obowiązują ich reguły przewidziane dla podatników VAT.  Zatem wystawienie faktury przez sprzedawcę jest jego obowiązkiem. Sprzedawca jest zobowiązany wystawić fakturę, nie później niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonał dostawy towarów, wykonał usługę lub otrzymał całość lub część zapłaty.

Wobec powyższego, jeżeli strona transakcji nie wystawi faktury lub wystawi ją po upływie ustawowych terminów, może podlegać odpowiedzialności karnej skarbowej za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. Kto bowiem wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania, podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych. 

W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe tj. karze grzywny.

Należy także dodać, że jeżeli kontrahent, pomimo żądań Czytelniczki, nie wystawi faktury dokumentującej sprzedaż, Czytelniczka powinna zaistniałą sytuację zgłosić do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla tego kontrahenta.

Ewidencja w deklaracjACH: VAT-7(19) nabycie towarów i usług pozostałych w poz. 45 wartość netto, w poz. 46 podatek naliczony.

Podstawa prawna: art. 86 ust. 1 i 2, art. 86 ust. 10, ust. 11 i ust. 13, art. 106b , art. 106i ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT, art. 62 ustawy z dnia 10 września 1999 roku Kodeks karny skarbowy