ODPOWIEDŹ
W przedstawionym przypadku zaległość VAT za czerwiec nie stanowi wierzytelności, która powinna być objęta układem, wiec mogła być dochodzona w postępowaniu egzekucyjnym. Niemniej na wniosek zarządcy, sędzia komisarz może na okres do trzech miesięcy zawiesić postępowanie egzekucyjne prowadzone do wierzytelności nieobjętych układem, jeżeli egzekucję skierowano do rzeczy niezbędnej do prowadzenia przedsiębiorstwa, zgodnie z art. 141 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze.
Natomiast zobowiązania objęte układem nie mogą być dochodzone w postępowaniu egzekucyjnym, ponieważ na mocy art. 140 ust. 1 w/w ustawy wszczęte przed ogłoszeniem upadłości, ulegają zawieszeniu z mocy prawa z dniem ogłoszenia upadłości.
UZASADNIENIE
Na podstawie art. 272 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawcze układ obejmuje wierzytelności powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości Spółki i od dnia ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu w myśl art. 87 tej ustawy ustanowiony jest zakaz spełniania świadczeń wynikających z zobowiązań objętych układem. W zagadnieniu przedstawionym przez Czytelnika istotne jest wykazanie, czy VAT za czerwiec z dniem wydania postanowienia o upadłości Spółki z możliwością zawarcia układu, jest wierzytelnością.
Zgodnie z regulacjami art 4 i 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach. Zobowiązaniem podatkowym natomiast jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego. Zatem nie istnieje zobowiązanie podatkowe bez obowiązku podatkowego. Zobowiązanie podatkowe powstaje z mocy prawa bądź ustalone jest w decyzji organu podatkowego.
Powstanie obowiązku i zobowiązania podatkowego w przypadku VAT reguluje ustawa z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług. W myśl part. 19a ust. 1 tej ustawy, co do zasady, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru lub wykonania usługi. Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą, obowiązani są zgodnie z art. 99 ustawy o VAT do składania w urzędzie skarbowym deklaracji za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca lub kwartału następującego po każdym kolejnym miesiącu lub kwartale i zgodnie z art. 103 ustawy o VAT obowiązani są, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku za okresy miesięczne lub kwartalne w terminie do 25 miesiąca następującego po miesiącu lub kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy. Zatem zobowiązanie podatkowe VAT powstaje po złożeniu deklaracji i samoobliczeniu podatku. Wobec powyższego nie można przyjąć, iż wierzytelność za czerwiec powstała w dniu 25 lipca, a więc z upływem ostatniego dnia i terminu do złożenia deklaracji i zapłaty samoobliczonej wysokości zobowiązania. Po 25 lipca zobowiązanie staje się zaległością podatkową, a organ podatkowy urzędu może domagać się jej uiszczenia.
Tak więc przed 30 czerwca zobowiązanie z tytułu podatku od towarów i usług za miesiąc czerwiec nie stanowiło wierzytelności podlegającej objęciu układem, ponieważ organ podatkowy w tym dniu i wcześniej, nie mógł żądać zapłaty tego podatku. Dzień wskazany przez ustawodawcę jako termin złożenia deklaracji i uregulowania zobowiązania jest dniem powstania wierzytelności z tytułu VAT. Po upływie tego dnia powstaje zaległość. Wobec tego można stwierdzić, iż zobowiązanie nie podlegało objęciu układem i organ egzekucyjny mógł prowadzić postępowanie egzekucyjne do zaległości VAT za czerwiec.
Małgorzata Pereczkowska
