Szukanie zaawansowane

Szukanie wraz z odmianą wyrazów
Wstaw * (gwiazdka) po wpisaniu początku wyrazu
np. podatk*, aby znaleźć podatkami, podatkach itd.

Dokładne dopasowanie
Wpisz wyrażenie w cudzysłowie.
Na przykład: "podatek dochodowy".

Wykluczenie wyrażenia
Wstaw - (minus) przed słowem, które chcesz wykluczyć. Na przykład: "sprzedaż -towar"

Brak wyników

AKTUALNOŚCI , KONTROLE I POSTĘPOWANIA PODATKOWE

19 maja 2021

Kodeks dobrych praktyk dla księgowych, czyli jak zapobiec uchybieniom, które grożą sankcjami karnoskarbowymi

0 2326

Od samego słowa: „kontrola”… każdemu księgowemu robi się słabo… O kontroli, ich rodzajach napisali już chyba wszyscy wszędzie. Niesamowicie wartościowe publikacje, trafne analizy interpretacji, orzeczeń sądowych, całej drogi procesowej: od pojawienia się kontroli w drzwiach u podatnika do momentu wyroku sądowego w sytuacji sporu z fiskusem.

Dlatego też warto zagłębić się w zagadnienia kontroli w nieco innym formacie i spojrzeć na to „okiem urzędnika… nie swoim”. 

Czytamy, słyszymy o karach, sankcjach (30%, 100%) dla podatnika. Znamy sankcje z ustawy – Ordynacja podatkowa i z ustaw o podatkach dochodowych wiążące się często z utratą kosztów oraz te najsurowsze z ustawy o podatku od towarów i usług VAT, skutkujące dodatkowo utratą podatku naliczonego.

Nie chcemy słyszeć, ale... musimy być świadomi także kar dotyczących bezpośrednio naszej osoby. Musimy wiedzieć o odpowiedzialności karnej za przestępstwo skarbowe lub za wykroczenie skarbowe, którym podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.

Największym szokiem była dla nas wszystkich nowelizacja z dnia 1 marca 2017 roku. Wtedy właśnie weszła w życie nowelizacja Kodeksu karnego zakładająca m.in., że gdy wartość towarów lub usług wskazanych w fałszywych fakturach przewyższa 10 milionów złotych, sprawcom grozi, tak jak w przypadku najpoważniejszych zbrodni, kara pozbawienia wolności – w najcięższych wypadkach nawet 25 lat więzienia.

Sporym wyzwaniem Ministerstwa Finansów w ostatnich czasach jest również problem fikcyjnych, pustych faktur. Jest on coraz poważniejszy, a co za tym idzie, przepisy karnoskarbowe coraz bardziej restrykcyjne.

Okazuje się, że puste faktury i oszustwa gospodarcze związane z wprowadzeniem ich do obrotu przybierają przeróżne formy. Zdarza się, że czasami chodzi o zakup kilku faktur w celu zmniejszenia podatku dochodowego przedsiębiorcy, a czasami proceder z nimi związany osiąga rozmiar skomplikowanej siatki przestępczej. Może się również okazać, że przedsiębiorca wystawi fakturę na transakcję, która nigdy nie doszła do skutku. Czy to było zamierzone, celowe, to już zostanie wyjaśnione przez odpowiednie służby.

Nadal aktualne jest zatem pytanie, które stawiają księgowi od momentu pojawienia się w 2014 roku tego kontrowersyjnego przepisu w ustawie VAT. Chodzi o możliwość wystawiania faktury VAT nawet 30 dni przed sprzedażą. Komu ma to służyć?

Niezależnie od tego, na jaką skalę faktury te są wystawiane, każde ich użycie może nieść za sobą poważne skutki podatkowe i karne zarówno po stronie wystawcy, jak i nabywcy. Puste faktury stanowią dokumenty księgowe VAT, które nie odzwierciedlają rzeczywistego zdarzenia gospodarczego. Oznacza to, że taka faktura wykazuje dostawę towarów lub świadczenie usługi, która w rzeczywistości nigdy nie miała miejsca. Wprowadzenie do obrotu fikcyjnych faktur pociąga za sobą negatywne skutki zarówno od strony podatkowej, jak i karnej.
 

Automatyzacja systemów księgowo-finansowych, JPK i pandemia koronawirusa zapoczątkowała erę kontroli podatkowych przeprowadzanych zdalnie. Jak przygotować się do kontroli podatkowej w 2021 r., aby uniknąć kar podatkowych? Kliknij i weź udział w kompleksowym kursie online -->

Redakcja


Skąd księgowy ma mieć pewność, czy transakcja odzwierciedla rzeczywistość gospodarczą transakcji, która realnie miała miejsce? Skąd ma czerpać informacje na ten temat przykładowo biuro rachunkowe, które opiera się wyłącznie na dokumentacji, jaką dostarczy mu klient. Zazwyczaj zawęża się ona do faktur VAT, które, umówmy się, nie odpowiadają precyzyjnie na wyżej postawione pytanie.

Nowoczesne technologie, wprowadzana automatyzacja naszych systemów księgowo-finansowych, czynności i obowiązków wobec fiskusa zdawały się jedynym ratunkiem w walce z przestępczością podatkową.

JPK, czyli Jednolity Plik Kontrolny, miał być tym lekarstwem „na całe zło”. Jest to, przypomnijmy, rozwiązanie informatyczne wprowadzone przez Ministerstwo Finansów w celu usprawnienia pracy organów podatkowych oraz organów kontroli skarbowej.

Poza tym warto wspomnieć, iż pandemia koronawirusa wprowadziła możliwość kontroli przeprowadzanych zdalnie. Nowe okoliczności podyktowane względami praktycznymi, a przede wszystkim bezpieczeństwem, wymusiły na ustawodawcy zmiany umożliwiające sprostanie nowym okolicznościom. Formę zdalną kontroli reguluje art. 51 ust. 3a wprowadzony w Tarczy Antykryzysowej 4.0 do ustawy z dnia 6 marca 2018 roku Prawo przedsiębiorców.

Nie możemy również zapominać o kontroli znanej nam od roku 2004, kiedy to Polska wstąpiła w struktury Unii Europejskiej. Kontrolę nad rozliczeniami towarowymi i usługami sprawuje tutaj europejski system VIES. System wymiany informacji o VAT to wyszukiwarka (a nie baza danych) Komisji Europejskiej. Informacje są pozyskiwane z krajowych baz danych VAT, gdy wyszukiwanie jest prowadzone za pomocą narzędzia VIES.

Wyniki wyszukiwania wyświetlają się na dwa sposoby: informacja o VAT UE istnieje (numer aktywny) lub nie istnieje (numer nieaktywny). Dla podatnika to bardzo niewiele, natomiast z pułapu administracji i całej procedury wymiany informacji z krajami Wspólnoty to już zupełnie inny zakres danych. Są tu bowiem historyczne i aktualne dane, wartości transakcji z poszczególnymi kontrahentami i wiele innych.

A ZATEM? Musimy mieć świadomość, iż technologie sprawiły, że obiektywnie rzecz ujmując, mamy do czynienia z cyklicznymi tzw. kontrolami krzyżowymi – i DZIEJE SIĘ TO zarówno z naszą świadomością, jak i bez niej.

Pytanie co dalej? Rzucić wszystko? Zmienić zawód?
Nie ma takiej opcji J w imię zasady:
„ (...) Na tym świecie pewne są tylko śmierć i podatki.” (autor: Benjamin Franklin)

PO PIERWSZE: ZAPOBIEGAĆ!
Na leczenie zawsze przyjdzie czas.

Musimy przestać myśleć o tym w kategoriach: SZYKUJEMY SIĘ DO KONTROLI

Zacznijmy robić porządki – ZACZNIJMY BYĆ ŚWIADOMI!

Lata przepracowane w resorcie finansów doprowadziły mnie do pozornie prostych wniosków wyciąganych z życia przedsiębiorców, gdzie z coraz większym przekonaniem broniłam KSIĘGOWYCH przed oskarżeniami całego świata pt. CZYJA TO JEST WINA?

To bardzo proste!

  • Ryba psuje się od głowy – od Twojej firmowej umowy albo jej braku, co jest niestety powszechne
  • Wszyscy mają procedury fakturowania, obiegu dokumentów, Z KTÓRYCH – z przykrością na audytach podatkowych stwierdzałam – ...NIC NIE WYNIKA
  • Księgowy księguje „kota w worku”, BO NIE MA WYJŚCIA – bo musi ufać systemom księgowym i wystawionym fakturom... – dodam, nie wiadomo, według jakich zasad
  • Problemy z płynnością finansową – KSIĘGOWY[ANG1] 
  • Brak dokumentów celnych, logistycznych – KSIĘGOWY

itp. itd...

TYMCZASEM
Rok 2021 i zmiany przepisów, począwszy od stycznia, już wprost mówią o konieczności zaangażowania innych działów w procesy firmowe... zatem[ANG2] :

  • handlowcy
  • logistycy
  • fakturzyści
  • działy obsługi klienta
  •  szanowny ZARZĄD i kadra kierownicza

Wszyscy razem układamy procesy sprzedaży i zakupu! Za każdy błąd grozi nawet kilka surowych kar w różnych konfiguracjach. Taryfa ulgowa się skończyła! Czas nauczyć się współpracy z działami finansowymi. Nowe kody GTU, kody TRANSAKCYJNE, procesy fakturowania i NOWE KOREKTY stawiają NOWE WYMAGANIA DLA CAŁEJ FIRMY!

ZASTOSUJ ZATEM KODEKS DOBRYCH PRAKTYK, CZYLI PROSTY SPOSÓB NA OCHRONĘ INTERESÓW KAŻDEJ FIRMY

Zacznij od zadania sobie prostych, ale najważniejszych dziś pytań.

Czy Twój zespół, czyli specjaliści od sprzedaży i zakupu, potrafi odpowiedzieć na poniższe pytania:

  • Czy handlowcy informują Cię o warunkach INCOTERMS?
  • Czy logistycy dostarczają na czas dokumenty przewozowe?
  • Czy masz podpisaną umowę o warunkach współpracy ze swoją agencją celną?
  • Czy w Twojej firmie obowiązują procedury dotyczące TERMINÓW WYSTAWIANIA FAKTUR I KOREKT?
  • Czy Twoja obsługa klienta ma ustalone zasady: uzgodnienia i spełnienia warunków faktur korygujących?
  • Czy w Twojej firmie odróżniają znaczenie podatkowe: skonta, rabatu, bonifikaty itp.?
  • Czy handlowcy wiedzą, że każde ustalenie z kontrahentem powinno być na piśmie?
  • Czy w umowach macie zagwarantowane miejsce rozpoczęcia wysyłki i zakończenia transportu towarów?
  • Czy istnieje w Twojej firmie obowiązek opisywania dowodów zakupu?

I MILION innych pytań… w obliczu nieustających kontroli (szczególnie VIES & JPK_VAT).

Zalecenia:
CZAS GASIĆ POŻAR! CZAS NA WIOSENNE PORZĄDKI
!

Niestety... to nie są pytania do księgowego[ANG4] ... – tych informacji oczekuje się od osób realizujących transakcje.

Przygotuj się zatem do kontroli, współpracując ze wszystkimi realizującymi procesy sprzedaży i zakupu!

CZY WIEDZIAŁEŚ:
Jakie są cechy transakcji wykorzystywanych w oszustwie?

Czy Twoi handlowcy, osoby odpowiadające za kontakt z klientem znają zasady i mechanizm oszustwa podatkowego?
Wiele lat temu Minister Finansów ostrzegał podatników, czyli w swoim liście ostrzegawczym poinformował o charakterystycznych, najczęściej powtarzających się cechach transakcji wykorzystywanych w procederze oszustwa.
To są wytyczne dla działów sprzedaży i zakupu. To nie jest lista zadań księgowego.
Co zatem brać pod uwagę, aby nabrać podejrzeń przed zawarciem transakcji?
Oto bardzo cenne wytyczne dla Ciebie i Twojej firmy:

 

1.

Dostawcą jest nowo powstała firma z najniższym kapitałem zakładowym, a jej właścicielem lub reprezentantem jest osoba bez doświadczenia w branży, często obcokrajowiec (pochodzący z krajów trzecich, spoza Unii Europejskiej).

2.

Podmiot, szczególnie przy dużej skali działalności, zgłasza siedzibę firmy pod adresem, gdzie nie ma oznak prowadzenia działalności gospodarczej (tzw. wirtualne biuro) lub w wynajętym lokalu mieszkalnym.

3.

Dostawcy i odbiorcy w łańcuchu dostaw często zmieniają się bez żadnego ekonomicznego uzasadnienia (pojawiają się nowe firmy, przedsiębiorstwa są ponownie uruchamiane po zmianach udziałowców).

4.

Występuje „odwrócony łańcuch obrotu”. Na normalnie funkcjonującym rynku towar sprzedawany jest zazwyczaj od producenta, przez duże hurtownie i następnie mniejszych dystrybutorów, do sprzedawcy detalicznego. W obrocie dokonywanym z zamiarem oszustwa w VAT towar jest sprzedawany przez szereg mniejszych podmiotów do dużych dystrybutorów, którzy dokonują wywozu tego towaru poza granice Polski.

5.

Towary są oferowane w dużych ilościach, a partie towarów z reguły nie są dzielone.

6.

Towary mają wysoką wartość, często ich cena jednostkowa jest niższa od ceny rynkowej.

7.

Dostawca nie dąży do zawarcia kontraktu handlowego przewidującego dłuższą współpracę.

8.

Towary często nie są ubezpieczane, mimo ich wysokiej wartości.

9.

Organizatorzy procederu bez wyraźnego powodu wskazują, od kogo towar można/trzeba kupić albo do kogo można/należy sprzedać.

10.

Biorąc pod uwagę wartość transakcji, są niestandardowo krótkie terminy płatności, transfer środków finansowych, na kolejnym etapie, najczęściej na rachunki bankowe w krajach trzecich.

11.

W oszustwo są zaangażowane podmioty co najmniej z dwóch krajów członkowskich Unii Europejskiej, wykazujące transakcje wewnątrzwspólnotowe (handel transgraniczny).

12.

Jest nieuzasadniona duża liczba podmiotów biorących udział w obrocie (w normalnych warunkach rynek dąży do wyeliminowania zbędnych pośredników w obrocie, by uzyskać jak najwyższą marżę, natomiast w oszustwie podatkowym łańcuch obrotu jest nienaturalnie długi).

13.

Marże na transakcjach są (stosunkowo) niskie dla większości firm w łańcuchu i często stanowią stałe kwoty, a negocjacje cenowe z reguły nie mają miejsca.

14.

Towar przez kolejne etapy obrotu zazwyczaj przechowywany jest w tym samym centrum logistycznym, a nie pod adresem sprzedawcy.

15.

Zachodzi szybka wymiana handlowa, towary są odsprzedawane natychmiastowo bez magazynowania.


O CO PYTA DZIŚ KONTROLA

Lista pytań, które stanowią najważniejszy punkt kontroli wobec podatnika dokonującego sprzedaży i zakupu:

  • potwierdzenie, czy towar rzeczywiście dotarł do odbiorcy
  • potwierdzenie zadeklarowanych nabyć
  • kontrahent zaprzecza otrzymaniu towarów – potwierdzenie miejsca przeznaczenia towarów
  • podanie dokładnego adresu, pod który towary zostały dostarczone
  • dostarczenie listy środków transportu wykorzystywanych przez dostawcę/nabywcę
  • podanie nazwy firmy transportowej
  • potwierdzenie, czy transakcja obejmowała dostawę towarów czy świadczenie usług
  • potwierdzenie zapłacenia kwoty, numeru rachunku, z którego dokonano przelewu, nazwy posiadacza rachunku, z którego realizowano przelew
  • potwierdzenie nazwiska osoby składającej/przyjmującej zamówienie
  • faktury, umowy, zamówienia, płatności, dokumenty transportowe, lista wierzycieli i dłużników.

Kto powinien interweniować, aby spełnić te warunki?
Zadaniem ZARZĄDU jest od kilku lat przestrzeganie wytycznych wynikających z tzw. listy przesłanek należytej staranności.
Lista przesłanek należytej staranności po stronie nabywcy w transakcjach krajowych oraz w transakcjach zagranicznych zakłada, iż ich spełnienie w momencie zawierania transakcji skutkuje brakiem podstaw do kwestionowania u podatników prawa do odliczenia podatku VAT oraz zastosowania stawki 0% VAT w następstwie uznania, że podatnik nie wiedział i nie mógł wiedzieć, że w ramach danej transakcji ich dostawca dopuścił się przestępstwa.

JAK TO UDOWODNIĆ?
Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz krajowych sądów administracyjnych można wywnioskować, że staranny podatnik to podmiot, który:

  • wywiązuje się ze wszystkich obowiązków publicznoprawnych w związku z dokonywanymi transakcjami,
  • weryfikuje swoich kontrahentów, wprowadza ujednolicone procedury dotyczące transakcji z kontrahentami wynikające z wymogów formalnych,
  • organizuje pracę swojego przedsiębiorstwa w sposób pozwalający na minimalizację ryzyka związanego z działaniami oszukańczymi – zarówno ze strony kontrahentów, jak i pracowników przedsiębiorstwa.

WARTO PRZYPOMNIEĆ, ŻE:
Zarząd jako podmiot reprezentujący spółkę pełni funkcję gwaranta, na którym ciąży szczególny, prawny obowiązek zapobiegania popełnianiu wykroczeń i przestępstw skarbowych.
Zgodnie z art. 9 § 3 k.k.s. [ANG2] za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe odpowiada jak sprawca, także ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi, osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną.

WNIOSKI:
Prezes zarządu oraz jego członkowie ponoszą zarówno odpowiedzialność karną za uchybienia przepisom podatkowym, związane z powstałymi nieprawidłowościami w zakresie podatku VAT, CIT, PIT, jak i odpowiedzą za brak nadzoru nad przestrzeganiem reguł w prowadzonej działalności gospodarczej.

JAK ZAPOBIEGAĆ, JAK LECZYĆ?

  • Szkolić nie tylko księgowych, ale również działy obsługi klienta i kadrę zarządzającą
  • Audytować własne rozliczenia pod kątem podatkowym i celnym
  • Wprowadzić procedury sprzedaży, które chronią i dają domniemanie niewinności itp.

WARTO PRZEMYŚLEĆ! Macie wiele do stracenia.