Skutki niezakończenia kontroli podatkowej w wyznaczonym przez organ terminie

ODPOWIEDŹ

Dokumenty dotyczące czynności kontrolnych dokonanych po upływie terminu wyznaczonego do zakończenia kontroli nie mogą stanowić dowodu ani w kontroli podatkowej, ani w ewentualnym postępowaniu podatkowym. Doręczenie protokołu z kontroli po upływie czasu jej trwania nie powoduje braku skuteczności tej czynności, o ile protokół ten sporządzono w terminie wskazanym w upoważnieniu.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 283 § 2 pkt 6 ustawy Ordynacja podatkowa upoważnienie do przeprowadzenia kontroli podatkowej zawiera datę rozpoczęcia i przewidywany termin zakończenia kontroli. W myśl art. 284b Ordynacji podatkowej:

§1. Kontrola powinna zostać zakończona bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie wskazanym w upoważnieniu, o którym mowa w art. 283.

§2. O każdym przypadku niezakończenia kontroli w terminie wskazanym w upoważ- nieniu, o którym mowa w art. 283, kontrolujący obowiązany jest zawiadomić na piśmie kontrolowanego, podając przyczyny przedłużenia terminu zakończenia kontroli i wskazując nowy termin jej zakończenia.

§3. Dokumenty dotyczące czynności kontrolnych dokonanych po upływie tego termi nu nie stanowią dowodu w postępowaniu podatkowym, chyba że został wskazany nowy termin zakończenia kontroli.

Artykuł 291 §4 Ordynacji podatkowej stanowi, że kontrola zostaje zakończona

w dniu doręczenia protokołu z kontroli. W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której po dniu 30 czerwca 2016 roku organ podatkowy nie podjął żadnych czynności mających na celu przedłużenie terminu zakończenia kontroli i kontrola nie została zakończona doręczeniem protokołu z kontroli.

Zarówno treść art. 284b § 3 Ordynacji, jak również orzeczenia dotyczące mocy dowodowej dokumentów dotyczących czynności kontrolnych dokonanych po upływie terminu zakończenia kontroli są rygorystyczne i wynika z nich jednoznaczne stanowisko, że dokumenty takie nie mogą stanowić dowodu ani w postępowaniu kontrolnym ani podatkowym. W wyroku NSA z dnia 27 czerwca 2012 r. sygn. akt I FSK 1412/11 Sąd wskazał, że: „Zakaz wykorzystywania dokumentów uzyskanych po upływie terminu czynności kontrolnych jest bezwzględny i obejmuje nie tylko postępowanie podatkowe, które poprzedzone zostało kontrolą, po zakończeniu której uzyskiwano materiał dowodowy, ale dotyczy również wszystkich innych późniejszych postępowań podatkowych. Zakazu takiego w żadnej mierze nie uchyla przepis art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Otwarty katalog środków dowodowych doznaje bowiem ograniczenia już w art. 181 Ordynacji podatkowej, z którego wynika norma, iż dowodami w postępowaniu podatkowym mogą być m.in. zeznania świadków oraz dokumenty zgromadzone w toku czynności sprawdzających lub kontroli podatkowej, lecz z zastrzeżeniem, m.in. art. 284 b § 3 Ordynacji podatkowej. Wynika stąd, że wykluczone zostały jako dowody te dokumenty sporządzone w toku kontroli podatkowej, które uzyskane zostały po zakończeniu kontroli podatkowej”.

W orzeczeniach sądów administracyjnych dość jednolite jest też stanowisko co do tego, że moc dowodowa dokumentów dotycząca czynności kontrolnych będzie zachowana w postępowaniu podatkowym również wtedy, gdy pismo powiadamiające podatnika o przyczynie przedłużenia terminu oraz wskazujące nowy termin zakończenia kontroli, zostanie doręczone po u...