Administrowanie cmentarzem i parkingiem przez zakład budżetowy

ODPOWIEDŹ

Nie, nie można uchwały NSA z 11 września 2013 roku bezpośrednio odnosić do usług administrowania cmentarzem i parkingiem przy cmentarzu.

UZASADNIENIE

Powołana uchwała dotyczy sytuacji pobierania w imieniu gminy przez jej samorządowy zakład budżetowy - czynnego podatnika VAT- opłaty targowej. Zgodnie z uchwałą Rady Miejskiej podmiot ten otrzymywał zwrot kosztu obsługi inkasa opłaty targowej w wysokości 50% pobranej opłaty targowej. Opłata targowa była wpłacana na konto gminy, która na podstawie przedstawionych faktur zwracała koszty obsługi inkasa. W uzasadnieniu przedmiotowej uchwały Naczelny Sąd Administracyjny, wskazując na wyrok z dnia 18 października 2011 roku o sygn. akt I FSK 1369/10, uznał iż samorządowy zakład budżetowy może być podatnikiem VAT, gdyż na gruncie ustawy o podatku od towarów u usług posiada własną podmiotowość podatkową, nie jest on jednak ani organem władzy publicznej ani urzędem obsługującym ten organ. NSA wskazał, również, iż prowadzenie targowisk i hal targowych należy do zadań własnych gminy, a zadanie to może być wykonywane przez samorządowe zakłady budżetowe. Opłata targowa stanowi dochód własny gminy i jest świadczeniem publicznoprawnym o cechach zbliżonych do podatku a jej pobór nie wynika ze świadczeń wzajemnych pomiędzy gminą a korzystającymi z targowiska. Gmina, w zakresie realizacji publicznoprawnego obowiązku pobrania opłaty targowej, wykonuje zadania z zakresu władzy publicznej i nie będzie podatnikiem VAT w zakresie realizowanych zadań nałożonych na nią odrębnymi przepisami prawa. Natomiast samodzielny zakład budżetowy nie wykonuje usług na rzecz jednostki samorządowej, lecz działa w jej imieniu jako jej wyodrębniona jednostka organizacyjna, wykonując jej zadania własne. Tym samym nie podlega opodatkowaniu kwota przekazywana przez gminę jako koszt inkasa opłaty targowej.

Zadania własne gminy obejmują również między innymi sprawy cmentarzy gminnych (art.7 ust.1 pkt 13 ustawy o samorządzie gminnym). Stosownie do art.2 ust.1 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 roku o cmentarzach i chowaniu zmarłych utrzymanie cmentarzy komunalnych i zarządzanie nimi należy do właściwych wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), na których terenie cmentarz jest położony. Przepis art.4 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 roku o gospodarce komunalnej przyznaje Radzie Gminy kompetencje do określenia wysokości cen i opłat za korzystanie z obiektów użyteczności publicznej gminy, a cmentarz komunalny jest niewątpliwie obiektem użyteczności publicznej, służącym chowaniu zmarłych na koszt osób, których obciąża obowiązek zapewnienia pochówku. Otrzymywane z tego tytułu należności stanowią przychód własny gminy.

W zadanym pytaniu nie określono czynności, jakie wykonywane są w ramach administrowania cmentarzem. Jeżeli w ramach usług administrowania cmentarzem samodzielny zakład budżetowy za opłatą :

• udostępnia miejsca na cmentarzu,

• przygotowuje miejsca pochówku,

• sprzedaje grobowce,

• przedłuża użytkowanie miejsca pochówku,

• dokonuje rezerwacji miejsca pochówku,

• udostępnia kaplicę cmentarną,

• zezwala na wjazd na teren cmentarza,

to należy uznać, że czynności te wykonywane są w ramach umów cywilnoprawnych. Zakład, jako czynny podatnik VAT w przypadku zawierania umów cywilnoprawnych nawet z zakresu zadań własnych gminy powinien opodatkować te czynności zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług. Przedmiotowe czynności stanowią bowiem odpłatne świadczenie usług i po zaklasyfikowania ich do odpowiedniego grupowania PKWiU powinny zostać opodatkowane stosowną stawką VAT. Podobne stanowisko wynika z indywidualnej interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 11 maja 2012 roku sygnaturze ILPP1/443-166/12-2/AWa oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi nr IPTPP4/443-274/13-5/MK z 25 lipca 2013 roku.

Natomiast opodatkowanie opłat parkingowych jest uzależnione od miejsca położenia parkingu. Jeżeli parking położony jest przy drodze publicznej to pobierane tam opłaty nie podlegają opodatkowaniu VAT. Stanowisko to zostało ugruntowane w świetle analizy prawa wspólnotowego (art.13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej), wyroków sądów administracyjnych jak i indywidualnych interpretacji organów podatkowych. Zarówno sądy jak i organy podatkowe wyrażają pogląd, iż w takiej sytuacji gminy działają jako organy władzy publicznej a pobierane opłaty mają charakter daniny publicznoprawnej i jako takie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 25 maja 2010 roku, sygn. akt I FSK 852/09 stwierdził, że „Opłata za parkowanie pojazdów na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania, będąc dochodem publicznym (art.40 a ustawy o drogach publicznych), jest świadczeniem o charakterze publicznoprawnym, ma charakter daniny publicznej. Zatem pobieranie opłat za parkowanie w strefie podlega szczególnemu unormowaniu. Jest to zatem czynność administracyjna prawa publicznego, wynikająca z przyznanego w ustawie prawa do ograniczenia korzystania z dróg publicznych, które co do zasady zgodnie z art.1 ustawy o drogach publicznych są ogólnie dostępne. Są to działania wykonywane w interesie publicznym.” Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w indywidualnej interpretacji z 16 lutego 2011 roku o sygnaturze IBPP1/443-205/11/AS. Dlatego można przyjąć, że samodzielny zakład budżetowy pobierający opłaty parkingowe za parkingi położone przy drodze publicznej, nie wykonuje usług na rzecz jednostki samorządowej, lecz działa w jej imieniu jako jej wyodrębniona jednostka organizacyjna, wykonując jej zadania własne.

Natomiast, jeżeli parking przy cmentarzu znajduje się w specjalnie wyznaczonych miejscach niestanowiących pasa drogowego to udostępnianie miejsc parkingowych za wynagrodzeniem odbywać się będzie na podstawie umowy cywilnoprawnej i będzie stanowiło odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu na podstawie art.8 ust.1 ustawy o VAT. Pogląd ten znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 5 stycznia 2012 roku o sygnaturze ILPP2/443-1402/11-3/AK.

Emilia Wach