0
1029
Podatnik, który dokonał rejestracji dla potrzeb wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów, ma prawo do zastosowania stawki VAT 0% również w stosunku do dostaw dokonanych przed datą rejestracji, pod warunkiem, że zgromadził wszystkie dokumenty potwierdzające, że towar faktycznie opuścił terytorium kraju. Inna interpretacja art. 42 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług jest niezgodna z prawem wspólnotowym.
Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 24 marca 2011 roku o sygnaturze I FSK 1579/10.
Sytuacja podatnika
Spółka złożyła zgłoszenie identyfikacyjne i rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług 11 października 2007r. W zgłoszeniu podała, iż pierwszą deklarację na VAT złożyła za wrzesień 2007r., a 12 października 2007r. złożyła informację dotyczącą obowiązku podatkowego w zakresie transakcji wewnątrzwspólnotowych – VAT UE, informując o zamiarze wykonywania wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów i wskazując datę wykonywania wewnątrzwspólnotowych dostaw – 1 września 2007 r. Organ zarejestrował Spółkę jako czynnego podatnika VAT UE 18 października 2007 r., a 24 października 2007 r. potwierdził zarejestrowanie podatnika VAT UE. 31 grudnia 2007 roku Spółka złożyła deklaracje VAT za miesiące od czerwca 2004 r. do sierpnia 2007 r. z wykazanymi dostawami towarów na terytorium kraju, opodatkowanymi według stawki 22% oraz zobowiązaniami podatkowymi. Powyższe deklaracje spółka skorygowała 10 października 2008 r., wykazując wyłącznie wewnątrzwspólnotową dostawę towarów i eksport towarów, opodatkowane według stawki 0%. Spółka złożyła również wniosek o stwierdzenie nadpłaty za powyższe miesiące.
Organ podatkowy początkowo dokonał zwrotu nadpłaty, później jednak zakwestionował zastosowanie przez spółkę stawki VAT 0% w stosunku do dostaw dokonanych przed rejestracją dla transakcji wewnątrzwspólnotowych. Powyższe decyzje zostały utrzymane w mocy przez organ odwoławczy, ale zostały uchylone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Następnie na wyrok WSA została złożona skarga kasacyjna, która została oddalona przez Naczelny Sąd Administracyjny.
Uzasadnienie Naczelnego Sądu Administracyjnego
W uzasadnieniu swojego stanowiska NSA odwołał się do wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (ETS): w sprawie C-146/05 Albert Collee z dnia 27 września 2007 roku i C-409/04 Teleos z tej samej daty, stwierdzając za Trybunałem, że przepisy, które państwa członkowskie mogą ustanawiać w zakresie formułowania warunków dotyczących WDT, nie mogą być wykorzystywane w sposób podważający neutralność podatku VAT biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne i sposób opodatkowania WDT tj. u nabywcy.
Stanowisko takie nie przeczy regulacjom nakładającym na podatnika określone obowiązki i warunki jak dokonanie rejestracji, czy posiadanie określonych dokumentów. Państwo członkowskie jest do takich działań upoważnione na podstawie art. 22 ust. 8 VI Dyrektywy. Jednakże w myśl powołanych orzeczeń pierwszeństwo należy dać faktowi rzeczywistego wykonania czynności, przed wymogami formalnymi. Inaczej rzecz ujmując, w sytuacji, gdy dokonanie czynności jest oczywiste i nie budzi wątpliwości, stosowanie mechaniczne skutków w postaci nie uznania danej dostawy za WDT tylko i wyłącznie z powodu nie wypełnienia wymogu formalnego, ustalonego przez przepisy prawa, sprzeciwia się jednej z podstawowych zasad tj. neutralności podatku od towarów i usług, eksponowanej przez ETS. W przypadku zderzenia się tych dwóch kwestii przesądzającą jest materialna strona transakcji, jej rzeczywiste wystąpienie. Wobec tego, jak wynika z ww. orzeczeń, obowiązkiem organów jest ustalenie w pierwszym rzędzie, czy czynność WDT miała miejsce w sensie zarówno podmiotowym jak i przedmiotowym, jak również, czy okoliczności związane np. z brakiem rejestracji, spóźnionym ujawnieniu czynności, nie noszą znamion oszustwa w zakresie naliczania i rozliczania VAT w prowadzonej przez podmiot działalności.
W niniejszej sprawie zauważyć należy, że podstawę materialno-prawną wydanego przez organy rozstrzygnięcia stanowił przepis art. 42 ust. 1 pkt 1 oraz art. 13 ust. 6 w zw. z art. 97 ust.1 ustawy o VAT zinterpretowany przez organ w ten sposób, że brak rejestracji podatkowej podmiotu automatycznie pozbawia go prawa do stosowania stawki 0% z tytułu WDT. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego zasadnie z taką wykładnią, w sytuacji nie kwestionowania przez organ dokonania WDT, nie zgodził się Sąd pierwszej instancji uchylając zaskarżoną decyzję.
Podstawa prawna: art.13 ust.6, art.42 ust.1 pkt 1, art.97 ust.1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.
