Czy sprzedaż dokonaną osobie fizycznej można udokumentować fakturą na jej działalność gospodarczą

ODPOWIEDŹ

Tak, można wystawić fakturę na działalność gospodarczą osoby fizycznej. Akt notarialny nie daje uprawnień do odliczania VAT naliczonego. Podatnik powinien otrzymać fakturę VAT powiązaną z tym aktem i to umożliwi nabywcy lokalu odliczenie podatku.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art.5 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług opodatkowaniu VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Definicja świadczenia usług jest bardzo szeroka. Obejmuje wszystkie świadczenia, które nie są dostawą towarów.

Prawo do odliczenia podatku VAT zapewnia neutralność tego podatku. Możliwość jego odliczenia powoduje, że podatek zapłacony przez podatnika VAT przy nabyciu towarów czy usług nie będzie stanowił dla niego faktycznego obciążenia finansowego. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje w zakresie, w jakim towary są wykorzystywane przez podatnika VAT do wykonywania czynności opodatkowanych (art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług).

Zgodnie z art. 106 b ust. 1 ustawy o VAT podatnicy są obowiązani wystawić fakturę dokumentującą dostawę towarów i świadczenie usług dokonywane na rzecz innego podatnika.

Z pytania wynika, że Gmina dokonała dostawy pawilonu handlowego osobie fizycznej i ma wątpliwości, czy może wystawić fakturę na działalność gospodarczą tej osoby.

Transakcje, których przedmiotem są nieruchomości, wymagają zachowania szczególnej formy zakupu, jaką jest akt notarialny. Taka forma jest również zachowana w przypadku gdy nabywca jest podatnikiem podatku VAT i nabywa nieruchomość do celów prowadzenia działalności gospodarczej.

Należy pamiętać, że podmiotowość prawna to przyznana przepisami możliwość bycia stroną w stosunkach cywilnoprawnych. Z reguły podmiotowość prawna jest cechą osób fizycznych. Nieodłącznymi elementami podmiotowości prawnej jest zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych.

Aby możliwe było odliczenie podatku VAT transakcja musi być udokumentowana fakturą. Obowiązek wystawienia faktury spoczywa na podatniku VAT w przypadku dokonania sprzedaży towaru lub świadczenia usługi na rzecz innego podatnika.

Danymi, które powinna zawierać faktura są m.in. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy, numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku. Biorąc pod uwagę przepisy prawa cywilnego oraz podatkowego Stroną transakcji jest osoba fizyczna.

Warto nadmienić, że ciekawym przykładem jest zakup nieruchomości przez spółkę cywilną. Spółka taka w rozliczeniach VAT jest odrębnym podatnikiem, natomiast z punktu widzenia prawa cywilnego to nie sama spółka cywilna nabywa nieruchomość, lecz jej wspólnicy. W takim przypadku nabycie nieruchomości ze środków firmowych spółki cywilnej do majątku spółki, wykorzystywanej do celów prowadzenia działalności gospodarczej, udokumentowane aktem notarialnym i fakturą, w których jako nabywcy nieruchomości występują wszyscy wspólnicy spółki, spełnia warunki do odliczenia podatku naliczonego przez spółkę.

W orzecznictwie wiele jest przykładów dotyczących zakupu nieruchomości przez małżonków. Wówczas podstawowe znaczenie dla prawa do odliczenia VAT ma nie fakt nabycia towarów czy usług przez oboje małżonków (w ramach współwłasności) i wystawienia faktury VAT na obojga, ale przede wszystkim to, że jeden z małżonków jest czynnym podatnikiem VAT i w związku z tym ma prawo do odliczenia podatku VAT zawartego w cenie nabywanych towarów i usług.

Tak więc, moim zdaniem nie ma przeszkód, aby Gmina wystawiła fakturę na rzecz podatnika, który nabył nieruchomość jako osoba fizyczna. Akt notarialny nie daje mu uprawnień do odliczania VAT naliczonego. Podatnik powinien otrzymać fakturę VAT powiązaną z tym aktem i to umożliwi odliczenie VAT. Dla Gminy kontrahentem jest nadal osoba fizyczna posiadająca zdolność do czynności prawnych.

Iwona Porez