Czy świadczenie usługi przez podmiot zewnętrzny na rzecz szpitala może korzystać ze zwolnienia z VAT

ODPOWIEDŹ

Przedsiębiorca, który będzie świadczył tego typu usługę na rzecz szpitala może korzystać ze zwolnienia w podatku od towarów i usług. Wynika to z faktu, iż usługa tego typu ma związek z przywracaniem zdrowia a ponadto jest świadczona na terenie szpitala. Proces leczniczy, co wynika z orzecznictwa TSUE, nie należy rozumieć wąsko (tylko jako leczenie przez personel medyczny), ale jako kompleksowe zapewnienia usługi leczniczej.

UZASADNIENIE

Częstą praktyką w działalności szpitali jest korzystanie z tzw. outsourcingu, czyli korzystania ze specjalistycznych firm zewnętrznych poprzez zlecanie prowadzenia im części swoich obowiązków. Najczęściej ma to miejsce w takich dziedzinach jak: księgowość, audyt, zaopatrzenie, administracja kadrowa czy szkolenia. W takim przypadku powstaje pytanie jaki będzie zakres możliwego zastosowania zwolnienia w podatku od towarów i usług dla tego typu usług (outsourcingowych). Jak bowiem wskazuje ustawodawca w treści art.43 ust.1 pkt 18a ustawy o podatku od towarów i usług (u.p.t.u.) zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, świadczone na rzecz podmiotów leczniczych na terenie ich zakładów leczniczych, w których wykonywana jest działalność lecznicza. Powyższy przepis należy interpretować łącznie z treścią art.43 ust. 17 i 17a u.p.t.u.. zgodnie z którym w/w zwolnienie nie ma zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

1. nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie

2. ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

I dalej z ust.17a wynika, że zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 18a ma zastosowanie do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe.

Na wstępie analizy powyżej przedstawionych przepisów należy wskazać na rozumienie pojęcia świadczenia opieki medycznej (co składa się na czynności służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu oraz poprawie zdrowia). Otóż jak wskazał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 18.11.2010 r., sygn. C -156/09 pojęcie powyższe nie może być rozumiane wąsko, to znaczy nie może być ograniczane tylko i wyłącznie do czynności jakie są wykonywane przez wykwalifikowany personel medyczny. Ogólnie ujmując, co zresztą wynika ze specyfiki działania współczesnego szpitala, proces leczenia oparty jest coraz częściej o zaawansowane technologicznie usługi, a nie tylko personel medyczny.

Wobec takiego podejścia TSUE należy wskazać (ogólnie), iż aby możliwe było korzystanie ze zwolnienia w podatku od towarów i usług ze strony świadczeniodawców innych niż personel medyczny, muszą być spełnione następujące warunki:

• a) usługa musi być świadczona na rzecz szpitala na jego terenie,

• b) dany typ świadczonej usługi jest niezbędny do prawidłowego i całościowego wykonania usługi medycznej, np. przez personel medyczny,

• c) nie musi wystąpić warunek bezpośredniego związku pomiędzy pacjentem a usługą (mogą być czynności uboczne, wspomagające), ale musi istnieć chociaż związek pośredni z procesem np. przywracania zdrowia).

Pewnego rodzaju wątpliwości mogą powstawać u świadczących usługi na rzecz szpitali co do zakresu rozumienia pojęcia świadczenia usług na terenie szpitali. Otóż jak wyjaśnił Minister Finansów w interpretacji ogólnej z dnia 29.12.2017 r., sygn. PT1.8101.5.2017.PSG.622: Wskazać również należy, że warunek świadczenia czynności na terenie podmiotu leczniczego sprowadza się w istocie do tego, że są one faktycznie wykorzystywane (w ramach świadczenia usług w zakresie opieki medycznej, służących profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia) na terenie tych podmiotów (np. dostawa wyżywienia dla pacjentów przebywających na terenie szpitala, nawet, gdy zostało ono przygotowane poza tym terenem, odbiór odzieży i pościeli szpitalnej wykorzystywanej przez pacjentów oraz dowóz czystej odzieży i pościeli szpitalnej dla pacjentów przebywających na terenie szpitala, nawet, gdy jej pranie zostało wykonane poza terenem szpitala).

Odnosząc powyższy cytat do świadczenia usługi informatycznej związanej z tzw. ruchem chorych można wskazać, iż część usługi może być wykonywana poza siedzibą szpitala, co nie będzie wykluczało warunku wykonywania usługi na terenie szpitala.

W powyższej interpretacji Minister powołując się orzecznictwo TSUE stwierdził również, że aby daną czynność uznać za usługę ściśle związaną z usługami w zakresie opieki medycznej służącymi profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, konieczne jest, aby ta czynność mogła być uznana za usługę pomocniczą do danej usługi medycznej (usługi głównej). W kontekście kwalifikowania usług wykonywanych w ramach świadczenia opieki szpitalnej i medycznej, zauważyć należy, że opieka taka stanowi pewien proces (na który składa się wiele różnych czynności wykonywanych na terenie danej placówki) rozpoczynający się od momentu przyjęcia pacjenta do placówki medycznej, a kończący się w momencie opuszczenia przez pacjenta tej placówki. W ramach powyższego procesu konieczne jest wykonanie wielu czynności, z których część może być również – i w praktyce często jest – wykonywana przez podmioty zewnętrzne. Spośród tych czynności, te, które spełniają warunki do uznania ich za usługi ściśle związane z usługami w zakresie opieki medycznej, służącymi profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, tj. stanowią nieodzowny element działalności placówek, świadczących taką opiekę, podlegają zwolnieniu od VAT na podstawie art. 41 ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT.

Ewidencja w deklaracjach: w deklaracji VAT-7(17) świadczenie usługi korzystającej ze zwolnienia z VAT należy wykazać w poz.10.

Mariusz Nowak

Podstawa prawna: art.43 ust. 17 i 17a oraz art.43 ust.1 pkt 18a ustawy o podatku od towarów i usług.