0
1140
Mam zaległości z tytułu VAT. Urząd prowadzi egzekucję z mojego majątku. Po złożeniu deklaracji VAT sprzedałam nieruchomości należące do mnie. Czy US będzie dochodził zaległości VAT z nabywców nieruchomości? Jeśli tak to na jakich zasadach?
ODPOWIEDŹ
Organ podatkowy jako wierzyciel zapewne będzie wykorzystał wszystkie możliwości prawne zmierzające do zaspokojenia swoich należności VAT. Jednym z narzędzi jest skarga pauliańska, która zapewnia organowi podatkowemu ochronę przed wyzbywaniem się majątku przez Podatnika. Skarga ta polega na żądaniu przed sądem powszechnym do uznania czynności sprzedaży nieruchomości za bezskuteczną w stosunku do organu podatkowego.
UZASADNIENIE
Na wstępie należy zauważyć, iż w przepisach ustawy Ordynacja podatkowa nie ma instytucji umożliwiającej unieważnienie czynności prawnej dokonanej przez podatnika z pokrzywdzeniem organu podatkowego. Uprawnienie do ubezskutecznienia czynności cywilnoprawnych dokonanych przez podatnika z osobami trzecimi przynależy wyłącznie niezawisłym sądom jako organom powołanym do wymierzania sprawiedliwości, co stwierdził Sąd Najwyższy w Wyroku Izby Cywilnej z dnia 28-10-2010 roku, sygn. akt II CSK 227/10.
Zatem, jeśli na skutek czynności prawnej dłużnika tj. sprzedaży nieruchomości, doszło do pokrzywdzenia wierzyciela tj. Skarbu Państwa (organu podatkowego), to pokrzywdzony może żądać przed sądem uznania owej czynności za bezskuteczną.
Skarga pauliańska jest instrumentem uregulowanym w art. 527 – 534 ustawy Kodeks cywilny (k.c.). Tak więc, w myśl art. 527 k.c. gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć.
Z przepisu tego wyłaniają się przesłanki do złożenia skargi pauliańskiej, są nimi:
pokrzywdzenie wierzycieli, jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową,
działanie dłużnika z zamiarem i świadomością pokrzywdzenia wierzycieli,
wiedza lub możliwość [przy zachowaniu należytej staranności] dowiedzenia się o tym przez osobę trzecią.
Ponadto, warto zauważyć że z pokrzywdzeniem wierzyciela mamy do czynienia, w sytuacji, gdy wskutek czynności prawnej tj. sprzedaży dłużnik stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed sprzedażą majątku. Niewypłacalność dłużnika może być wykazana przez wierzyciela za pomocą posiadanych dowodów [stan faktyczny majątku dłużnika], jak również przez przeprowadzenie bezskutecznej egzekucji.Zaznaczyć trzeba, że powyższe przesłanki muszą wystąpić łącznie, a w myśl art. 6 k.c. ciężar ich udowodnienia spoczywa na wierzycielu.
Skarga pauliańska jest rodzajem powództwa, które składa się w sądzie cywilnym przeciwko osobie trzeciej, która wskutek tej czynności uzyskała korzyść majątkową. Uznania czynności prawnej dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli za bezskuteczną nie można żądać po upływie pięciu lat od daty tej czynności.
W wyniku uznania przez sąd danej czynności za bezskuteczną względem wierzyciela - Naczelnika Urzędu Skarbowego, uzyskuje on prawo do dochodzenia swoich roszczeń z przedmiotów majątkowych osoby trzeciej, które na skutek sprzedaży nieruchomości uznanej za bezskuteczną wyszły z majątku Podatnika.
Trzeba zauważyć, iż ochrona wierzyciela przy skardze pauliańskiej, polega na uznaniu czynności za bezskuteczną tylko w stosunku do wierzyciela, który tą czynność zaskarżył do sądu. Natomiast zaskarżona czynność pozostaje nadal skuteczna wobec osoby trzeciej, która uzyskała korzyść majątkową i innych osób.
Paulina Pawluk
