Dokumentowanie fakturą sprzedaży usług budowlanych dla osób prywatnych

ODPOWIEDŹ

Obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art. 111 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Do obrotu wykazywanego w ewidencji o której mowa w ustępie 1, nie wlicza się kwoty podatku należnego (art. 111 ust. 1a).

Cytowany przepis określa generalną zasadę, z której wynika, iż obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.

Stosownie do treści § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie później jednak niż do dnia 31 grudnia 2014 r.:

1. podatników, u których kwota obrotu realizowanego na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 20.000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli kwota obrotu z tego tytułu nie przekroczyła, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20 000 zł (podatnicy rozpoczynający w 2012 roku. świadczenie usług nie stosują proporcji, do wyliczenia kwoty uprawniającej do zwolnienia w 2013r., bez względu na okres wykonywania tych czynności w 2012 roku – zapis § 7 ust.2).

2. podatników rozpoczynających po dniu 31 grudnia 2012 roku dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywany przez podatnika obrót z tego tytułu nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty 20.000 zł (§ 3 ust. 1 pkt 2).

W pierwszym przypadku zwolnienie traci moc po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym podatnik przekroczył obrót realizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych w kwocie 20.000 zł (§ 5 ust. 1 rozporządzenia). Natomiast w drugim przypadku zwolnienie traci moc po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym podatnik przekroczył obrót z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności, w kwocie 20 000 zł (§ 5 ust. 2 rozporządzenia). Powyższe zwolnienie jest zwolnieniem podmiotowym, tj. dotyczącym podmiotu.

Natomiast, zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie później jednak niż do dnia 31 grudnia 2014 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia. Powyższe zwolnienie jest zwolnieniem przedmiotowym, tj. dotyczącym niektórych czynności wykonywanych przez podatnika.

W części II załącznika do rozporządzenia w poz. 34 określono zwolnienie związane ze sprzedażą dotyczącą szczególnych czynności i przysługujące podatnikom, którzy wcześniej nie mieli obowiązku stosowania kas (§ 7 ust.4), świadczą usługi na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych i łącznie spełniają następujące warunki:

1. każde świadczenie usługi dokonane przez podatnika jest dokumentowane fakturą, w której zawarte są dane identyfikujące odbiorcę;

2. liczba świadczonych usług, o których mowa w pkt 1, w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła 50, przy czym liczba odbiorców tych usług w tym okresie była mniejsza niż 20.

W przypadku podatników rozpoczynających świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych:

• w pierwszej połowie 2013 r. albo w pierwszej połowie 2014 r., warunek, o którym mowa w poz. 34 pkt 2 załącznika do rozporządzenia, uznaje się za spełniony, jeżeli liczba świadczonych usług do końca tego roku nie przekroczy 50, a liczba odbiorców tych usług w tym okresie będzie mniejsza niż 20 (§ 2 ust. 3),

• w drugiej połowie 2013 r., albo w drugiej połowie 2014 r. warunek ten uznaje się za spełniony, jeżeli liczba świadczonych usług do końca roku nie przekroczy 25, a liczba odbiorców tych usług w tym okresie będzie mniejsza niż 10 (§ 2 ust. 4).

Odnośnie wystawiania faktur, jak wynika z art. 106b ust. 1 ustawy o VAT, podatnik nie ma obowiązku wystawienia faktury w obrocie krajowym dla osoby fizycznej niebędącej podatnikiem VAT, jednak na żądanie tej osoby, jeżeli żądanie zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty, jest obowiązany wystawić fakturę.

Powyższe oznacza, że podatnik może dokumentować taką sprzedaż za pomocą faktury. Podkreślenia wymaga, iż od 01.01.2014 roku świadczenie usług budowlanych lub budowlano-montażowych dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej rozliczamy na zasadach ogólnych, tj. z chwilą wykonania usługi, a fakturę wystawiamy:

• nie później niż 15 dnia od zakończenia miesiąca, w którym wykonano usługę (art.106i ust.1) ,

• jeżeli przed wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, nie później niż 15 dnia od zakończenia miesiąca, w którym otrzymano zapłatę od nabywcy (art. 106i ust.2 ustawy),

• nie wcześniej niż 30. dnia przed :

- wykonaniem usługi,

- otrzymaniem całości lub części zapłaty przed wykonaniem usługi (art. 106i ust. 7)

Dokonując analizy przedstawionych w pytaniu faktów na podstawie przytoczonych powyżej przepisów należy stwierdzić, iż w sytuacji, gdy korzysta Pan ze zwolnienia podmiotowego w zakresie obowiązku posiadania kasy rejestrującej, tj. nie przekroczył Pan kwoty obrotu w wysokości 20.000 zł (liczonego w proporcji lub nie w zależności od okresu wykonywania usług budowlanych), sprzedaż dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej może Pan dokumentować fakturą, tym bardziej, że w obecnym stanie prawnym kwota limitu obrotu zobowiązująca do rozpoczęcia ewidencjonowania za pomocą kasy jest niezwykle niska, a zatem w przypadku, gdy nie będzie Pan wystawiał faktur to w konsekwencji nie będzie potem możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego.

Reasumując powyższe – nawet w przypadku korzystania w zakresie obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy fiskalnej ze zwolnienia podmiotowego, aby móc korzystać ze zwolnienia przedmiotowego określonego rozporządzeniem w § 2 ust. 1 – w powiązaniu z poz.34 załącznika, bezwarunkowo, jak wyżej wskazano musi Pan wystawiać faktury (według opisanych zasad) osobom prywatnym nawet wtedy, gdy takie żądanie nie zostało przez te osoby zgłoszone. Tylko w przypadku, gdy nie przewiduje Pan utraty zwolnienia podmiotowego tj. nie przekroczy Pan kwoty limitu zobowiązującego do instalacji kasy fiskalnej - nie musi Pani wystawiać faktur osobom prywatnym.

Wioletta Gramis