Dokumentowanie kary umownej

Tak uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej nr IPPP3/443- 511/12-5/RD z dnia 2 sierpnia 2012 roku.

Sytuacja podatnika

W 2010 roku Wnioskodawca zawarł umowę terminową obowiązującą do 31 marca 2015 roku na świadczenie usług przewozu osób samochodem osobowym, który specjalnie w tym celu został kupiony. W umowie było zawarte stwierdzenie, że w przypadku wcześniejszego rozwiązania umowy przez zleceniodawcę zobowiązany on będzie do zapłaty dla Wnioskodawcy odszkodowania w ustalonej w umowie wysokości. Umowa została przez zleceniodawcę rozwiązana. Odszkodowanie zrekompensowało Wnioskodawcy poniesione wskutek tego straty. Na spotkaniu z kontrahentem ustalono, że odszkodowanie zostanie udokumentowane notą księgową, gdyż nie podlega ono podatkowi VAT (takie stanowisko zajął ETS w sprawie C-277/05 gdzie wskazał, że zapłata z tytułu odstąpienia kontrahenta od umowy nie może być traktowana jak zapłata za usługę w rozumieniu art. 2 i art. 6 ust. 1 Szóstej Dyrektywy, podobne stanowisko zajął WSA w Warszawie w wyroku III SA/Wa 305/10).

W związku z powyższym, Wnioskodawca zwrócił się do organu podatkowego o potwierdzenie, że postąpił prawidłowo wystawiając notę księgową na kwotę odszkodowania w związku z przedterminowym rozwiązaniem umowy o świadczenie usług.

Odpowiedź Dyrektora Izby Skarbowej

Analizując zapisy art. 483 Kodeksu cywilnego, w którym uregulowano zagadnienie kar umownych Organ podatkowy stwierdził, iż kary umowne, pełniące funkcje odszkodowawczą (rekompensacyjną), nie mieszczą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu wymienionych w art.5 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług i tym samym nie podlegają opodatkowaniu.

Aby dana czynność (dostawa towarów czy też usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia. Z opisanego stanu faktycznego nie wynika, aby zachodził związek przyczynowy pomiędzy świadczoną usługą a otrzymaniem wynagrodzenia za tę usługę, bowiem uzyskana przez Wnioskodawcę kwota odszkodowania zgodnie z zapisami umowy nie powodowała bezpośredniej korzyści ze strony zleceniodawcy czyli podmiotu wypłacającego odszkodowanie.

Organ podatkowy uznał zatem, że otrzymana przez Wnioskodawcę kwota odszkodowania rekompensująca straty poniesione wskutek przedterminowego rozwiązania umowy dotyczącej przewozu osób samochodem osobowym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie powinna być dokumentowana fakturą VAT.  

Podstawa prawna: art.5 ust.1 pkt 1, art.8 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług; art.483 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny.