Dokumentowanie premii pieniężnej otrzymanej od zagranicznego kontrahenta

ODPOWIEDŹ

Bonus obrotowy przyznany polskiemu nabywcy od zagranicznego kontrahenta stanowi rabat w rozumieniu art.29 ust.4 ustawy o podatku od towarów i usług. Rabat ten zmniejsza podstawę opodatkowania z tytułu importu usług od dostawcy. Jeżeli wystawiła Pani fakturę wewnętrzną dokumentującą import usług, powinna Pani wystawić wewnętrzną fakturę korygującą. Faktura ta jest sporządzana w oparciu o dokument wystawiony przez zagranicznego kontrahenta potwierdzający zaistnienie okoliczności uzasadniających obniżenie obrotu z tytułu udzielonego rabatu.  

UZASADNIENIE

Zgodnie z art.29 ust.4 ustawy o podatku od towarów i usług podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b. Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 25 czerwca 2012 roku o sygn. akt I FPS 2/12 uznał, że wypłata kontrahentowi bonusu warunkowego (premii pieniężnej) z tytułu osiągnięcia określonej wielkości sprzedaży lub terminowości regulowania należności stanowi rabat w rozumieniu art.29 ust.4 ustawy o VAT, zmniejszający podstawę opodatkowania. Udzielenie takiej premii powinno być udokumentowane fakturą korygującą.

Po ww. uchwale NSA Minister Finansów w interpretacji ogólnej z 27 listopada 2012 roku nr PT3/033/10/423/AEW/12/PT-618 uznał, iż w celu prawidłowej kwalifikacji premii pieniężnych (bonusów pieniężnych) w świetle przepisów o podatku od towarów i usług należy przeprowadzić obiektywną analizę całokształtu okoliczności faktycznych konkretnej transakcji, która pozwoli na ocenę skutków takiej transakcji w świetle regulacji dotyczących podatku od towarów i usług. Należy przy tym mieć na uwadze, że sama wola podatnika, znajdująca odzwierciedlenie w treści czynności prawnej, nie może określać charakteru prawnego świadczenia w oderwaniu od jego obiektywnych cech, bowiem nie nazwa, lecz treść świadczenia decyduje o tym, jaki ma ono charakter.

W związku z powyższym w przedmiotowej sprawie należałoby przeanalizować umowę zawartą między kontrahentami oraz okoliczności faktyczne transakcji, ponieważ skutki podatkowe dotyczące wypłacania premii pieniężnych nabywcom uzależnione są od wielu czynników, m.in. od ustalenia, za co faktycznie premie pieniężne zostały wypłacone, tzn. czy dotyczą konkretnych dostaw, czy też odnoszą się do wszystkich dostaw w określonym czasie, bądź też czy związane są ze świadczeniem dodatkowych usług na rzecz sprzedawcy. Zdaniem Ministra Finansów warunkiem uznania premii pieniężnej za rabat jest wykazanie ścisłego związku między premią pieniężną a zrealizowanymi dostawami. Związek taki jest zachowany, gdy premia należna jest za osiągnięcie określonego poziomu obrotów (określonej wartości sprzedaży lub ilości sprzedanych towarów). Dopiero bowiem zrealizowanie wszystkich dostaw (a nie tylko jednej z nich) zapewnia osiągnięcie zakładanego poziomu obrotów uprawniającego do uzyskania premii. Bez zrealizowania tych dostaw premia nie byłaby przyznana, a to oznacza, że zachodzi ścisła relacja pomiędzy zrealizowanymi dostawami a przyznaną premią.

W omawianym pytaniu jeżeli przyjmiemy, że bonus obrotowy (premia pieniężna) przyznany polskiemu podatnikowi od zagranicznego kontrahenta stanowi rabat w rozumieniu art.29 ust.4 ustawy o VAT, to rabat ten zmniejsza podstawę opodatkowania z tytułu importu usług od zagranicznego dostawcy. Od 1 stycznia 2013 roku polscy podatnicy nie mają obowiązku wystawiania faktur wewnętrznych z tytułu importu usług, ale nadal mają taką możliwość. Jeżeli przy nabyciu przedmiotowej usługi skorzystaliście Państwo z tej możliwości i wystawiliście fakturę wewnętrzną, powinniście teraz dokonać jej korekty. Wewnętrzna faktura korygująca powinna zostać sporządzana w oparciu o dokument wystawiony przez zagranicznego kontrahenta, potwierdzający zaistnienie okoliczności uzasadniających obniżenie obrotu z tytułu udzielonego rabatu.

Należy jednak podkreślić, że powyższe wyjaśnienia nie dotyczą sytuacji, w których uzyskana premia wiąże się ze świadczeniem nabywcy na rzecz dostawcy. Dotyczy to np. premii za szczególny sposób eksponowania towaru danego kontrahenta, czy za niedokonywanie zakupów podobnych towarów u innych sprzedawców. W takich przypadkach mielibyśmy do czynienia ze świadczeniem usługi przez nabywcę na rzecz dostawcy, wynagradzanej przez niego stosowną premią, które powinno zostać udokumentowane fakturą wystawioną przez otrzymującego tę premię.

W omawianej sytuacji premia pieniężna została udzielona w walucie obcej, dlatego też polski nabywca musi dokonać przeliczenia otrzymanego rabatu na złote, stosując odpowiedni kurs waluty. Zgodnie z art.31a ust.1 ustawy o VAT w przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Zgodnie z art.31a ust.2 ustawy w przypadku gdy podatnik wystawia fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury. W obu przypadkach, podatnik może wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego lub, odpowiednio, dzień wystawienia faktury; w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.

W doktrynie i orzecznictwie - wskazując na właściwy kurs przeliczeniowy stosowany przy wystawianiu faktur korygujących - dokonuje się rozróżnienia na faktury powodujące obniżenie lub podwyższenie obrotu pierwotnego. Faktura korygująca dokumentująca udzielenie rabatu jest fakturą, na podstawie której następuje obniżenie kwoty podatku należnego.

Zatem kwota wykazana na zbiorczej fakturze korygującej w walucie obcej powinna zostać przeliczona według tego samego kursu co kwota z faktury pierwotnej (faktur pierwotnych), czyli według kursu średniego danej waluty obcej na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego lub dzień wystawienia faktury. W przedmiotowym stanie faktycznym nie będzie to jeden kurs, ale kursy obowiązujące w dniu poprzedzającym powstanie obowiązku podatkowego w stosunku do poszczególnych usług objętych rabatem lub w dniu poprzedzającym wystawienie poszczególnych faktur dokumentujących świadczenie usług.

Bożena Sawicka