Dokumentowanie sprzedaży przez podatników zwolnionych

ODPOWIEDŹ

Podmioty, których sprzedaż jest zwolniona z VAT na podstawie art.113 ust.1 i 9 ustawy o VAT oraz podmioty wykonujące czynności zwolnione przedmiotowo z VAT na podstawie art. 43 ust.1, począwszy od 1 stycznia 2014 roku dokumentują sprzedaż towarów i usług fakturą.

Nie ma przy tym znaczenia, czy podatnik wykonujący powyższe czynności jest zarejestrowany jako „podatnik VAT zwolniony”, czy też nie dokonał zgłoszenia rejestracyjnego.

UZASADNIENIE

W świetle przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (OP) oraz ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (UPTiU), obowiązujących od 1 stycznia 2014 roku, istotnej zmianie uległ sposób dokumentowania sprzedaży towarów i usług przez przedsiębiorców niebędących Vat-owcami. Art. 87 § 1 ordynacji podatkowej mówi, że jeżeli z odrębnych przepisów nie wynika obowiązek wystawienia faktury, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą są obowiązani, na żądanie kupującego lub usługobiorcy, wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi. Z kolei z treści art.106b ust.2 UPTiU wynika, że podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust.3 Jednak, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą m.in. sprzedaż zwolnioną, o której mowa powyżej jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty (art.106b ust.3)

Z treści powyższych przepisów nasuwa się wniosek, że podmioty dokonujące sprzedaży zwolnionej na podstawie art. 113 ust.1 i 9, art.43 ust.1 lub przepisów wydanych na podstawie art.82 ust.3 ustawy zobowiązane są do dokumentowania tej sprzedaży tylko na żądanie nabywcy i wówczas, (jak to wynika z ustawy o VAT), dokumentem jaki są zobowiązani wystawić jest faktura bez możliwości wystawienia rachunku.

Jakie dane powinna zawierać faktura podatnika korzystającego ze zwolnienia ?

Zgodnie z art. 106e ust.1 pkt.19 UPTiU, w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust.1, art. 113 ust. 1 i 9 albo przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, faktura powinna zawierać wskazanie:

a) przepisu ustawy albo aktu wydanego na podstawie ustawy, na podstawie którego podatnik stosuje zwolnienie od podatku,

b) przepisu dyrektywy 2006/112/WE, który zwalnia od podatku taką dostawę towarów lub takie świadczenie usług, lub

c) innej podstawy prawnej wskazującej na to, że dostawa towarów lub świadczenie usług korzysta ze zwolnienia.

Z kolei z art. 106e ust.4 pkt.3 UPTiU wynika, że faktura taka nie zawiera danych określających:

- stawkę podatku;

- sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;

- kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.

Szczegółowe wytyczne odnośnie treści faktur dokumentujących czynności zwolnione zostały określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 03 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur, które obowiązuje od 1 stycznia 2014 roku.

Zgodnie z postanowieniami § 3 tego rozporządzenia, faktura dokumentująca:

1) dostawę towarów lub świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt. 2–6, 8–36 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy powinna zawierać:

a) datę wystawienia,

b) numer kolejny,

c) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,

d) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi,

e) miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,

f) cenę jednostkową towaru lub usługi,

g) kwotę należności ogółem,

h) wskazanie przepisu ustawy, aktu wydanego na podstawie ustawy, przepisu dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.) lub innej podstawy prawnej, zgodnie z którą podatnik stosuje zwolnienie od podatku;

2) świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt. 7, 37–41 ustawy powinna zawierać:

a) dane, o których mowa w pkt. 1 lit. a i b,

b) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług,

c) nazwę usługi,

d) kwotę, której dotyczy dokument;

3) dostawę towarów lub świadczenie usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy powinna zawierać dane, o których mowa w pkt 1 lit. a–g.

Z treści przytoczonych powyżej przepisów wynika, że podatnicy, u których sprzedaż jest zwolniona z VAT na podstawie art.113 ust. 1 i 9 począwszy od 1 stycznia 2014 powinni na żądanie nabywcy dokumentować swoją sprzedaż fakturą, podając jako podstawę zwolnienia art. 113 ust.1 i 9 UPTiU. Jeśli okaże się, że podatnicy ci wykonują również czynności, które są zwolnione przedmiotowo (na podstawie art.43 ust.1), wówczas na fakturze jako podstawę zwolnienia podają odpowiedni punkt z zakresu czynności określonych w art. 43 ust.1 UPTiU.

Terminy wystawienia faktur dokumentujących sprzedaż zwolnioną na podstawie art.113 ust.1 i 9, art. 43 ust.1 oraz przepisów wydanych na podstawie art.82 ust.3 określają przepisy art. 106i ust.6 UPTiU, zgodnie z którymi:

1. w przypadku, gdy żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone przez nabywcę do końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę. Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy.

2. jeżeli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone po upływie miesiąca w którym dostarczono towar lub wykonano usługę, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia od dnia zgłoszenia żądania.

Dorota Mróz

Biegły Rewident