Dokumentowanie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów

ODPOWIEDŹ

Stosowanie stawki 0% VAT w transakcjach wewnątrzwspólnotowych zależy m.in. od należytego udokumentowania tych zdarzeń. Zgodnie z orzecznictwem nie jest konieczne posiadanie dokumentów przewozowych CMR, jeżeli z posiadanych dokumentów jednoznacznie wynika, że dany towar został faktycznie dostarczony do nabywcy z innego państwa członkowskiego.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów podlega opodatkowaniu według stawki podatku 0%, pod warunkiem że:

1. podatnik dokonał dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej;

2. podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju;

3. podatnik składając deklarację podatkową, w której wykazuje tę dostawę towarów, jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE.

W art. 3, 4 i 11 ustawy o VAT ustawodawca wskazuje, jakie dokumenty potwierdzają fakt dostarczenia towarów będących przedmiotem WDT do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium Polski.

Dowody wymagane, gdy transport jest zlecany przewoźnikowi (spedytorowi) to:

1. dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium kraju, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju,

2. specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku.

Dowody wymagane, w przypadku wywozu towarów bezpośrednio przez podatnika dokonującego dostawy lub przez ich nabywcę, przy użyciu własnego środka transportu podatnika lub nabywcy, to oprócz specyfikacji poszczególnych sztuk ładunku dokumenty zawierające co najmniej:

1. imię i nazwisko lub nazwę oraz adres siedziby działalności gospodarczej lub miejsca zamieszkania podatnika dokonującego wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz nabywcy tych towarów;

2. adres, pod który są przewożone towary, w przypadku gdy jest inny niż adres siedziby działalności gospodarczej lub miejsca zamieszkania nabywcy;

3. określenie towarów i ich ilości;

4. potwierdzenie przyjęcia towarów przez nabywcę do miejsca, o którym mowa w pkt 1 lub 2, znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;

5. rodzaj oraz numer rejestracyjny środka transportu, którym są wywożone towary.

W przypadku, gdy w/w dokumenty nie potwierdzają jednoznacznie, że towary zostały dostarczone do nabywcy dowodami zgodnie z art. 42 ust. 11 ustawy o VAT mogą być dokumenty pomocnicze potwierdzające fakt wykonania transakcji. Są to w szczególności:

1. korespondencja handlowa z nabywcą, w tym jego zamówienie;

2. dokumenty dotyczące ubezpieczenia lub kosztów frachtu;

3. dokument potwierdzający zapłatę za towar, z wyjątkiem przypadków, gdy dostawa ma charakter nieodpłatny lub zobowiązanie jest realizowane w innej formie, w takim przypadku inny - dokument stwierdzający wygaśnięcie zobowiązania;

4. dowód potwierdzający przyjęcie przez nabywcę towaru na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju.

Należy pamiętać, że nie jest dopuszczalne alternatywne stosowanie dokumentów podstawowych i pomocniczych.

W praktyce częstym problemem jest brak dokumentu przewozowego np. dokumentu CMR lub brak podpisu na tym dokumencie potwierdzający odbiór towaru przez nabywcę.

Uchwała składu 7 sędziów NSA, wydana 11 października 2010 r. sygn. akt I FPS 1/10 wskazuje, że wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów może być opodatkowana stawką 0% podatku VAT w sytuacji, gdy podatnik nie posiada wszystkich dokumentów z tzw. katalogu podstawowego, w tym także, gdy nie posiada listu przewozowego, w okolicznościach, gdy posiada on inne dokumenty potwierdzające łącznie dokonanie WDT.

Kluczowym warunkiem jest udowodnienie, że transakcja WDT faktycznie miała miejsce, tj. towary zostały wywiezione z terytorium Polski i dostarczone do nabywcy na terytorium innego kraju Unii Europejskiej oraz podatnik posiada dokument, który w jednoznaczny sposób potwierdzi, iż powyższa dostawa miała faktycznie miejsce. Przy czym, nie ma istotnego znaczenia jaki jest to rodzaj dokumentu. Ważne jest, aby dokument ten jednoznacznie potwierdzał dokonaną transakcję WDT.

Na potwierdzenie powyższego WSA w Bydgoszczy w wyroku z dnia 20 stycznia 2010 sygn. akt I SA/Bd 926/09, wskazał, że w przypadku podjęcia przez podatnika starań dla uzyskania potwierdzenia dostawy towarów od przewoźnika odpowiadającego warunkom dokumentu przewozowego i niemożliwości jego otrzymania, sam brak tego dokumentu nie może być podstawą pozbawienia podatnika, niejako automatycznie, prawa do stosowania stawki 0% z tytułu WDT, jeżeli inne posiadane przez podatnika dokumenty (kopia faktury, specyfikacja sztuk załadunku, pismo od kontrahenta zawierające stwierdzenie, że otrzymał on towar oraz wskazanie miejsca wydania towaru) potwierdzają fakt, że dostawa wewnątrzwspólnotowa miała miejsce.

Bożena Sawicka