Dostawa między trzema kontrahentami z krajów UE

ODPOWIEDŹ

Pod pojęciem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów należy rozumieć wywóz towarów z terytorium kraju na terytorium innego państwa członkowskiego. Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów nie wystąpi w przypadku dostawy towarów, dokonywanej z montażem.

Zgodnie bowiem z art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług  miejscem opodatkowania dostawy towarów z montażem jest kraj, w którym dokonywany jest montaż. Przy czym nie uznaje się za montaż prostych czynności umożliwiających funkcjonowanie montowanego towaru zgodnie z jego przeznaczeniem. Oznacza to, że jeżeli polska spółka dokonała dostawy pieca z montażem do Włoch to miejscem opodatkowania tej dostawy będą Włochy i czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu w Polsce. Zobowiązanym do opodatkowania VAT tej transakcji będzie najprawdopodobniej nabywca tego pieca analogicznie do zasady określonej w art. 17 ust. 1 pkt 5 lit.a polskiej ustawy, zgodnie z którym podatnikami są podmioty nabywające towary, jeżeli dokonującym ich dostawy na terytorium kraju jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju i niezarejestrowany jako VAT czynny natomiast nabywcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana jako  VAT UE.

W przypadku gdy polska firma dokonuje dostawy gotowego pieca bezpośrednio do kontrahenta z Włoch, na rzecz podmiotu posługującego się dla tej transakcji numerem szwedzkim i nie ma mowy o instalowaniu lub montowaniu towaru, o którym mowa w art.22 ust.1 pkt 2, a jedynie o prostych czynnościach umożliwiających funkcjonowanie montowanego pieca to mamy do czynienia z klasyczną transakcją trójstronną.  Firma polska dokonuje WDT na rzecz szwedzkiego podatnika. Norweska firma posługująca się szwedzkim numerem VAT wykazuje w deklaracji podatkowej WNT trójstronne z Polski. Włoska spółka rozlicza WNT od szwedzkiego podatnika.

Przez wewnątrzwspólnotową transakcję trójstronną rozumie się transakcję, w której spełnione są łącznie następujące warunki, określone w art. 135 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług:

• występuje w niej 3 podatników podatku VAT,

• są oni zidentyfikowani na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w trzech różnych państwach członkowskich,

• uczestniczą w dostawie towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności, przy czym dostawa (transakcja formalna) tego towaru jest dokonana między pierwszym i drugim oraz drugim i ostatnim w kolejności,

• przedmiot dostawy jest wysyłany lub transportowany przez pierwszego lub też transportowany przez drugiego w kolejności podatnika VAT lub na ich rzecz z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego

Transakcja trójstronna ma za zadanie uprościć procedurę dokonywania obrotu między podmiotami z różnych krajów Wspólnoty i zapobiec konieczności rozliczania VAT w dwóch krajach połączonemu z późniejszym występowaniem o zwrot tego podatku.

Ustawodawca w art. 135 ust. 1 pkt 4 wprowadził specjalną uproszczoną procedurę rozliczenia  wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej (WTT). Zastosowanie procedury uproszczonej w WTT polegającej na tym, że ostatni w kolejności podatnik VAT rozlicza podatek z tytułu dokonania na jego rzecz dostawy towarów przez drugiego w kolejności podatnika VAT wymaga spełnienia łącznie następujących warunków:

• dostawa na rzecz ostatniego w kolejności podatnika VAT była bezpośrednio poprzedzona wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów u drugiego w kolejności podatnika VAT,

• drugi w kolejności podatnik VAT dokonujący dostawy na rzecz ostatniego w kolejności podatnika VAT nie posiada siedziby działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego, w którym kończy się transport lub wysyłka,

• drugi w kolejności podatnik VAT stosuje wobec pierwszego i ostatniego w kolejności podatnika VAT ten sam numer identyfikacyjny na potrzeby VAT, który został mu przyznany przez państwo członkowskie inne niż to, w którym zaczyna się lub kończy transport lub wysyłka,

• ostatni w kolejności podatnik VAT stosuje numer identyfikacyjny na potrzeby VAT państwa członkowskiego, w którym kończy się transport lub wysyłka,

• ostatni w kolejności podatnik VAT został wskazany przez drugiego w kolejności podatnika VAT jako obowiązany do rozliczenia podatku VAT od dostawy towarów realizowanej w ramach procedury uproszczonej.

W ramach procedury przyjmuje się umownie, że drugi podmiot  dokonał WNT i WDT (wskazuje on te transakcje w deklaracji VAT-UE, choć faktycznie ich nie opodatkowuje). WDT wystąpi u pierwszego z podmiotów, a u ostatniego z nich WNT. Istotną kwestią pozostaje opodatkowanie dokonanej transakcji WDT. Zgodnie z postanowieniami art.42 ust.1 ustawy o VAT, wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów podlega opodatkowaniu według stawki podatku 0%, pod warunkiem, że:

1. podatnik dokonał dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej;

2. podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju;

3. podatnik składając deklarację podatkową, w której wykazuje tę dostawę towarów, jest zarejestrowany jako podatnik VAT-UE.

UWAGA: Nabywca towaru jest podatnikiem VAT-UE zarejestrowanym w Szwecji, natomiast towary zostają wywiezione z Polski na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej (do Włoch).

Możemy więc mówić w opisanej sytuacji o wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów, dla której można zastosować zerową stawkę VAT.  Z przywołanych powyżej przepisów nie wynika bowiem, że towary w ramach transakcji WDT muszą zostać faktycznie dostarczone do kraju nabywcy (Szwecji), wystarczy, że miejsce zakończenia transportu znajduje się na terenie innego niż Polska państwa członkowskiego UE (Włochy).  Zatem Czytelnik ma prawo do zastosowania 0% stawki VAT dla dokonanej na rzecz szwedzkiego podatnika WDT pod warunkiem że przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju – do Włoch.

Halina Lisowska