Dostawa narzędzi z Hiszpanii dokonana przez kontrahenta z Izraela

ODPOWIEDŹ

Z treści pytania nie można wywnioskować w jaki sposób zakupione przez Państwa narzędzia znalazły się na terytorium Hiszpanii, czy były one wysłane z Izraela, czy być może izraelski dostawca zakupił je od innego podatnika na terytorium Unii Europejskiej. Brak dostatecznej wiedzy powoduje, że nie można udzielić jednoznacznej odpowiedzi na zadane pytanie.

Snują Państwo domysły, że prawdopodobnie izraelski dostawca zakupił przedmiotowe narzędzia od podatnika hiszpańskiego, zorganizował transport i dostarczył je do Państwa firmy w Polsce. Gdyby rzeczywiście tak było, mielibyśmy do czynienia z transakcją łańcuchową o której mowa w art.7 ust.8 ustawy o podatku od towarów i usług (UPTiU). Z cytowanego przepisu ustawy wynika, że w przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, wówczas uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach.

Miejsce dostawy towaru w przypadku transakcji łańcuchowych określa art.22 ust.2 UPTiU, który mówi, że w przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, przy czym towar ten jest wysyłany lub transportowany, to wysyłka lub transport tego towaru są przyporządkowane tylko jednej dostawie; jeżeli towar jest wysyłany lub transportowany przez nabywcę, który dokonuje również jego dostawy, przyjmuje się, że wysyłka lub transport są przyporządkowane dostawie dokonanej dla tego nabywcy, chyba że z warunków dostawy wynika, że wysyłkę lub transport towaru należy przyporządkować jego dostawie. Dostawę towarów, która:

1) poprzedza wysyłkę lub transport towarów, uznaje się za dokonaną w miejscu rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów;

2) następuje po wysyłce lub transporcie towarów, uznaje się za dokonaną w miejscu zakończenia wysyłki lub transportu towarów (art.22 ust.3 UPTiU)

Z treści pytania wiadomo, że transport organizuje dostawca z Izraela, dlatego też dostawą „ruchomą” byłaby dostawa pomiędzy podatnikiem hiszpańskim a podatnikiem izraelskim, natomiast dostawa pomiędzy podatnikiem izraelskim a polskim nabywcą byłaby dostawą „nieruchomą”, opodatkowaną w Polsce. Gdyby rzeczywiście tak było, wówczas dostawę od kontrahenta izraelskiego należałoby opodatkować zgodnie z art.17 ust.1 pkt.5 UPTiU. Z treści tego przepisu wynika, że jeżeli dokonującym dostawy towarów na terytorium kraju jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, wówczas obowiązek rozliczenia podatku należnego ciąży na nabywcy towaru. Transakcję taką należałoby wówczas wykazać w pozycji 31 i 32 deklaracji VAT-7 oraz nie wykazywałoby się jej w deklaracji VAT-UE.

Niestety, stan posiadanej wiedzy jest niewystarczający, aby móc stwierdzić, że faktycznie mamy do czynienia z łańcuchem dostaw, dlatego też musimy przyjąć, że mamy do czynienia tylko z pojedynczą dostawą.

Zgodnie z postanowieniami art.9 UPTiU przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz, pod warunkiem, że:

1) nabywcą towarów jest:

a) podatnik, o którym mowa w art.15 UPTiU, lub podatnik podatku od wartości dodanej, a nabywane towary mają służyć działalności gospodarczej podatnika,

b) osoba prawna niebędąca podatnikiem, z zastrzeżeniem art.10 UPTiU,

2) dokonujący dostawy towarów jest podatnikiem w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

W związku z tym, że w Państwa przypadku towary są wysyłane z terytorium Hiszpanii do Polski, dostawca towarów jest podatnikiem z siedzibą w Izraelu a nabywca towaru jest polskim podatnikiem zarejestrowanym na potrzeby VAT-UE, to niewątpliwie mamy do czynienia z transakcją WNT. Z treści przywołanych powyżej przepisów wynika, że wystarczające dla transakcji WNT jest aby dostawca był podatnikiem (przedsiębiorcą) i mimo braku rejestracji dostawcy jako podatnika VAT-UE wystąpi konieczność rozpoznania transakcji WNT u nabywcy. Transakcję tę powinni Państwo wykazać w pozycji 23 i 24 deklaracji VAT-7 (oraz w poz.39 i 40 lub 41 i 42, w przypadku, gdy przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku) oraz nie należy wykazywać jej w informacji podsumowującej VAT-UE, ponieważ dostawca nie posiada numeru VAT-UE.

W opisanej sytuacji suma wewnątrzwspólnotowych nabyć wykazana w deklaracji VAT-7 będzie niezgodna z kwotą wykazaną w deklaracji VAT-UE, co spowoduje, że będą Państwo wezwani przez urząd skarbowy do złożenia stosownych wyjaśnień. W Państwa interesie jest zatem zdobycie wszystkich niezbędnych informacji od kontrahenta po to, żeby mieć całkowitą pewność skąd pochodzą zakupione przez Państwa narzędzia. Jeśli rzeczywiście doszło do transakcji WNT, urząd skarbowy będzie chciał wyjaśnić, dlaczego izraelski podatnik nie dopełnił obowiązku rejestracji na VAT-UE i nie wykazał tej dostawy jako WDT.

Po uzyskaniu informacji wyjaśniających może się również okazać, że towar był wysyłany z Izraela na terytorium Hiszpanii, gdzie został dopuszczony do obrotu. Jak w takiej sytuacji polski podatnik powinien potraktować transakcję zakupu towarów od kontrahenta z Izraela?

Zgodnie z art.2 pkt 7 ustawy o podatku od towarów i usług przez import towarów rozumie się przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej. Natomiast z treści art. 22 ust.4 UPTiU wynika, że w przypadku gdy miejscem rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów jest terytorium państwa trzeciego, dostawę towarów dokonywaną przez podatnika lub podatnika podatku od wartości dodanej, który jest również podatnikiem z tytułu importu albo zaimportowania tych towarów, uważa się za dokonaną na terytorium państwa członkowskiego importu albo zaimportowania tych towarów. Zakładam, że zaimportowania towarów na terytorium Hiszpanii dokonał dostawca towaru z Izraela, co przesądza o tym, że miejscem dostawy towarów do Państwa firmy jest terytorium Hiszpanii, a nie terytorium kraju trzeciego, dlatego też nie wystąpi u Państwa import towarów.

Jeżeli odprawy dokonała agencja celna w Hiszpanii, która jednocześnie pełniła funkcję przedstawiciela podatkowego działającego w imieniu kontrahenta z Izraela, agencja ta wystąpi w charakterze podatnika z tytułu zaimportowania towarów przez dostawcę izraelskiego na terytorium Hiszpanii. W konsekwencji dostawa towarów z Hiszpanii do Polski będzie stanowiła wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, gdzie jako dostawca wystąpi przedstawiciel podatkowy posługujący się hiszpańskim numerem identyfikacji podatkowej. Transakcja ta dla polskiego nabywcy będzie stanowić wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT). Polski podatnik będzie zobowiązany do rozliczenia podatku należnego od tej dostawy, a także, przy spełnieniu ustawowych warunków, będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego. Transakcję tę jako WNT należy wykazać w deklaracji VAT-7 oraz deklaracji podsumowującej VAT-UE, podając NIP hiszpańskiego przedstawiciela podatkowego.

Mając na uwadze powyższe rozważania, należy jeszcze raz stwierdzić, że informacje dotyczące warunków towarzyszących dostawie towarów od izraelskiego kontrahenta do Państwa firmy są niewystarczające, aby w sposób poprawny i niebudzący wątpliwości stwierdzić, z jakiego rodzaju transakcją mamy do czynienia. Sugerujemy zdobycie niezbędnych informacji, pozwalających na poprawne zidentyfikowanie zaistniałej transakcji.

Dorota Mróz

Biegły Rewident