Dotacja na pokrycie kosztów usług medycznych

Takie stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 7 września 2012 roku nr IPTPP1/443-516/12-4/AK.

Sytuacja podatnika

Publiczny zakład opieki zdrowotnej (Ośrodek) prowadzony w formie samodzielnego zakładu jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku VAT. Ośrodek w ramach kontraktu z NFZ świadczy usługi medyczne dla mieszkańców miasta, za które wystawia faktury ze stawką ZW zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług. Jednocześnie jednostka świadczy usługi najmu posiadanych przez siebie pomieszczeń. Dodatkowo w ramach umów z urzędem miasta Ośrodek świadczy usługi medyczne dotyczące specjalistycznej opieki zdrowotnej w zakresie uzależnień oraz realizuje programy psychoterapii dla mieszkańców miasta. Powyższe usługi świadczone są na rzecz osób z zaburzeniami psychicznymi lub innymi zaburzeniami stanu zdrowia oraz dla ich rodzin. Jednostka za powyższe świadczenia nie wystawia faktur VAT, a należności regulowane są przez Urząd Miasta w postaci dotacji na konkretne usługi. Umowy z Urzędem Miasta, których przedmiotem są dotacje wskazują szczegółowe rodzaje czynności, które mają zostać przeprowadzone na rzecz mieszkańców miasta.

Ośrodek z Urzędu Miasta otrzymuje następujące dotacje:

• dotację na realizację zadań z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień; w ramach zadań są wyszczególnione działania do realizacji, wykazane rodzaje czynności, ich liczba i koszt jednostkowy.

• dotację na realizację programu korekcyjno - edukacyjnego dla osób stosujących przemoc w rodzinie określa ilość osób objętych programem, kwotę wynagrodzenia osób prowadzących zajęcia oraz wartość na zakup materiałów biurowych i dydaktycznych, a także wynagrodzenia osób przeprowadzających ewaluację i monitoring.

• dotację na realizację zadania wynikającego z Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie tj. prowadzenie hostelu dla sprawców przemocy. W ramach prowadzenia hostelu realizowane są następujące czynności: zapewnienie miejsca czasowego pobytu, wyżywienie, opieka socjalno - medyczna, działania motywacyjne do podjęcia przez sprawców aktywności w celu zmiany zachowań związanych z przemocą. Dotacja ta przeznaczona jest na koszty funkcjonowania hostelu.

• dotację z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień dotycząca Programu sanitarno - higienicznego dla osób uzależnionych lub nadużywających środki psychoaktywne wyszczególnia liczbę świadczeń i ich koszt jednostkowy.

Powyższe dotacje przyznane są na świadczenie zadań w nich określonych, a Ośrodek nie otrzymuje innych dotacji ani nie świadczy usług objętych dotacjami na rynku tj. nie sprzedaje świadczeń finansowanych dotacjami. Zatem nie jest określona cena sprzedaży powyższych świadczeń. Kwota przyznanych dotacji jest wyliczana na podstawie zestawienia ilości poszczególnych usług oraz ich kosztów jednostkowych. Obowiązkiem jednostki jest prowadzenie dokumentacji pozwalającej określić liczbę i terminy przeprowadzonych terapii. Otrzymana dotacja nie ma wpływu na cenę świadczonej usługi, gdyż w umowach z Urzędem Miasta został określony jedyne koszt jednostkowy poszczególnych świadczeń, a nie jego cena.

W związku z powyższym Ośrodek zwrócił się do organu podatkowego z zapytaniem, czy powyższe dotacje z Urzędu Miasta powinny być objęte obowiązkiem podatkowym na mocy art. 29 ust. 1 ustawy o VAT.

Odpowiedź Dyrektora Izby Skarbowej

Z punktu widzenia art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług pod pojęciem usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie, jak i zaniechanie. Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług. Jednocześnie organ podatkowy zaznaczył, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Natomiast zgodnie z art. 29 ust. 1 ww. ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Elementem zasadniczym wpływającym na objęcie uzyskanej przez podatnika dotacji definicją podstawy opodatkowania jest stwierdzenie, czy dotacja udzielana jest w celu sfinansowania czy też dofinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług.

Dokonując analizy powyższych przepisów organ podatkowy uznał, iż otrzymywane dotacje na usługi medyczne dotyczące specjalistycznej opieki zdrowotnej w zakresie uzależnień oraz w celu realizacji programów psychoterapii dla mieszkańców miasta nie mają wpływu na cenę świadczonej usługi, gdyż w umowach z Urzędem Miasta został określony jedyne koszt jednostkowy poszczególnych świadczeń, a nie jego cena. Otrzymane dotacje nie stanowią dodatkowego wynagrodzenia za świadczone usługi, ale stanowią refundację kosztów poniesionych przez Ośrodek w celu przeprowadzenia zleconych badań i terapii i tym samym nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udział w terapii jest dla pacjenta nieodpłatny i Ośrodek nie wystawia faktur dla poszczególnych odbiorców. Powyższe usługi świadczone są na rzecz osób z zaburzeniami psychicznymi lub innymi zaburzeniami stanu zdrowia oraz dla ich rodzin. Jednostka za powyższe świadczenia nie wystawia faktur VAT, a należności regulowane są przez urząd miasta w postaci dotacji na konkretne usługi. Nie dochodzi więc do transakcji kupna-sprzedaży usług, ponieważ płatność za wykonane świadczenia nie jest dokonywana przez odbiorcę usługi. Otrzymane dotacje przeznaczone są więc na pokrycie kosztów działalności Wnioskodawcy.

Podsumowując organ podatkowy stwierdził, iż skoro uzyskane przez Ośrodek dotacje nie mają bezpośredniego wpływu na cenę świadczonych usług, nie są przyznawane jako dopłata do ceny usług, lecz są przeznaczone na pokrycie kosztów działalności Ośrodka to, w tej sytuacji wystąpi dotacja o charakterze zakupowym, a nie dotacja mająca na celu sfinansowanie ceny sprzedaży.

Podstawa prawna: art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.