Instalacja kasy fiskalnej po terminie

ODPOWIEDŹ

Co do zasady, Czytelnik od momentu powstania obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej do czasu rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji, traci prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę stanowiącą równowartość 30% podatku naliczonego z faktur dokumentujących zakupy towarów i usług, których sprzedaż objęta jest obowiązkiem ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej, jak również prawo do skorzystania z ulgi na zakup kasy.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zwanej dalej ustawą o VAT, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Na mocy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 roku w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących część podatników została zwolniona z tego obowiązku ze względu na osiągnięty obrót z tytułu sprzedaży na rzecz osób fizycznych (§3 rozporządzenia), jak i ze względu na rodzaj wykonywanych czynności (§2 rozporządzenia).

Natomiast w §4 ww. rozporządzenia ustawodawca wykluczył z prawa do zwolnienia sprzedaż określonych grup towarów i usług. I tak, od 1 stycznia 2015 roku zgodnie z §4 pkt 2 lit. f ww. rozporządzenia zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, o których mowa w §2 i §3, nie stosuje się w przypadku świadczenia usług w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów.

Wykonywanie zawodu psychologa - terapeuty reguluje ustawa z dnia 8 czerwca 2001 roku o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów, natomiast usługi w zakresie opieki medycznej świadczone przez lekarzy i lekarzy dentystów określa ustawa  z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty.

W związku z powyższym wyłączenie ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania usług w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów określone w § 4 pkt 2 lit. f w/w rozporządzenia nie ma w tym przypadku zastosowania.

Z § 3 ust. 1 pkt 1 i 2 w/w rozporządzenia wynika, że do dnia 31 grudnia 2016 roku zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania:

1. podatników, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20.000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20.000 zł. Zwolnienia tego nie stosuje się do podatników, którzy w poprzednim roku podatkowym byli obowiązani do ewidencjonowania lub przestali spełniać warunki do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania;

2. podatników rozpoczynających po dniu 31 grudnia 2014 roku dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywany przez podatnika obrót  z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności  w danym roku podatkowym, kwoty 20.000 zł.

W związku z powyższym, Czytelnik jako osoba świadcząca usługi terapii uzależnień mógł korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej do momentu przekroczenia kwoty obrotu w wysokości 20.000 zł (lub w proporcji do okresu wykonywania tych czynności) zrealizowanego na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, a po przekroczeniu ww. obrotu był obowiązany prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym podatnik przekroczył ten obrót.

Stosownie do postanowień art. 111 ust. 2 ustawy o VAT w przypadku stwierdzenia, że podatnik narusza obowiązek określony w art. 111 ust. 1, naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej ustala za okres do momentu rozpoczęcia prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących, dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.

Zgodnie z uchwałą Składu Siedmiu Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 listopada 1998r. sygn. akt FPS 7/98 utrata prawa do odliczenia podatku naliczonego dotyczy wyłącznie tej części podatku, która związana jest ze sprzedażą dokonywaną na rzecz osób fizycznych. Ponadto ograniczenie odliczenia może być dokonane wyłącznie przez organy podatkowe lub skarbowe i nie może dotyczyć osób fizycznych, jeśli za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność karną skarbową.

Na temat sposobu ustalenia, jaka część zakupów związana jest ze sprzedażą na rzecz osób fizycznych wypowiedział się Sąd Najwyższy. W wyroku z dnia 13 maja 1999 roku, sygn. akt III RN 190/98 SN stwierdził, iż organy podatkowe są obowiązane umożliwić podatnikowi wykazanie na podstawie posiadanej przez niego dokumentacji, jaką część obrotów osiągnął on świadcząc usługi na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.

Również w wyroku WSA w Poznaniu sygn. akt I SA/Po 1418/08 z dnia 13 stycznia 2009 roku czytamy, że: „korekcie podatku zgodnie z art. 111 ust. 2 ustawy o VAT podlega jedynie ta część podatku naliczonego przy zakupie towarów i usług, która związana jest wyłącznie z obrotem podlegającym ewidencjonowaniu za pomocą kas rejestrujących”.

Dodatkowym skutkiem zainstalowania kasy fiskalnej po obowiązującym terminie jest bezpowrotna utrata prawa do skorzystania z ulgi na zakup kasy. Zgodnie z art. 111 ust. 4 podatnicy, którzy rozpoczną ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego w obowiązujących terminach, mogą odliczyć od tego podatku kwotę wydatkowaną na zakup każdej z kas rejestrujących zgłoszonych na dzień rozpoczęcia (powstania obowiązku) ewidencjonowania w wysokości 90% jej ceny zakupu (bez podatku), nie więcej jednak niż 700 zł.

W omawianej sytuacji, jeżeli Czytelnik prowadzi działalność gospodarczą jako osoba fizyczna powinien liczyć się także z nałożeniem kary określonej w przepisach ustawy z dnia 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (kks). Na podstawie art. 16 § 1 kks Czytelnik składając czynny żal może uniknąć kary, bowiem zgodnie z tym przepisem nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające

w jego popełnieniu. W ten sposób Czytelnik nie zostanie ukarany mandatem karnym nałożonym na podstawie:

• art. 60 § 1 kks zgodnie z którym, kto wbrew obowiązkowi nie prowadzi księgi, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych ( jako księgi rozumieć należy m.in. urządzenia ewidencyjne, do których prowadzenia zobowiązuje ustawa, a w szczególności zapisy kasy rejestrującej),

• art. 62 kks zgodnie z którym:

  • § 1. Kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku za wykonanie świadczenia, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania, pod lega karze grzywny do 180 stawek dziennych.

  • § 4. Karze określonej w § 1 podlega także ten, kto wbrew przepisom ustawy dokona sprzedaży z pominięciem kasy rejestrującej albo nie wyda dokumentu z kasy rejestrującej, stwierdzającego dokonanie sprzedaży.

Jednakże należy pamiętać, że w stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się. Oznacza to, że przed złożeniem czynnego żalu należy zastanowić się, czy lepiej przyjąć mandat, czy przyjąć konsekwencje wynikające z art. 111 ust. 2 ustawy o VAT.

Marta Rusin

Podstawa prawna: art. 111 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług, §3 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, art. 60 § 1 i art. 62 § 1 i 2 ustawy z dnia 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy.