Interpelacja w sprawie zrównania stawek podatku VAT dla książek z papieru i elektronicznych

Szanowny Panie Ministrze!

Z danych Biblioteki Narodowej wynika, iż 56% Polaków nie czyta żadnej książki w ciągu roku. Liczby te niepokoją, zwłaszcza jeżeli weźmiemy pod uwagę zależność między kreatywnością społeczną i innowacyjnością a poziomem czytelnictwa. Wprowadzone na rynek e-booki szybko stały się popularną – zwłaszcza wśród młodzieży – formą zastępowania książki papierowej elektroniczną. Stało się tak głównie ze względu na komfort korzystania z wersji elektronicznej lektury oraz szybszego dostępu do niej, ale również z powodu zmian kulturowych i technologicznych zachodzących w społeczeństwie.

Podatek od wartości dodanej na książki w tradycyjnej formie wynosi obecnie 5%, natomiast książki wydawane w formie elektronicznej obowiązuje 23-procentowa stawka VAT. Tak duża różnica pomiędzy stawkami jest niezrozumiała zarówno dla czytelników, których zniechęca do sięgania po ebooki, jak i dla wydawców, dla których ubiegły rok skończył się spadkiem przychodów.

W związku z tym zwracam się do Pana Ministra z pytaniem, czy Ministerstwo Finansów planuje zrównanie stawek VAT dla książek z papieru i elektronicznych.

Z poważaniem

Poseł Krzysztof Kwiatkowski

Warszawa, dnia 1 marca 2013 r.

Odpowiedź na interpelację:

Szanowna Pani Marszałek!

W związku z pismem z dnia 6 marca 2013 r., nr SPS-023-15106/13, przy którym przesłana została interpelacja pana posła Krzysztofa Kwiatkowskiego w sprawie zrównania stawek podatku VAT mających zastosowanie do książek utrwalonych na fizycznych nośnikach oraz stawek do książek elektronicznych (e-booków), uprzejmie wyjaśniam.

Na gruncie przepisów dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.) dostawa towarów i świadczenie usług podlegają, co do zasady, opodatkowaniu według stawki podstawowej. Jednakże na mocy art. 98 ust. 2 tej dyrektywy państwa członkowskie mogą stosować obniżoną stawkę VAT w odniesieniu do towarów i usług wymienionych w załączniku III do dyrektywy. W pkt 6 ww. załącznika zostało wymienione dostarczanie książek oraz podobnych materiałów drukowanych. Polska zaimplementowała powyższe uregulowania do prawa krajowego w art. 41 ust. 2a ww. ustawy, zgodnie z którym dla towarów wymienionych w załączniku nr 10 do ustawy stawka podatku wynosi 5%. Na podstawie tego przepisu do katalogu towarów opodatkowanych stawką podatku 5% zostały zaliczone m.in. książki drukowane, książki wydawane na dyskach, taśmach i innych nośnikach, oznaczone stosowanymi na podstawie odrębnych przepisów symbolami ISBN (poz. 32 i 33 załącznika nr 10).

Wskazać jednak należy, iż powyższy katalog nie obejmuje kategorii książek udostępnianych drogą elektroniczną, do opodatkowania których zastosowanie ma podstawowa stawka podatku w wysokości 23%. Należy jednocześnie podkreślić, iż na mocy dyrektywy Rady 2008/8/WE z dnia 12 lutego 2008 r. zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do miejsca świadczenia usług (Dz. Urz. UE L 44 z 20.02.2008, str. 11) do ww. art. 98 ust. 2 dyrektywy 2006/112/WE zostało wprowadzone zastrzeżenie, iż „stawki obniżone nie mają zastosowania do usług świadczonych drogą elektroniczną”. Z kolei zgodnie z art. 7 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 77 z 23.03.2011, str. 1) do usług świadczonych drogą elektroniczną, o których mowa w dyrektywie 2006/112/WE, należą usługi świadczone za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie – ze względu na ich charakter – jest zasadniczo zautomatyzowane i wymaga minimalnego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe. Do powyższej kategorii usług zostały wprost zaliczone usługi polegające na dostarczaniu obrazów, tekstu i informacji oraz udostępnianiu baz danych, w tym zawartości książek w formie cyfrowej i innych publikacji elektronicznych (art. 7 ust. 2 lit. f ww. rozporządzenia i załącznik I pkt 3 lit. c do tego rozporządzenia, w związku z pkt 3 załącznika II do dyrektywy 2006/112/WE). Aktualnie 25 państw członkowskich stosuje do ww. usług stawkę podstawową. Jedynie Francja i Luksemburg w 2012 r. wprowadziły stawkę obniżoną w odniesieniu do książek elektronicznych, w związku z czym Komisja Europejska wszczęła wobec tych państw postępowanie naruszeniowe i w efekcie podjęła decyzję o skierowaniu sprawy do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w związku z naruszeniem postanowień traktatowych przez te państwa członkowskie.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy uznać, że w świetle obecnie obowiązującego ustawodawstwa unijnego nie jest możliwa odmienna interpretacja krajowych przepisów prawa w odniesieniu do książek elektronicznych.

Konieczność zachowania zgodności z prawem unijnym wymaga zastosowania do książek przesyłanych drogą elektroniczną podstawowej stawki VAT. Zastosowanie obniżonej stawki podatku mogłoby narazić Polskę na wszczęcie przez Komisję Europejską postępowania naruszeniowego, a tym samym na skierowanie sprawy przed Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, co z kolei może wiązać się z określonymi sankcjami finansowymi. W przypadku zmiany ww. dyrektywy będą mogły zostać dokonane zmiany prawa krajowego w odniesieniu do książek elektronicznych.

Należy się jednocześnie zgodzić, że towar czy usługa o podobnym charakterze powinny być objęte tą samą stawką podatku VAT. Uwzględniając w tym zakresie podejście Komisji Europejskiej przedstawione w opublikowanym w dniu 6 grudnia 2011 r. komunikacie Komisji Europejskiej do Parlamentu Europejskiego, Rady i Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie przyszłości podatku VAT: W stronę prostszego, solidniejszego i wydajniejszego systemu podatku VAT – COM(2011) 851 – w którym Komisja zapowiedziała dokonanie oceny istniejącej struktury stawek podatku VAT (przy założeniu m.in., że „podobne towary i usługi powinny podlegać takiej samej stawce podatku VAT, przy czym należy w tej mierze wziąć pod uwagę postęp technologiczny, tak aby uzyskać zbieżność pomiędzy środowiskiem on-line i światem fizycznym”), Polska będzie popierała propozycje zmian dążących w tym kierunku.

Zatem, odpowiadając na pytanie postawione w interpelacji, zmiany w opodatkowaniu książek elektronicznych (o które zabiegać będzie strona polska) będą możliwe w Polsce po stworzeniu na szczeblu unijnym podstaw prawnych do takiego działania.

Z poważaniem

Maciej Grabowski

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów