Jak opodatkować ujemną marżę

 

Takie stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku o sygnaturze I FSK 885/11 z 20 marca 2012 roku.

Sytuacja podatnika

Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrzył spór rozpoczęty wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej, jaki złożył Przedsiębiorca świadczący usługi turystyki. Przedsiębiorca rozlicza się z podatku od towarów i usług na zasadach określonych w art. 119 ustawy o podatku od towarów i usług, tzn. podstawę opodatkowania świadczonych przez niego usług stanowi kwota marży. Ze względu na sezonowość działalności w branży turystycznej występują miesiące, kiedy uzyskana marża na produkcie turystycznym jest niewielka lub występuje strata na działalności touroperatorskiej. W przypadku wystąpienia straty na działalności touroperatorskiej występuje ujemna podstawa opodatkowania oraz ujemna kwota marży.

W związku z powyższym, Przedsiębiorca zwrócił się do organu podatkowego z zapytaniem, czy w sytuacji, w której wielkość marży ujemnej będzie wyższa od marży dodatniej Spółka prawidłowo wykaże w deklaracji VAT-7 ujemne wartości podstawy opodatkowania (czyli marży) oraz kwotę podatku należnego.

Organ podatkowy, do którego złożono zapytanie uznał, że wykazywanie w deklaracji VAT-7 ujemnych kwot marży oraz ujemnej kwoty podatku należnego nie jest możliwe. Ze stanowiskiem tym nie zgodził się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, który uznał, że zarówno marża może być zarówno wielkością ujemną jak i wyliczona od niej ujemna kwota podatku może być w deklaracji rozliczona. Z tym stanowiskiem nie zgodził się z kolei organ podatkowy, który złożył skargę kasacyjną na powyższe orzeczenie.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego

Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok WSA, uzasadniając swój wyrok następująco:

„Analizując treść uptu nie sposób (…) wywieść, (…), że przepisy tej ustawy nie dopuszczają możliwości sumowania marż uzyskanych przez podatnika w danym okresie rozliczeniowym tak by wartość końcowa w rezultacie dała liczbę ujemną. Podkreślić bowiem trzeba, że zakaz taki żadną miarą nie wynika z brzmienia art. 119 ust. 1 uptu, który to stanowi, iż podstawą opodatkowania przy wykonywaniu usług turystyki jest kwota marży pomniejszona o kwotę należnego podatku(…).

Dodać należy, że w myśl art. 119 ust. 2 uptu, przez marżę, o której mowa w ust. 1, rozumie się różnicę między kwotą należności, którą ma zapłacić nabywca usługi, a ceną nabycia przez podatnika towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty (przez usługi dla bezpośredniej korzyści turysty rozumie się usługi stanowiące składnik świadczonej usługi turystyki, a w szczególności transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie).

W świetle przywołanych wyżej przepisów winno być zatem poza sporem, że „marża”, o jakiej w nich mowa, może w konkretnym przypadku przybrać postać wartości dodatniej bądź ujemnej. (…)

Niezależnie od powyższego Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił jednak złożoną skargę kasacyjną, albowiem wyrok Sądu pierwszej instancji, mimo prawidłowego stwierdzenia możliwości powstania na koniec okresu rozliczeniowego całkowitej marży ujemnej, w sposób wadliwy przyznał racje spółce, która w takim wypadku uznała, że art. 119 ust. 1 i 2 uptu daje możliwość wykazania w deklaracji ujemnego należnego podatku VAT. W ocenie Sądu kasacyjnego wyprowadzenie takiego wniosku z treści art. 119 ust. 1 i 2 uptu jest niedopuszczalne, gdyż pozostaje on w oczywistej sprzeczności z istotą podatku, który ze swej natury nie może przyjmować wartości ujemnej.

Definicja treściowa podatku, uregulowana w art. 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (…) stwierdza bowiem, że podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa,  powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej. Podatek, stanowiący zatem efekt operacji matematycznej, uwzględniającej podstawę opodatkowania (marżę ujemną) oraz właściwą stawkę podatkową, mimo że stanowi w konsekwencji wartość ujemną, to w myśl reguł prawa podatkowego nie jest możliwy do zaakceptowania. Wartość taką można by bowiem utożsamiać ze świadczeniem pieniężnym w ramach którego beneficjentem jest podatnik, a zobowiązanym np. Skarb Państwa. Przedstawiona definicja podatku nie przewiduje jednak takiej możliwości. W przypadku opisanym przez wnioskodawcę, wobec powstania ujemnej podstawy opodatkowania, podatek do zapłaty wyniesie 0 zł.”

Podstawa prawna: art.119 ust.1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług; art. 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa.