Kasa fiskalna w remanencie likwidacyjnym

ODPOWIEDŹ

Ponieważ kasa fiskalna jest urządzeniem, które nie służy wykonywaniu przez podatnika czynności podlegających opodatkowaniu, a jedynie ich ewidencji, to powołując się na cytowane poniżej wyroki sądów - w naszej opinii kasa fiskalna nie powinna być ujmowana w remanencie likwidacyjnym

UZASADNIENIE

Likwidacja działalności jest związana z m.in. z obowiązkiem sprawdzenia i sporządzenia dokumentów odzwierciedlających stan posiadania przez podatnika towarów handlowych, produktów i składników majątku składających się na wyposażenie, środków trwałych np. nieruchomości, maszyn, urządzeń itp. W spisie z natury, remanencie likwidacyjnym dla potrzeb podatku od towarów i usług ujmujemy towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów. Spis sporządza się w przypadku (art.14 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług):

• rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej,

• zaprzestania przez podatnika VAT, będącego osobą fizyczną, wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT (na podstawie art. 96 ust.6 ustawy podatnik jest obowiązany zgłosić zaprzestanie działalności naczelnikowi urzędu skarbowego, zgłoszenie stanowi podstawę do wykreślenia podatnika z rejestru, jako podatnika VAT - na druku VAT-Z),

• nie wykonywania przez podatnika VAT, będącego osobą fizyczną, czynności podlegających opodatkowaniu VAT co najmniej przez 10 miesięcy (art.14 ust. 3 ustawy) - powyższe nie dotyczy przypadków zawieszenia działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Według art. 2 pkt 6 ustawy przez towary rozumie rzeczy oraz ich części a także wszelkie postacie energii, zatem należy wnioskować, że w remanencie likwidacyjnym winny znaleźć się nie tylko towary handlowe, ale także pozostałe na dzień likwidacji środki trwałe, czy wyposażenie, w stosunku do których przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT (art.14 ust.4). Remanentu likwidacyjnego nie dokonują osoby korzystające ze zwolnienia podmiotowego z VAT (art. 14 ust.2 ustawy).

Podatnicy są obowiązani sporządzić spis na dzień zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu i załączyć informację o tym spisie i o ustalonej na jego podstawie wartości i kwocie podatku należnego do deklaracji podatkowej VAT-7 lub VAT-7K składanej za okres zaprzestania czynności podlegającej opodatkowaniu (art.14 ust. 5 ustawy). Wynikającą ze spisu kwotę podatku należnego wykazuje się na pierwszej stronie deklaracji w pozycji 36. Pozostałe informacje trzeba ująć w piśmie skierowanym do naczelnika urzędu skarbowego.

Ustawa o VAT traktuje wyposażenie i środki trwałe również jak towar. Bez względu na to, jak długo dany środek trwały był używany, jeżeli przy jego zakupie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (art.14 ust.4 ustawy), z chwilą likwidacji działalności czynny podatnik VAT musi ująć go w spisie z natury i opodatkować. Podstawą opodatkowania zgodnie z art.29 a ust. 2 w związku z art. 14 ust. 8 ustawy jest cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia, koszt wytworzenia, określony w momencie dostawy tych towarów. Oznacza to, że w spisie z natury powinny się znaleźć zarówno środki trwałe, od których częściowo odliczono VAT jak też środki trwałe, które zostały w całości zamortyzowane, a przy nabyciu których obowiązywało prawo odliczenia VAT. Każdy towar rozliczany jest według stawki VAT właściwej dla tego towaru.

W  przypadku kasy rejestrującej - z  uwagi na fakt, że w  zasadzie nie ma wtórnego rynku, na którym miałby miejsce obrót tym towarem - wartość rynkowa kasy, szczególnie starej może się okazać minimalna lub żadna.

Organy podatkowe stoją na stanowisku, że jeśli przy nabyciu kas rejestrujących podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, to wykazane w remanencie likwidacyjnym towary (w tym kasy rejestrujące) należy opodatkować. Warto w tym miejscu dodać, że organy zgadzają się również na to, aby urządzenie takie wycenić jako złom, o ile tak ustalona wartość jest zgodna z obowiązującymi w danym okresie na tego typu towar cenami rynkowymi.

Niemniej jednak zdaniem WSA w Lublinie wykazywanie kasy fiskalnej w remanencie likwidacyjnym sporządzonym na potrzeby VAT nie jest działaniem prawidłowym. Sąd ten w wyroku z dnia 10 czerwca 2009 r. sygn. akt I SA/Lu 116/09 (orzeczenie prawomocne) uznał, że kasa fiskalna jest specyficznym urządzeniem, które nie służy wykonywaniu przez podatnika czynności podlegających opodatkowaniu, a jedynie ich ewidencji, które to w dodatku dla innych, niż konkretny przedsiębiorca, podmiotów nie ma żadnej wartości. Podobny pogląd wyraził także WSA w wyroku z dnia 29.01.2009 r., sygn. akt I SA/Kr 1070/08 oraz w wyroku z dnia 9 kwietnia 2008 r., sygn. akt I SA/LU 27/08 (także i te orzeczenia są prawomocne).Zdaniem sądów kasa fiskalna, z uwagi na brak możliwości dokonania w niej zmiany NIP, może być wykorzystana tylko do rejestrowania czynności przez ten sam podmiot. Po zlikwidowaniu działalności nie może, więc być odsprzedana w celu użytkowania przez inny podmiot. Wynika z tego, że kasa fiskalna nie nosi cech towaru, który mógłby być odsprzedany w takim charakterze, w jakim został nabyty.

Aby uniknąć sporów z  organami podatkowymi zarówno w zakresie obowiązku ujmowania kasy w spisie z natury jak i w zakresie jej wartości rynkowej dobrym rozwiązaniem wydaje się odsprzedaż kasy serwisantowi przed formalną likwidacją działalności, bądź też jej fizyczna likwidacja, uzasadniona zużyciem technicznym albo technologicznym jak również brakiem możliwości jej zbytu (oczywiście po dokonaniu odczytu z pamięci fiskalnej oraz spisaniu przez pracownika urzędu skarbowego z tej czynności protokołu).

Podsumowując powyższe, jeżeli nie dokonano wcześniejszej likwidacji kasy to powołując się na cytowane wyroki w naszej opinii  kasa fiskalna w remanencie likwidacyjnym nie powinna być ujmowana. Wobec istnienia rozbieżności interpretacyjnych proponujemy złożenie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Od 1 marca 2017 roku interpretacje indywidualne  wydaje wyspecjalizowany organ Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) –  Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS). Zmieniły się również zasady składania wniosków o wydanie interpretacji – wszystkie wnioski oraz inną korespondencję związaną z wydawanymi interpretacjami indywidualnymi  należy kierować do Krajowej Informacji Skarbowej  na adres: ul. Teodora Sixta 17,43-300 Bielsko-Biała, lub drogą elektroniczną przez e-PUAP na adres skrytki Krajowej Informacji Skarbowej: /KIS/wnioski. Wzory wniosków o wydanie interpretacji – nowe wzory określone rozporządzeniami są dostępne na stronach internetowych KIS oraz KAS. KIS ma 3 miesiące na wydanie interpretacji indywidualnej. 

Anna Kassian

Podstawa prawna: art. 2 pkt 6, art. 14 ust. 1-5 i ust. 8, art. 29a ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1221).