Kiedy mamy do czynienia z usługą gastronomiczną

ODPOWIEDŹ

Dla prawidłowego opodatkowania Państwa sprzedaży kluczowe znaczenie ma rozstrzygnięcie czy w danym przypadku ma miejsce dostawa towarów czy też świadczenie usług. Trzeba bardzo dokładnie zidentyfikować przedmiot transakcji, czyli to, z jaką czynnością mamy do czynienia – z dostawą towarów czy ze świadczeniem usług, bowiem wysokość opodatkowania VAT uzależniona jest od rodzaju wykonywanych przez Państwa czynności:

• gdy mamy do czynienia z wykonaniem usługi związanej z wyżywieniem – właściwą stawką podatku będzie 8%,

• gdy mamy do czynienia ze sprzedażą gotowego posiłku – właściwą stawką podatku będzie 5%.

W celu prawidłowego rozróżnienia rodzajów sprzedaży możemy wspomóc się rozporządzeniem wykonawczym Rady (UE) nr 282/ 2011 z 15 marca 2011 roku ustanawiającym środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Zgodnie z art. 6 wspomnianego rozporządzenia Rady usługi restauracyjne i cateringowe oznaczają usługi polegające na dostarczaniu gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo żywności i napojów, przeznaczonych do spożycia przez ludzi, wraz z odpowiednimi usługami wspomagającymi pozwalającymi na ich natychmiastowe spożycie.

Dostarczanie żywności lub napojów lub żywności i napojów stanowi jedynie element większej całości, w której muszą przeważać usługi. Usługi restauracyjne polegają na świadczeniu takich usług w lokalu należącym do usługodawcy, podczas gdy usługi cateringowe polegają na świadczeniu takich usług poza lokalem usługodawcy. Za usługi cateringowe i restauracyjne nie uznaje się dostawy gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo dostawy gotowej lub niegotowej żywności i napojów, wraz z ich transportem lub bez niego, ale bez żadnych innych usług wspomagających.

Natomiast Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 10 marca 2011 roku w połączonych sprawach C-497/09, C-499/09, C-501/09 oraz C-502/09 wskazał, że „sprzedaży towaru zawsze towarzyszy minimalny zakres świadczonych usług, jak umieszczenie towaru na półkach sklepowych czy wystawienie rachunku, w związku z czym tylko usługi odrębne od usług nierozerwalnie związanych ze sprzedażą towarów można brać pod uwagę w celu określenia udziału świadczenia usług w świadczeniu złożonym, obejmującym również dostawę towarów”. Wg TSUE, „działalność restauracyjną charakteryzuje szereg elementów i czynności, wśród których dostawa żywności jest tylko jedną ze składowych i gdzie dalece przeważają usługi. Świadczenie takie należy zatem uznać za świadczenie usług”.

Trybunał orzekł również, że usługą jest także dostarczanie posiłków na zewnątrz (catering). Wg Trybunału „dania gotowe dostarczane przez przedsiębiorstwo cateringowe do miejsca zamieszkania klienta, w odróżnieniu od dań serwowanych na stoiskach i w pojazdach gastronomicznych oraz w kinach, nie są z reguły przygotowywane w sposób standardowy, lecz zawierają w znacznie większym stopniu aspekt świadczenia usług, wymagających znacznie większego nakładu pracy i umiejętności. Jakość produktów, kreatywność i sposób podania są w tym przypadku elementem, który z reguły gra dla klienta istotną rolę”.

1.1. Sprzedaż wyrobów do spożycia w lokalu („na miejscu”)

Sprzedaż oferowanych przez Państwa produktów do spożycia „na miejscu” stanowi świadczenie usług gastronomicznych w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku takiej sprzedaży - tj. wydawania pierogów, kopytek, krokietów, naleśników do spożycia w lokalu - do dyspozycji Państwa klientów pozostaje cała infrastruktura lokalu wraz ze wszystkimi dostępnymi udogodnieniami tj. wyposażenie lokalu, pracownicy.

W takim przypadku należy uznać, że świadczą Państwo na rzecz klientów usługi gastronomiczne, dla których zastosowanie znajdzie preferencyjna 8% stawka podatku od towarów i usług, na mocy § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług w związku z poz. 7 załącznika nr 1 do tego rozporządzenia, gdyż czynności te mieszczą się w dziale 56 PKWiU jako „usługi związane z wyżywieniem”.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w stanowiskach organów podatkowych. Przykładowo w interpretacji indywidualnej ILP2/443-1384/11-2/SJ z 16 grudnia 2011 roku Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stwierdził, że „w przypadku sprzedaży produktów w lokalach gastronomicznych z przeznaczeniem do spożycia „na miejscu” dochodzi do świadczenia usługi gastronomicznej w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, a nie do dostawy towarów...”, a sprzedaż posiłków w lokalach gastronomicznych z przeznaczeniem do spożycia „na miejscu” będzie opodatkowana preferencyjną stawką podatku VAT w wysokości 8%.

Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 21 lipca 2011 roku nr ILPP2/443-710/11-2/MR.

1.2. Sprzedaż wyrobów „na wynos”

W przypadku sprzedaży oferowanych przez Państwa gotowych posiłków i dań na wynos, przygotowanych w Państwa lokalu w stanie nadającym się do bezpośredniego spożycia, naszym zdaniem świadczą Państwo usługę związaną z wyżywieniem opisaną w pkt 1.1., która nie korzysta z obniżonej do 5% stawki podatku VAT, przewidzianej w pozycji 26 załącznika nr 10 do ustawy o VAT dla dostawy makaronów, pierogów, klusek i podobnych wyrobów mącznych (PKWiU 10.73.11.0). W sytuacji takiej sprzedaż opodatkowana będzie 8% stawką podatku VAT. Naszym zdaniem – biorąc pod uwagę opisane wyżej stanowisko Trybunału, że usługą jest także dostarczanie posiłków na zewnątrz (catering) – jedynie przy sprzedaży gotowych produktów, nie przygotowanych bezpośrednio do spożycia mamy do czynienia z dostawą towaru, którego dostawa korzysta z obniżonej do 5% stawki podatku VAT.

Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, wyrażonym w interpretacji indywidualnej nr ILPP1/443-547/11-2/Mk z 28 sierpnia 2011 roku jeżeli podatnik „dokona sprzedaży gotowych posiłków i dań na wynos, przygotowanych przez Wnioskodawcę w bufecie w stanie nadającym się do bezpośredniego spożycia (w tym również zakupionych od podmiotu trzeciego i przygotowanych przez Wnioskodawcę do bezpośredniej konsumpcji), wyświadczy de facto usługę związaną z wyżywieniem, która z opisanej wyżej obniżonej do 5% stawki podatku, nie korzysta. W sytuacji takiej sprzedaż opodatkowana będzie 8% stawką podatku...”

Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej nr IBPP2/443-901/11/BW z dnia 17 listopada 2011 roku Organ podatkowy uznał, że w związku z tym, iż posiłki sprzedawane na wynos wnioskodawca przygotowuje w restauracji, świadczy usługę związaną z wyżywieniem, która nie korzysta z obniżonej 5% stawki podatku VAT.

Należy jednak zauważyć, że istnieją również interpretacje zawierające odmienne stanowisko. W interpretacji indywidualnej nr ILP2/443-1384/11-2/SJ z 16 grudnia 2011 roku Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał, że wyroby sprzedawane przez podatnika „na wynos” bez spożywania zakupionych wyrobów w miejscu zakupu należy opodatkować wg stawki 5%. Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w cytowanej już przez nas interpretacji indywidualnej z dnia 21 lipca 2011 roku nr ILPP2/443-710/11-2/MR.

Wobec rozbieżnych opinii organów podatkowych, naszym zdaniem bezpiecznym rozwiązaniem będzie uznanie, że sprzedaż posiłków na wynos stanowi usługę gastronomiczną i opodatkowanie tych transakcji 8% stawką podatku VAT.

Jednocześnie widzimy argumenty za obroną, w drodze indywidualnej interpretacji podatkowej, prawa do stosowania 5% stawki podatku przy sprzedaży posiłków na wynos.

1.3. Sprzedaż posiłków wraz z dostawą do klienta

W przypadku sprzedaży oferowanych przez Państwa gotowych posiłków i dań przygotowanych w Państwa lokalu, zapakowanych i dostarczanych własnym transportem na podstawie zamówień klientów w stanie nadającym się do bezpośredniego spożycia, pojawiają się te same wątpliwości, co w stosunku do sprzedaży dań na wynos. Podobnie jak w tamtym przypadku, również i tu naszą rekomendacją jest uznanie tego świadczenia za usługę związaną z wyżywieniem, podlegającą opodatkowaniu 8% stawką podatku VAT wraz z kosztami opakowania i transportu. Koszty opakowań i transportu nie stanowią bowiem samo dzielnej usługi, lecz są to koszty dodatkowe podstawowej czynności, jaką jest usługa związana z wyżywieniem. Jeżeli usługa opodatkowana jest według stawki 8%, to koszty dodatkowe również powinny być opodatkowane tą stawką.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej nr ILPP4/443-260/11-2/ISN z 14 czerwca 2011 roku uznał, iż „koszty dowozu posiłków oraz koszty opakowań zwiększają kwotę należną od nabywcy z tytułu świadczenia usług związanych z wyżywieniem. W związku z tym, koszty te podlegają opodatkowaniu według stawki podatkowej właściwej dla realizacji usługi właściwej (sprzedaż posiłków) - to jest 8%”.

Agnieszka Falkowska

Komisarz Skarbowy