0
1008
W celu ustalenia czy sprzedaż gruntu przez osobę fizyczną jest dokonywana w ramach działalności gospodarczej i czy podlega opodatkowaniu VAT należy ustalić, czy osoba ta w celu dokonania sprzedaży podjęła aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców.
Wynika to między innymi z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 października 2011 roku o sygnaturze I FSK 1536/10.
Sytuacja podatnika
Przedmiotem sporu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym były wydane przez organ podatkowy decyzje administracyjne w następującym stanie faktycznym: Osoba fizyczna prowadziła działalność gospodarczą. W zaświadczeniu o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej jako przedmiot jej działalności wpisano między innym usługi ogólnobudowlane i remontowe oraz deweloperstwo, natomiast w zaświadczeniu o zmianie wpisu do ewidencji działalności wpisano m.in. wykonywanie robót ogólnobudowlanych związanych ze wznoszeniem budynków oraz zagospodarowaniem i sprzedażą nieruchomości. Osoba ta, na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego nabyła 10 lipca 2000 roku, 1/2 udziału w prawie wieczystego użytkowania gruntu wraz z budynkami.
Nieruchomość ta, zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, znajdowała się w strefie terenów przeznaczonych na działalność gospodarczą. Dla nieruchomości decyzją z 29 sierpnia 2000 roku ustalono warunki zabudowy i zagospodarowania terenu w zakresie inwestycji polegającej na budowie zespołu mieszkalno-rzemieślniczego oraz wydzielono z ogólnej powierzchni drogi wewnętrzne. Następnie sukcesywnie sprzedawała prawo wieczystego użytkowania działek – w okresie od 2002 roku aż do 2008 roku.
W wydanej decyzji organ podatkowy uznał, że wymienione powyżej czynności zostały wykonane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, a zatem powinny zostać opodatkowane VAT. Podatniczka nie zgodziła się ze stanowiskiem organu podatkowego, podnosząc, że zakup nieruchomości w 2000 roku miał dla niej charakter incydentalny. Było to wykorzystanie okazji zakupienia atrakcyjnego gruntu za stosunkowo niewielką cenę, a wydzielenie drogi wewnętrznej, uzbrojenie nieruchomości w media oraz dążenie do zmiany przeznaczenia gruntu świadczą bez wątpienia o chęci podniesienia wartości nieruchomości, lecz nie oznaczają zorganizowanego i ciągłego charakteru działalności skarżącej. Nie bez znaczenia jest również to, że pozwolenia na uzbrojenie nieruchomości w energię elektryczną, gaz i wodę udzielono dlatego, że przedmiotowa działka miała być wykorzystana na własny użytek skarżącej. Zatem, zdaniem podatniczki, sprzedaż przedmiotowych nieruchomości nie miała związku z prowadzoną działalnością gospodarczą i nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego
Sąd Administracyjny nie zgodził się ze stanowiskiem podatnika. W uzasadnieniu wyroku zwrócono uwagę na fakt, że w ustawie z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług brak jest jednoznacznego i precyzyjnego unormowania, z którego wynikałoby, że Polska skorzystała z uprawnienia określonego w art. 12 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE (poprzednio art. 4 ust. 3 VI dyrektywy), na podstawie którego za podatnika należy uznać każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 u.p.t.u., w szczególności dokonującego pojedynczej dostawy terenu budowlanego.
Brak takiego unormowania nie pozwala na stwierdzenie, że Polska skorzystała z tej opcji. W tej sytuacji należało ustalić, czy w podatniczka w celu dokonania spornej sprzedaży gruntów podjęła aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, co skutkowałoby koniecznością uznania jej za podmiot prowadzący „działalność gospodarczą” w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od wartości dodanej, czy też sprzedaż ta nastąpiła w ramach zarządu jej majątkiem prywatnym. O tym, że dokonujący sprzedaży gruntu budowlanego działał w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, a nie w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykonując prawo własności, decyduje stopień jego aktywności w zakresie obrotu nieruchomościami, który wskazuje, że angażuje on środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w ramach prowadzenia działalności gospodarczej.
W ocenie Sądu liczba i zakres transakcji sprzedaży gruntów nie może stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem opodatkowania, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie okoliczność, iż przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej sama z siebie nie jest decydująca. Nie ma takiego charakteru również długość okresu, w jakim te transakcje następowały, ani wysokość osiągniętych z nich przychodów. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego. Natomiast fakt podjęcia, np. takich czynności jak uzbrojenie terenu, wydzielenie dróg wewnętrznych oraz działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, stanowią o takiej aktywności w zakresie obrotu nieruchomościami, które mogą wskazywać, że czynności sprzedającego przybierają formę zawodową (profesjonalną), a w konsekwencji zorganizowaną.
Na taki rodzaj działalności wskazywać mogą także takie działania, jak uzyskanie przed sprzedażą decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, zwłaszcza w sytuacji, gdy sprzedawca jest już podatnikiem w zakresie usług budowlanych, developerskich, czy innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze.
W omawianej sprawie na stałą, a w konsekwencji zorganizowaną działalność skarżącej w spornym przedmiocie obrotu nieruchomościami, wskazują jednoznacznie ustalone w niej okoliczności:
- zakup gruntu na współwłasność przez skarżącą, prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie usług ogólnobudowlanych i remontowych oraz developerskich, a później również w zakresie zagospodarowania i sprzedaży nieruchomości,
- nabycie gruntu, który - zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego
- znajdował się w strefie terenów przeznaczonych na działalność gospodarczą,
- ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu w zakresie inwestycji polegającej na budowie zespołu mieszkalno-rzemieślniczego oraz wydzielanie z ogólnej powierzchni dróg wewnętrznych – co nastąpiło m.in. w wyniku starań podatniczki,
- uzbrojenie terenu w media: energię elektryczną, gaz i wodę.
Powyższe działania, zdaniem Sądu, wskazują jednoznacznie, że aktywność podatniczki w przedmiocie zbycia wydzielonych z nabytego gruntu działek jest porównywalna do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, a zatem podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Podstawa prawna: art.15 ust.2 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.
