Konsekwencje zaniechania rejestracji VAT, niezłożenia deklaracji oraz niezapłacenia podatku

ODPOWIEDŹ

W przedstawionej sytuacji pojawiły się cztery tematy:

1. Rejestracja dla podatku VAT,

2. składanie deklaracji VAT-7,

3. ewentualna zapłata zaległości VAT,

4. niedopełnienie w/w formalności – kary z ustawy Kodeks karny skarbowy (Kks).

Powyższych formalności Podatnik powinien dokonać jak najszybciej tzn. zarejestrować się na VAT, czyli złożyć druk VAT-R. Następnie złożyć zaległe deklaracje VAT-7 od miesiąca stycznia 2015 roku i zapłacić (jeśli wyszedł do zapłaty) zaległy podatek wraz z naliczonymi odsetkami podatkowymi.

Aby uniknąć kary z Kks podatnik może złożyć „czynny żal” za niedokonanie formalności rejestracyjnych VAT, za niezłożenie deklaracji VAT-7 w obowiązujących terminach oraz za niezapłacenie należnego VAT w ustawowych terminach.

UZASADNIENIE

Rejestracja VAT

Zgodnie z art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Za działalność gospodarczą uważa się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ustawy o VAT, podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,

2. eksport towarów,

3. import towarów na terytorium kraju,

4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,

5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Należy nadmienić, że powyższe czynności podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Wobec powyższego w myśl art. 96 ustawy o VAT wymienione podmioty, obowiązane są przed dniem wykonania pierwszej w/w czynności złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne. Naczelnik urzędu skarbowego zarejestruje podatnika jako „podatnika czynnego” lub jako „podatnika zwolnionego”, i na wniosek podatnika potwierdzi zarejestrowanie.

Drukiem, na którym należy się zarejestrować w urzędzie skarbowym jest formularz VAT-R. Z chwilą złożenia w urzędzie wypełnionego formularza VAT-R należy uznać, że podatnik został zarejestrowany. Obecnie obowiązuje druk VAT-R z indeksem dolnym (11), który to znajduje się w załączniku do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2011 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją podatników w zakresie VAT (Dz.U. z 2011 r. nr 136, poz. 800).

2. Rozliczenie VAT

Podatnik po zarejestrowaniu w urzędzie skarbowym jako czynny podatnik VAT, musi za okres sprzed rejestracji dokonać rozliczenia VAT w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Zgodnie z ogólną zasadą zapisaną w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług zarejestrowani, czynni podatnicy podatku od towarów i usług uprawnieni są do obniżania podatku należnego o podatek naliczony w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Terminy, w których zarejestrowanemu czynnemu podatnikowi VAT przysługuje uprawnienie do odliczania podatku naliczonego zastały określone w art. 86 ust. 10 ustawy VAT, w myśl którego prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

Z kolei, jeśli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11).

Zauważyć należy, że przepisy nie przewidują skutków podatkowych jeżeli obowiązek rejestracji zostanie spełniony w terminie późniejszym. W związku z tym po rejestracji Czytelnik ma prawo w związku z art. 88 ust 4 ustawy o VAT do obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego.

Czynny podatnik VAT, co do zasady, ma obowiązek złożyć w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym miesiącu (art. 99 ust.1 ustawy o VAT).

W opisywanym przypadku Czytelnik musi złożyć deklaracje VAT-7 za poszczególne miesiące począwszy od stycznia 2015 roku, do chwili obecnej.

3. Zapłata należnego VAT

Zgodnie z art. 103 ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy oraz osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne (które wystawiły fakturę z wykazaną kwotą podatku) obowiązani są, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, na rachunek urzędu skarbowego.

Trzeba zauważyć, że zgodnie z art. 51 ustawy Ordynacja podatkowa zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie płatności.

W przypadku kiedy należny podatek do zapłaty będzie uiszczany na rachunek urzędu skarbowego po terminie wskazanym w ustawie, wówczas zgodnie z art. 53 Ordynacji podatkowej powstaje obowiązek naliczenia i odprowadzenia odsetek od nieterminowych wpłat podatku. Odsetki za zwłokę nalicza się od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności podatku lub terminu, w którym płatnik lub inkasent był obowiązany dokonać wpłaty podatku na rachunek organu podatkowego.

4. Czynny żal

W opisywanej sytuacji dostrzec należy ciąg zdarzeń - zaniechanie rejestracji VAT spowodowało niezłożenie deklaracji VAT-7 i ewentualnie niezapłacenie podatku VAT do urzędu skarbowego. Niedopełnienie w/w formalności powoduje możliwość ukarania Podatnika na podstawie ustawy Kodeks karny skarbowy (kks) ( t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 186 z późn. zm.)

Artykuł 81 § 1 pkt 1 Kks przewiduje kary grzywny za wykroczenie skarbowe za m.in. niedopełnienie w terminie zgłoszenia identyfikacyjnego – brak rejestracji do VAT.

Natomiast w myśl art. 54 § 1 Kks Podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie – niezłożone deklaracje VAT-7.

Ponadto, zgodnie z art. 57 § 1 kks Podatnik, który uporczywie nie wpłaca w terminie podatku, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe – niezapłacenie VAT w ustawowym terminie.

Żeby uniknąć ponoszenia kar za wszystkie przewinienia należałoby złożyć w urzędzie tzw. „czynny żal” i opisać całą sytuację z jednoczesnym podaniem przyczyn niedochowania obowiązków Podatnika, bowiem zgodnie z art. 16 § 1 Kks nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.

Podstawa prawna : art. 5, art. 86 ust. 1,ust. 10, 10d i 10e i ust. 11, art. 96, art. 99 ust.1, art. 103, ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; z art. 51, art. 53 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa; art. 16 § 1, art. 54 § 1, art. 57 § 1 i art. 81 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy

Paulina Pawluk