Konsekwencje zwrotu kosztów uszkodzonego mienia

ODPOWIEDŹ

Odszkodowanie z tytułu uszkodzenia torebki nie podlega opodatkowaniu VAT. Nie mają Państwo również prawa do odliczenia podatku naliczonego z otrzymanej faktury.

UZASADNIENIE

Katalog czynności opodatkowanych VAT został zawarty w art.5 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług. Czynnościami tymi są między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W celu ustalenia czy zwrot kosztów zakupu torebki jest w ogóle czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT należy zatem rozstrzygnąć czy czynność ta stanowi dostawę towaru lub świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art.7 ust.1 ustawy o VAT przez odpłatną dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Przez odpłatną dostawę towarów, podlegającą opodatkowaniu VAT, rozumie się również przekazanie nieodpłatne towarów należących do przedsiębiorstwa podatnika, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych (art.7 ust.2 ustawy o VAT). Przez odpłatne świadczenie usług rozumie się natomiast każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (art.8 ust.1 ustawy o VAT). W swoim orzecznictwie organa podatkowe są zgodne, że „czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można stwierdzić, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.” ( Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej nr ITPP2/443-1375/13/AK z 4 marca 2014 roku).

W opisanej w pytaniu sytuacji doszło do zdarzenia, w wyniku którego, wskutek błędu zatrudnionego przez Panią personelu doszło do uszkodzenia mienia klientki. Klientka zażądała rekompensaty za poniesioną szkodę w wysokości, jaka pozwoliła jej na zakup nowej torebki, w miejsce uszkodzonej. Na potwierdzenie tego, że roszczenie jest zasadne, klientka przedstawiła fakturę zakupu nowej torebki. W świetle przedstawionej powyżej ustawowej definicji opisane świadczenie nie stanowi dostawy towarów. Nie można uznać, że przeniosła Pani prawo do rozporządzania towarami jak właściciel, gdyż nigdy nie była Pani stroną umowy dla sprzedawcy torebki, a zatem nie nabyła Pani jej własności. Należy zatem rozstrzygnąć, czy opisane świadczenie stanowi świadczenie usług.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny przewiduje odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu niewykonania zobowiązań. W świetle art.471 Kodeksu dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Co więcej, zgodnie z art.474 Kodeksu dłużnik odpowiedzialny jest jak za własne działanie lub zaniechanie za działania i zaniechania osób, z których pomocą zobowiązanie wykonywa, jak również osób, którym wykonanie zobowiązania powierza. Zatem, jako pracodawca, ponosi Pani odpowiedzialność odszkodowawczą za działanie zatrudnionego przez Panią kelnera.

W licznych interpretacjach podatkowych oraz wyrokach (np. wspomniana wyżej interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy nr ITPP2/443-1375/13/AK z 4 marca 2014 roku, interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu nr ILPP1/443-979/13-4/HW z 5 lutego 2014 roku, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie sygn. akt I SA/Lu 720/12 z 24 października 2012 roku czy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach sygn. akt I SA/Ke 239/11 z 26 maja 2011 roku) organa podatkowe oraz sądy administracyjne stawały na stanowisku, że wypłata odszkodowania, w przypadku którego brak jest ekwiwalentności: świadczenia w zamian za wynagrodzenie, nie stanowi czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. Wypłacając klientce sumę pieniężną jako rekompensatę za poniesione szkody, nie otrzymuje Pani w zamian żadnego świadczenia, a zatem brak jest tu konsumpcji podlegającej opodatkowaniu.

W świetle powyższego, wypłata klientce odszkodowania za straty, które poniosła z winy kelnera, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W myśl art.86 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług jednym z podstawowych warunków odliczenia naliczonego podatku jest jego związek z wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT. Z zadanego pytania nie wynika czy na fakturze za zakup nowej torebki, którą przyniosła klientka, widnieją dane Pani firmy. Nawet gdyby jednak tak było, i tak nie będzie Pani przysługiwało prawo do odliczenia podatku wykazanego na fakturze. Skoro bowiem wypłata odszkodowania stanowi czynność niepodlegającą opodatkowaniu VAT, w myśl przytoczonego powyżej art.86 ust.1 ustawy, nie będzie Pani przysługiwało prawo do odliczenia podatku związanego z tą czynnością.

Ewa Konarska