0
901
Zespół składników majątkowych, który jest w stanie samodzielnie realizować określone cele gospodarcze, może być uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, nawet jeżeli brakuje w nim wewnętrznych działów obsługujących jego zadania kadrowe, informatyczne i finansowe.
Wynika to z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego o sygnaturze I FSK 1589/10 z 4 października 2011 roku.
Sytuacja podatnika
Spółka, do której miał zostać wniesiony aportem zespół składników majątkowych, zwróciła się do Ministra Finansów w zapytaniem, czy ten zespół składników stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Przypomnijmy, że uzyskanie twierdzącej odpowiedzi na zadane pytanie oznaczałoby, że dokonywany aport nie podlegałby opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Organ podatkowy udzielił negatywnej odpowiedzi na zapytanie spółki, bowiem jego zdaniem z wniosku nie wynikało, by opisany przez spółkę zespół składników majątkowych posiadał zdolność funkcjonowania jako niezależne przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 oraz art. 552 Kodeksu cywilnego. Głównym argumentem przytaczanym przez organ podatkowy było to, że w dniu wniesienia aportu miała zostać zawarta umowa, na podstawie której spółka (jako beneficjent aportu) miała korzystać z usług spółki wnoszącej aport w zakresie kadr, usług informatycznych i finansowych.
Wojewódzki Sąd Administracyjny nie zgodził się ze stanowiskiem Ministra Finansów, w wyniku czego została złożona skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego. NSA przychylił się jednak do stanowiska spółki i Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
Uzasadnienie Naczelnego Sądu Administracyjnego
Zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, kiedy w ustawie tej mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa, rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Powołana wyżej definicja wskazuje jakie kluczowe cechy powinna zawierać zorganizowana część przedsiębiorstwa:
1) obejmuje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,
2) zespół ten powinien być organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
3) składniki zorganizowanej części przedsiębiorstwa przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
4) zespół składników składających się na zorganizowaną część przedsiębiorstwa mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące określone zadania gospodarcze.
W rozpatrywanej sprawie przedmiotem aportu miały być wszystkie składniki materialne i niematerialne związane z działalnością produkcyjną, tj. m.in.: nieruchomości (grunty i budynki), na których znajduje się zakład produkcyjny, ruchomości związane z działalnością produkcyjną (w tym: maszyny produkcyjne, wózki widłowe, narzędzia, zapasy materiałów i towarów handlowych, wyposażenie biurowe, komputery itp.), wszelkie inne przynależności związane z prowadzeniem przez spółkę działalności produkcyjnej, zezwolenia/pozwolenia związane z działalnością produkcyjną, zobowiązania związane z działalnością produkcyjną, wierzytelności związane z działalnością produkcyjną, prawa i obowiązki z umów związanych z działalnością produkcyjną. Spółka ta miała przejąć również w trybie art. 23¹ ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, tych pracowników, którzy przed wniesieniem aportu zatrudnieni byli przez spółkę i wykonywali pracę związaną z działalnością w zakresie produkcji.
W ocenie Sądu, zakreślony w pytaniu zakres przedmiotowy aportu do skarżącej spółki w całości spełnia te warunki, a w szczególności spełnia sporny warunek czwarty, tj. jest zespołem składników, który stanowić może niezależne przedsiębiorstwo realizujące określone zadania gospodarcze, które dotychczas były przez ten zespół realizowane. Definicja ta nie wymaga, aby zespół ten obejmował wszelkie elementy obsługi funkcjonowania przedsiębiorstwa, gdyż zawęża ona pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa do składników materialnych i niematerialnych pozwalających na realizację określonych zadań gospodarczych jako niezależne przedsiębiorstwo. Brak w przedsiębiorstwie wewnętrznych działów obsługujących jego zadania kadrowe, informatyczne i finansowe nie pozbawia tegoż przedsiębiorstwa możliwości realizacji określonych zadań gospodarczych.
Istotą przedsiębiorstwa, jako zorganizowanego zespołu składników niematerialnych i materialnych, jest bowiem prowadzenie działalności gospodarczej, poprzez realizację określonych zadań gospodarczych, które mogą być wykonywane bez wewnętrznych działów obsługi kadrowej, informatycznej i finansowej przedsiębiorstwa, które to zadania mogą być przedmiotem obsługi dokonywanej przez firmy zewnętrzne (outsourcing). Usługi te bowiem, jako niematerialne, nie decydują o realizacji przez przedsiębiorstwo jego zadań gospodarczych, lecz wspomagają jedynie jego funkcjonowanie jako podmiotu gospodarczego.
Przyjęcie innego stanowiska prowadziłoby do wniosku, że podmiot gospodarczy, który realizując swoje zadania gospodarcze korzysta z zewnętrznych usług niematerialnych, np. w zakresie obsługi kadrowej, informatycznej i finansowej – nie stanowi przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 K.c. Praktyka gospodarcza pokazuje natomiast coś przeciwnego: wiele przedsiębiorstw realizujących zadania gospodarcze, dla których zostały powołane, korzysta w powyższych spornych zakresach z usług outsourcingowych, co nie wyklucza uznawania ich za przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 K.c.
Podstawa prawna: art.2 pkt 27e ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.
