Koszt wywozu odpadów a prawo do odliczenia podatku naliczonego

Takie stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 18 września 2013 roku nr IPTPP1/443-572/13-2/MH

Sytuacja Podatnika

Gmina jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Natomiast zgodnie z ustawą zadaniem własnym gminy jest zapewnienie czystości i porządku na swoim terenie. Gmina w wyniku przeprowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego wyłoniła firmę, która zapewni odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych z nieruchomości zamieszkałych na terenie gminy, gromadzonych w sposób selektywny jak i zmieszany, w sposób zapewniający osiągnięcie odpowiednich poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz ograniczenie masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania, zgodnie z zapisami ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Przedmiot zamówienia obejmuje świadczenie usługi polegającej na odbiorze, zbieraniu, transporcie i zagospodarowaniu odpadów komunalnych powstałych na nieruchomościach zamieszkałych na terenie Gminy wraz z wyposażeniem tych nieruchomości w kolorowe worki przeznaczone do selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz aktami prawa miejscowego. W celu umożliwienia segregacji odpadów Gmina zakupiła i wydzierżawiła mieszkańcom stojaki jako uchwyt na worki do selektywnej zbiórki odpadów.

Wątpliwości Gminy dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego od kosztów wywozu odpadów.

Odpowiedź Dyrektora Izby Skarbowej

Udzielając odpowiedzi organ podatkowy uznał, iż w pierwszej kolejności należy ustalić, czy Gmina pobierając opłatę za gospodarowanie odpadami spełnia wskazaną w art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług przesłankę, tj. czy jest organem władzy publicznej.

Zatem dokonując wykładni art. 15 ust. 6 ww. ustawy organ podatkowy podkreślił, iż celem tej regulacji jest wyłączenie wszelkich organów władzy publicznej oraz innych organów podlegających prawu publicznemu z kategorii podatników VAT w odniesieniu do czynności wykonywanych przez te podmioty w charakterze władz publicznych. Podatnikiem podatku od towarów i usług jest więc również organ władzy publicznej oraz urząd obsługujący ten organ, jeżeli w stosunku do określonej czynności lub transakcji zachowuje się jak podmiot gospodarczy. Z tego właśnie względu, ustawodawca uznał w art. 15 ust. 6 ww. ustawy, że organy nie są podatnikami w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilno-prawnych.

Natomiast w świetle art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Bowiem, zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Biorąc pod uwagę przedstawiony opis sprawy oraz cytowany stan prawny organ podatkowy stwierdził, iż na mocy powołanych przepisów Gmina jest zobowiązana do odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Przejmie zatem od właścicieli nieruchomości obowiązki w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi, wyłoni w drodze przetargu przedsiębiorcę odbierającego odpady komunalne, określi wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Wobec powyższego, w świetle regulacji ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, organ podatkowy wskazał, że ustalając stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i pobierając ją od właścicieli nieruchomości, Gmina występować będzie w pozycji nadrzędnej w stosunku do podmiotów uczestniczących w danej czynności, wykonując zadania z zakresu władzy publicznej określone w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, z którego wynika, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. Określony w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach charakter opłaty wskazuje, iż w istocie mamy do czynienia z „daniną publiczną” - opłata ustalana jest w sposób określony w ustawie i stanowi dochód gminy przeznaczony na działania wykonywane w interesie publicznym.

Reasumując organ podatkowy uznał, iż Gmina z tytułu realizacji ww. zadania wyłączona będzie z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ww. ustawy. Tym samym Gmina nie będzie podatnikiem podatku od towarów i usług w odniesieniu do tych czynności, zatem nie będą one podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT. Zatem w zakresie świadczenia usług odbioru odpadów komunalnych Gmina będzie świadczyła czynności niepodlegające ustawie o VAT.

Zatem obniżenie podatku należnego o podatek naliczony zgodnie z art. 86 ust. 1 ww. ustawy może nastąpić jedynie na ściśle określonych przez ustawodawcę zasadach, a jedną z podstawowych przesłanek pozytywnych jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. W przedmiotowej sprawie warunek ten nie zostanie spełniony, gdyż Gmina w zakresie poboru opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi będzie występował jako organ władzy publicznej. Tym samym nie będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług, a pobieranie ww. opłat nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu.

Podstawa prawna: art. 15 ust. 6, art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.