Leasing samochodu z Niemiec

ODPOWIEDŹ

Polska firma nabywając usługę leasingu samochodu osobowego w Niemczech od niemieckiej firmy leasingowej, do czasu wykupu będzie musiała rozliczać się z przedmiotowej transakcji jako import usług. W przypadku importu usług obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usługi, dlatego też właściwym jest przyjęcie kursu euro [według ogłoszonego przez NBP kursu średniego waluty obcej] z dnia poprzedzającego dzień wykonania usługi [wystawienia faktury na ratę leasingową]. Natomiast w przypadku podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku dochodowego od osób fizycznych (dotyczy podatników będących na księgach rachunkowych) właściwym jest przyjęcie kursu z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. Zatem kurs waluty stosowany dla celów podatku dochodowego może różnić się od kursu przyjętego do wyceny da potrzeb podatku VAT. Wartość wykupu samochodu wraz z innymi kosztami jego nabycia wynikająca z faktury wystawionej przez niemiecka firmę leasingową będzie stanowiła podstawę rozliczenia WNT.

UZASADNIENIE

Leasing jako import usług

Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. A więc miejscem opodatkowania usług leasingu samochodu osobowego będzie terytorium Polski wobec czego niemiecki leasingodawca powinien wystawiać faktury bez niemieckiego podatku od towarów i usług.

Obowiązek rozliczenia VAT będzie spoczywał na firmie polskiej wg polskich stawek, a czynności te stanowią import usług. W myśl bowiem art.2 pkt 9 ustawy o VAT import usług, to świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca. Usługobiorca określony jest w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy i jest nim osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej oraz osoba fizyczna nabywająca usługi, jeżeli łącznie spełnione są poniższe warunki:

• a) usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju,

• b) usługobiorcą jest:

  • w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania przez naczelnika urzędu skarbowego jako podatnik VAT UE.

Faktura wystawiona w euro - przeliczenie do celów VAT

Na podstawie art. 31a ustawy o VAT w przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Podatnik może wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego; w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.

Natomiast w przypadku gdy podatnik wystawia fakturę przed postaniem obowiązku podatkowego, a kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone na tej fakturze w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury. Podatnik może wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego; w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.

Zauważyć trzeba, że w imporcie usług obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usługi, dlatego też właściwym jest przyjęcie kursu euro z dnia poprzedzającego dzień wykonania usługi.

Faktura wystawiona w euro – przeliczenie do rozliczenia podatku dochodowego

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, iż zgodnie z art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przycho-dów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

W podatku dochodowym od osób fizycznych definicja kosztów zapisana jest w art. 23 ustawy, który również stanowi, iż kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem zdarzeń, które z mocy ustawy nie stanowią kosztów podatkowych. Natomiast w art. 11a ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca zawarł zapis dotyczący przeliczania koszów poniesionych w walutach obcych. Tak więc, analogicznie jak w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

W przypadku podatników podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatników podatku dochodowego od osób fizycznych ustawodawca podzielił koszty uzyskania przychodów na bezpośrednie i pośrednie. Koszty bezpośrednie to takie, które można wprost przyporządkować do konkretnych, osiągniętych w danym okresie przychodów. Natomiast koszty pośrednie stanowią takie wydatki, które są co prawda związane z uzyskaniem przychodów podatkowych, ale których nie da się powiązać z określonym, konkretnym przychodem danego okresu. Opłaty leasingowe zaliczane są do kosztów pośrednich, co znalazło potwierdzenie w orzecznictwie sądowym (wyrok NSA z dnia 4 sierpnia 2004 r. FSK 2044/2004; wyrok NSA z dnia 19 stycznia 2011 roku II FSK 1546/09). Zatem zasady rozliczania tych wydatków są uregulowane w art. 15 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz w art. 22 ust. 5c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dotyczy podatników będących na księgach rachunkowych).

Tak więc, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Przy czym za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów (art 15 ust. 4e updop oraz art. 22 ust 5d updof), uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów. Zaznaczyć należy, że z definicji kosztów wynika że powinny być poniesione czyli wydatki, które muszą być dokonane i udokumentowane.

WNT samochodu od wartości wykupu leasingu

Zgodnie z art. 9 ust.1 ustawy o VAT przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT), za wynagrodzeniem, rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.

WNT występuje, jeżeli zostaną spełnione poniższe warunki:

• nabywcą towarów jest:

  • a) podatnik, o którym mowa w art. 15, lub podatnik podatku od wartości dodanej, a nabywane towary mają służyć działalności gospodarczej podatnika,

  • b) osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa wyżej,

• dokonujący dostawy towarów jest podatnikiem, o którym mowa w art. 15, lub podatnik podatku od wartości dodanej

Trzeba zauważyć, że leasing operacyjny jest usługą, na podstawie której leasingobiorca nabywa jedynie prawo do korzystania z przedmiotu leasingu. Po zakończeniu podstawowego okresu umowy leasingu operacyjnego jednym z wariantów jest nabycie przedmiotu umowy przez leasingobiorcę. Opcja wykupu samochodu jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi.

Wykup samochodu osobowego po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego jest odrębną czynnością prawną, gdyż dotyczy nabycia towaru, natomiast użytkowanie samochodu w ramach umowy leasingu przed jego nabyciem jest usługą w rozumieniu przepisów o VAT. Skoro wykup samochodu jest odrębną czynnością, to od tej czynności należy rozliczyć VAT od wewnątrzwspólnotowego nabycia samochodu. Podstawą opodatkowania zgodnie z art. 29a ustawy o VAT przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów jest jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów. Podstawa opodatkowania obejmuje również:

• podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku,

• koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dostawcę od nabywcy.

Zatem wartość wykupu samochodu wraz z innymi kosztami jego nabycia wynikająca z faktury wystawionej przez niemiecką firmę leasingową będzie stanowiła podstawę rozliczenia WNT.

Paulina Pawluk