0
1102
W grudniu 2011 roku wystawiono fakturę VAT dotyczącą sprzedaży maszyny. Okazało się, iż maszyna ta została odebrana dopiero w styczniu 2012 i wtedy też wystawiono dokument WZ (wydanie zewnętrzne). Dodatkowo w styczniu 2012 wystawiono kolejny dokument WZ dotyczące drobnego „dosprzętowienia”. Pytanie w jaki sposób i w jakim roku obrotowym ująć księgowo i podatkowo opisaną sprzedaż?
ODPOWIEDŹ
Odpowiadając na powyższe pytanie należy przede wszystkim stwierdzić, w którym momencie doszło do sprzedaży opisanej przez czytelnika maszyny. Generalna zasada mówi, iż jest nim moment przejścia ryzyka związanego ze sprzedanym przedmiotem ze sprzedawcy na kupującego (por. art. 535 i 548 Kodeksu cywilnego).
Bardzo częstym błędem napotykanym przez biegłych rewidentów podczas badania sprawozdań finansowych jest nieprawidłowy okres rozpoznania sprzedaży, gdzie przychody księguje się na podstawie wystawianych faktur w całkowitym oderwaniu od przekazania sprzedawanego towaru odbiorcy (dotyczy szczególnie przełomu roku). Oczywiście kwestię przejścia ryzyka można uregulować umownie, na przykład przy zastosowaniu Międzynarodowych Reguł Handlu (International Commercial Terms) tzw. incoterms, i wtedy przychód rozpoznajemy w oparciu o przyjęte reguły.
Należy podkreślić, iż wystawianie faktur sprzedażowych do transakcji, które jeszcze nie miały miejsca jest naruszeniem przepisów zarówno prawa bilansowego jak i podatkowego. Nie dotyczy to sytuacji, w których wystawiane są faktury zaliczkowe (po otrzymaniu zaliczki na poczet dostawy) lub faktur pro forma (niemniej nie są one dokumentami podatkowymi).
Przy założeniu, iż w omawianym przypadku nie mieliśmy do czynienia z jakimiś specyficznymi warunkami sprzedaży lub umową sprzedaży wraz z przechowaniem (z angielskiego „bill and hold agreement”), a także nie dokonano wpłaty zaliczki na poczet dostawy przed dniem bilansowym, sprzedaż przedmiotowej maszyny powinna być rozpoznana w styczniu 2012 (zarówno księgowo jak i podatkowo). Tak więc na dzień bilansowy spółka nie wykaże przychodu (w korespondencji z należnościami), a wspomniana maszyna (o ile stanowi towar lub wyrób gotowy) powinna być prezentowana w zapasach.
Natomiast w przypadku gdyby kontrahent wpłacił zaliczkę, to zgodnie z przepisami podatkowymi, podmiot otrzymujący zaliczkę jest zobowiązany w ciągu 7 dni wystawić fakturę. Jeśli więc fakturę należało wystawić jeszcze w grudniu 2011 roku, to obowiązek podatkowy w podatku VAT powstanie w tym samym miesiącu, co oznacza iż należny podatek VAT wynikający z tej faktury będzie do rozliczenia za miesiąc grudzień (ewentualnie IV kwartał, jeśli podatnik wybrał taką metodę rozliczania podatku VAT). Niemniej jeśli do faktycznej sprzedaży doszło dopiero w styczniu 2012, to dla celów podatku dochodowego, przychód oraz koszty związany ze sprzedażą towaru należy rozpoznać dopiero w tym miesiącu (ewentualnie w I kwartale 2011, jeśli podatnik wybrał kwartalną metodę rozliczania podatku dochodowego).
Michał Iwanina
Biegły Rewident
