0
1300
Podatnik prowadzi w miejscowości górskiej hotel, w którym funkcjonują trzy drink bary. Hotel prowadzony jest w wysokim standardzie, gdzie codziennie obsługa prowadzi sprzątanie pokoju, wstawia kwiaty, itp. Na stronie internetowej umieszczony jest szczegółowy cennik, przy czym cena za pokój zawiera wszelkie usługi – drink bar płatny jest oddzielnie. Bardzo często klienci przekazują na rzecz wybranych pracowników napiwki. Odbywa się to między innymi poprzez wskazanie przez klienta doliczenia (zaokrąglenia rachunku in plus) pewnej kwoty – szczególnie w drink barach. Ponadto, niektórzy klienci w momencie płatności i wystawienia faktury proszą o doliczenie napiwku dla pracownika, który zajmował się ich pokojem lub też na rzecz ratownika pracującego na basenach hotelowych. System fiskalizacyjny hotelu jest tak skonstruowany, iż możliwe jest na koniec miesiąca wyliczenie dla konkretnego pracownika kwoty uzbieranych przez niego napiwków. Czy w takim przypadku, napiwki na rzecz pracowników hotelowych, które są fiskalizowane jak i potem znajdują się w kwocie brutto na fakturach powinny podlegać opodatkowaniu VAT u podatnika (hotel)?
ODPOWIEDŹ
Napiwki, które są adresowane do pracowników nie podlegają opodatkowaniu VAT w hotelu - u podatnika, nawet w sytuacji gdy zamieszczone są na paragonie fiskalnym lub fakturze. Opodatkowanie VAT wystąpi po stronie hotelu tylko wtedy, gdy napiwek jest traktowany jako obowiązkowa opłata za jakiś rodzaj usługi (np. service charge element) – np. doniesienie posiłków do pokoju.
UZASADNIENIE
Klienci hotelowi mogą w różny sposób przekazać napiwek na rzecz pracowników. Formy są następujące:
a) pozostawienie „reszty” po jej wydaniu przez pracownika (np. barmana),
b) pozostawienie gotówki (w różnych kwotach) po rozliczeniu się klienta z pracownikiem na podstawie paragonu,
c) dopisanie do rachunku przedstawionego do akceptacji klienta przed zafiskalizowaniem określonej kwoty, co powoduje, że klient płaci cenę wyższą niż wynika to z cennika,
d) prośba o dopisanie określonej kwoty do faktury (przy wymeldowaniu się z hotelu) i przekazanie jej na rzecz wskazanego przez klienta pracownika hotelu.
Podstawą stwierdzenia czy napiwek powinien podlegać opodatkowaniu VAT przez hotel-podatnika jest definicja usługi. Pod tym pojęciem ustawodawca w art.8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (u.p.t.u.) rozumie każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Ponadto pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (wykonanie czegoś na rzecz innego podmiotu, osoby fizycznej), ale też zaniechanie (nieczynienie czegoś bądź tolerowanie określonych zachowań drugiej strony). Usługą będzie zatem tylko takie świadczenie, gdzie istnieje bezpośredni konsument, który odnosi korzyść o charakterze majątkowym. „(...) czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. (…) związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie” (interpretacja Dyrektora IS w Katowicach z dnia 20 lutego 2014 roku, sygn. IBPP2/443-1078/13/WN).
Odnosząc powyższe cechy usługi na gruncie ustawy o VAT do problemu opodatkowania napiwków w hotelu można wskazać, że:
a) klient jest poinformowany przed przyjazdem na podstawie cennika zamieszczonego na stronie internetowej jakie ceny będzie musiał uiścić za dany rodzaj usługi hotelowej – strona nie zawiera żadnych informacji o konieczności uiszczania opłat dodatkowych (np. napiwków),
b) wręczenie napiwku nie wiąże się zatem z żadnym stosunkiem zobowiązaniowym
- jest to dobrowolne zachowanie klienta,
c) o wysokości kwoty napiwku decyduje tylko i wyłącznie klient,
d) napiwek nie jest wynagrodzeniem za dany rodzaj usługi – jest raczej wynikiem stanu psychicznego klienta wynikającym z subiektywnych odczuć po wizycie w hotelu i kontaktami z pracownikami.
Można zatem przyjąć, że w sytuacji, gdy kwoty napiwków są świadczeniem klienta całkowicie dobrowolnym, nie wyodrębnionym na rachunku jako tzw. „opłata za serwis”, nie powstaje obowiązek doliczania VAT. Taki pogląd wyraża także NSA (wyrok z 17 listopada 2010 roku, sygn. I FSK 1917/09): „(…) napiwki, co do zasady, jako niezwiązane bezpośrednio z wynagrodzeniem za wykonaną usługę nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Brak cechy odpłatności świadczenia usługi, wyklucza opodatkowanie (…) . Napiwki będą podlegały opodatkowaniu jedynie w sytuacji, gdy są obowiązkowo doliczane do ceny za świadczoną usługę. Wówczas stanowią one element wynagrodzenia za świadczoną usługę i wobec braku możliwości wyłączenia ich wartości z podstawy opodatkowania, podlegają opodatkowaniu, jako element ceny za świadczoną usługę”.
Przykład
W hotelu funkcjonuje usługa rent –a-car (wynajem samochodów). Każdy klient hotelowy jest poinformowany o cenie wynajmu danej marki samochodu. Na cenniku wynajmu umieszczona jest także informacja, że jeżeli rezerwacja na samochód nie zostanie dokonana na co najmniej 2 godziny przed momentem udostępnienia auta, doliczana będzie opłata za serwis (jest ona przekazywana pracownikowi w formie dodatkowego wynagrodzenia za szybkie przygotowanie auta dla klienta). W takim przypadku opłata za serwis jest częścią cennika (wynika z warunków wynajmu auta) i w hotelu będzie podlegać VAT.
Ponadto na co wskazuje NSA w cytowanym wyroku dla braku obowiązku opodatkowania VAT napiwków:
a) nie jest istotne czy napiwek został wyszczególniony na rachunku lub fakturze,
b) nie ma znaczenia czy klient uiścił należność kartą debetową, kredytową lub czekiem (także przelewem),
c) nie jest ważne jak zostanie rozdzielony napiwek pomiędzy pracowników,
d) dla opodatkowania nie ma znaczenia, że kwota napiwku została zaewidencjonowana na kasie rejestrującej lub systemie komputerowym np. hotelu.
EWIDENCJA W DEKLARACJACH: Czynności tej nie wykazuje się w deklaracji VAT.
Mariusz Nowak
Podstawa prawna: art. 5 ust. 1, art.8 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług.
