Nierzetelny najemca a prawo do odzyskania VAT

ODPOWIEDŹ

Nie, w przedstawionej sytuacji nie ma możliwości odzyskania odprowadzonego podatku VAT.

UZASADNIENIE

 Czynności wykonywane przez gminy podlegają przepisom ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Powyższe wyłączenie nie będzie miało zastosowania w Państwa przypadku, ponieważ wynajem lokalu użytkowego stanowi czynność będącą przedmiotem umowy cywilnoprawnej.

Państwa Gmina nie może także skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w §13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 4 kwietnia 2011 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż jest w nim mowa o czynnościach związanych z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywanych w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zatem w przedmiotowej transakcji są Państwo podatnikami podatku VAT i obowiązują Państwa zasady ustalone przepisami ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z zasad ogólnych w podatku od towarów i usług wynika, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towarów lub wykonania usługi. Jeżeli jednak dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Natomiast w przypadku m.in. usług najmu, dzierżawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze (art.19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT).

A zatem czynności, w tym także świadczenie usług, podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Nie ma znaczenia dla opodatkowania podatkiem VAT brak zapłaty od kontrahenta, bowiem opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają usługi wykonane nawet bezumownie, które odbiorca usługi przyjął.

W przepisach o podatku VAT istnieje instytucja tzw. ulgi na złe długi, przy pomocy której można odzyskać podatek od nierzetelnego kontrahenta, jeśli zostaną spełnione ustawowe warunki do jej zastosowania. Skorzystanie z ulgi na złe długi polega na możliwości skorygowania kwoty podatku należnego o kwotę podatku będącego przedmiotem ulgi, czyli kwotę podatku dotyczącego wierzytelności nieściągalnej.

Zgodnie z art.89a ust.1 i 1a ustawy o VAT, podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z zastrzeżeniem ust.2-5. Korekta podatku dotyczy również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna lub której nieściągalność została uprawdopodobniona. Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

W myśl art. 89a ust. 2 ustawy o VAT, przepis ust. 1 stosuje się w przypadku, gdy spełnione są następujące warunki:

1) dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;

2) wierzytelności zostały uprzednio wykazane w deklaracji jako obrót opodatkowany i podatek należny;

3) wierzyciel i dłużnik na dzień dokonania korekty, o której mowa w ust. 1, są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni;

4) wierzytelności nie zostały zbyte;

5) od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona;

6) wierzyciel zawiadomił dłużnika o zamiarze skorygowania podatku należnego ze względu na wystąpienie okoliczności, o których mowa w ust.1, a dłużnik w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia nie uregulował należności w jakiejkolwiek formie.

Z Państwa pytania wynika, że kontrahent nie uregulował należności za lata 2007-2009, a w 2010 roku zamknął swoją działalność gospodarczą. Natomiast jednym z podstawowych warunków do skorzystania z ulgi jest to, aby dłużnik na dzień dokonania korekty był podatnikiem zarejestrowanymi jako podatnik VAT czynny. Ponadto, warunkiem do skorzystania z ulgi jest to, aby od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.

Zatem w Państwa sytuacji nie ma możliwości skorzystania z ulgi na złe długi, gdyż od końca roku, w którym wystawiono przedmiotowe faktury upłynęły 2 lata, a ponadto dłużnik nie jest już zarejestrowanym podatnikiem VAT.

Agnieszka Falkowska

Komisarz Skarbowy