Obowiązek ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy fiskalnej przy ponownym rozpoczęciu działalności

Odpowiedź

Jeżeli podatnik nadal dokonywał sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych to miał obowiązek ewidencjonowania uzyskiwanego obrotu przy zastosowaniu kasy fiskalnej, nie mógł też w tym roku skorzystać ze zwolnienia od podatku VAT

Uzasadnienie

Zgodnie z regulacją zawartą w art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Zapis tego artykułu nakłada więc obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej na wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz w/w odbiorców. Wobec powyższego, podstawowym kryterium decydującym o obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Natomiast zapis art. 113 ust.1 ww. ustawy zwalniał od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej (bez podatku VAT) nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł (zapis dotyczył 2014 roku).

Podatnik, który utracił prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, mógł, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z  tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w  ust. 1 (art. 113 ust. 11 ustawy o VAT).

Przepis § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 roku w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących zwalniał z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2014 r.:

• podatników, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20.000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20.000 zł.

Jednocześnie na mocy zapisu § 3 ust. 2 rozporządzenia zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie stosowało się do podatników, którzy w poprzednim roku podatkowym byli obowiązani do ewidencjonowania lub przestali spełniać warunki do zwolnienia.

Zaprzestanie wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w związku z likwidacją działalności przez osobę fizyczną, a następnie ponowne rozpoczęcie ich wykonywania, bez względu na to, czy w tym samym zakresie czy innym, oznacza, że mamy do czynienia z tym samym podatnikiem posługującym się tym samym Numerem Identyfikacji Podatkowej (NIP). Ustanie bytu prawnopodatkowego w zakresie podatku od towarów i usług powoduje np. zmiana formy prawnej prowadzonej działalności tj. zlikwidowanie działalności prowadzonej przez osobę fizyczną jednoosobowo a następnie podjęcie jej w formie spółki cywilnej lub odwrotnie. Skutku tego nie wywołuje zaniechanie na pewien okres wykonywania czynności opodatkowanych.

Zgodnie z § 8 ust. 1 rozporządzenia z dnia 4 listopada 2014 roku sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących w przypadku podatników, którzy przestali spełniać warunki do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania przed dniem wejścia w życie tego rozporządzenia, należało stosować terminy rozpoczęcia ewidencjonowania określone w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 roku.

Jednocześnie na podstawie § 3 ust. 2 rozporządzenia z dnia 4 listopada 2014r. zwolnienia z  obowiązku ewidencjonowania, o  którym mowa w  ust.  1 pkt  1 (limit obrotów), nie stosowało się w  przypadku podatników, którzy w  poprzednim roku podatkowym byli obowiązani do ewidencjonowania lub przestali spełniać warunki do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania.

Zatem każde następujące po sobie rozporządzenie w sprawie zwolnień z ewidencji za pomocą kas wyklucza możliwość zastosowania zwolnienia podmiotowego u podatnika, który w poprzednim roku podatkowym był obowiązany lub przestał spełniać warunki do zwolnienia z prowadzenia tej ewidencji i nie ma znaczenia czy likwidacja poprzedniej działalności nastąpiła w tym samym roku czy parę lat wcześniej, ponieważ utrata zwolnienia podmiotowego przy pierwszej działalności uniemożliwia zastosowanie limitu obrotów przy kolejnej działalności podatnika o tym samym Numerze Identyfikacji Podatkowej.

Podsumowując, z przedstawionej sytuacji wynika, iż w związku z poprzednio prowadzoną działalnością powstał u podatnika w związku z przekroczeniem obrotów obowiązek prowadzenia ewidencji za pomocą kasy rejestrującej. Oznacza to, że będąc podatnikiem, który przed likwidacją działalności stosował kasę rejestrującą, wznawiając działalność powinien rozpocząć ewidencjonowanie obrotów przy zastosowaniu kasy rejestrującej od pierwszej sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowychchyba, że może korzystać ze zwolnienia przedmiotowego tj. zwolnienia związanego z wykonywanymi przez podatnika określonymi czynnościami (innymi niż w poprzedniej działalności), które na mocy załącznika do rozporządzenia są objęte zwolnieniem z obowiązku ewidencjonowania i odnośnie do danej czynności nie przewidziano klauzuli, iż zwolnienie nie dotyczy podatników, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie tych czynności przed określoną w rozporządzeniu datą (§ 8 ust. 3 rozporządzenia z dnia 4 listopada 2014r.).

Podatnik nie może też skorzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, ponieważ w świetle powołanych wyżej przepisów podatnik może ponownie skorzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług w sytuacji m.in., gdy od końca roku, w którym nastąpiła utrata prawa do zwolnienia od podatku lub rezygnacji z tego zwolnienia, upłynął co najmniej rok.

Anna Kassian

Podstawa prawna: art. 111 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), §3 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz.U. z 2012r., poz. 1382), §3 ust.  2, § 8 ust. 1 rozporządzenia z dnia 4 listopada 2014r. sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (t.j Dz.U. z 2016r., poz. 1215), §3 ust.  2, § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 16.12.2016 roku w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2016 r. poz. 2177).