0
1052
Obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług najmu/dzierżawy powstaje z chwilą wystawienia faktury. Natomiast w sytuacji, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu płatności.
Stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 24 stycznia 2014 roku nr IPTPP4/443-746/13-5/ALN.
Sytuacja Podatnika
Gmina wystawia faktury najemcom lub dzierżawcom z tytułu świadczonych usług najmu lub dzierżawy na podstawie zawartych z nimi umów. Występują sytuacje, w których brak jest umów między Gminą a najemcą czy dzierżawcą. Brak umów wynika z faktu, iż wygasł poprzedni stosunek zobowiązaniowy (umowa), a nowy jeszcze nie powstał - nie została zawarta nowa umowa. Brak zawarcia umowy wynika najczęściej z faktu, iż trwają negocjacje i rozmowy pomiędzy stronami co do jej szczegółowych warunków.
Prowadząc rozmowy co do warunków usług najmu lub dzierżawy taki najemca lub dzierżawca dokonuje najczęściej w tym okresie de facto dobrowolnych wpłat - skoro nadal korzysta z należącego do Gminy terenu lub lokalu i jest zainteresowany w zawarciu umowy. Wynika to także z faktu, iż gdyby tego nie czynili to później, już po zawarciu umowy najmu lub dzierżawy, i tak przewidywałaby ona uregulowanie zobowiązania na rzecz Gminy z tytułu korzystania z gruntu czy lokalu w tym bezumownym okresie. Wtedy przy braku wpłat taki najemca lub dzierżawca miałby do uregulowania skumulowane zobowiązanie z faktury wystawionej przez Gminę po zawarciu umowy, którego być może by nie mógł już jednorazowo uiścić.
W związku z tym Gmina zadała pytanie czy począwszy od dnia 1 stycznia 2014 roku postąpi prawidłowo nie fakturując i nie odprowadzając podatku VAT z tytułu dobrowolnych wpłat związanych z najmem i dzierżawą dokonywanych przez najemcę lub dzierżawcę przed zawarciem umowy, a dokonując obu tych czynności dopiero po jej zawarciu z uwzględnieniem okresu bezumownego...
Odpowiedź Dyrektora Izby Skarbowej
Na podstawie art. 674 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli po upływie terminu oznaczonego w umowie albo w wypowiedzeniu najemca używa nadal rzeczy za zgodą wynajmującego, poczytuje się w razie wątpliwości, że najem został przedłużony na czas nieoznaczony.
W przypadku gdy dalsze korzystanie z lokalu, po wygaśnięciu skutecznym umowy najmu, odbywa się za zgodą właściciela lub właściciel akceptuje taki stan rzeczy, wówczas wynagrodzenie z tego tytułu nie stanowi odszkodowania tylko odpłatność za usługę najmu/dzierżawy zidentyfikowaną w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT i stosownie do przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i podlega opodatkowaniu tym podatkiem.
W ustawie o VAT obowiązującej od 1 stycznia 2014 roku, obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług najmu/dzierżawy powiązany jest z dwoma okolicznościami – momentem wystawienia faktury VAT oraz upływem terminu płatności określonego pomiędzy stronami. Ustawodawca nie wskazuje na konkretne dokumenty, z których miałby wynikać termin płatności. Stąd też w zasadzie nie można odrzucić żadnej formy w jakiej świadczący usługi określi termin płatności.
Zauważyć należy, że w myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik zobowiązany jest wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż dokonywaną przez niego na rzecz konkretnie wymienionych przez ustawodawcę podmiotów – takich jak: innych podatników tego podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze, bądź na rzecz osób prawnych, które nie są podatnikami. W świetle omawianego przepisu, obowiązek wystawiania faktur nie spoczywa na podatniku dokonującym sprzedaży, w sytuacji gdy nabywca nie mieści się w ww. kategorii podmiotów.
Należy zwrócić uwagę na treść art. 106b ust. 3 pkt 1 ustawy, który zakłada, że wszyscy nabywcy niebędący podmiotami, o których mowa w art. 106b ust. 1 ustawy, mogą otrzymać od sprzedawcy fakturę, po wcześniejszym zgłoszeniu takiego żądania. Jednakże, ustawodawca wyłączył możliwość złożenia takiego żądania przez najemcę/dzierżawcę w przypadku usług najmu/dzierżawy. Niemniej jednak, jak już wyżej wskazano, świadczący usługę może wystawić fakturę dokumentującą usługę najmu/dzierżawy, świadczoną na rzecz podmiotów niebędących podatnikami.
Wobec powyższego, do czasu gdy kontrahent nie poinformuje, że w związku z najmem/dzierżawą terenu lub lokalu występuje w charakterze podatnika - na świadczącym usługi najmu/dzierżawy nie będzie spoczywał obowiązek dokumentowania fakturą transakcji z taką osobą.
Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że Wnioskodawca, w związku ze świadczeniem usług najmu/dzierżawy, które są kontynuacją dotychczasowego stosunku zobowiązaniowego, jest zobowiązany wystawiać faktury wyłącznie na rzecz kontrahentów będących podmiotami, o których mowa w art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, nie później niż z upływem terminu płatności.
Natomiast, w sytuacji, gdy kontrahent (najemca/dzierżawca) nie występuje w charakterze podatnika na Wnioskodawcy nie będzie spoczywał obowiązek dokumentowania fakturą wyświadczonych usług najmu/dzierżawy.
Podstawa prawna: ust. 5 pkt 3 i 4, art. 19a ust. 5 pkt 4, art. 106b ust. 1 pkt 1, art. 106i ust. 3 i 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.
