Obowiązek podatkowy przy dostawie mediów do lokali mieszkalnych i użytkowych będących w najmie lub użyczeniu

Takie stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 7 stycznia 2013 roku nr ILPP1/443-897/12-9/AI.  

Sytuacja Podatnika

Zakład (ZGMK) jest jednostką organizacyjną Gminy niemającą osobowości prawnej, prowadzącą gospodarkę finansową na zasadach określonych w przepisach ustawy o finansach publicznych. Zakład został powołany uchwałą Rady Miejskiej, posiada statut, NIP i regon.

Przedmiotem działania Zakładu jest wykonywanie gospodarki komunalnej polegającej na realizacji zadań własnych Gminy o charakterze użyteczności publicznej, a w szczególności wynajmowanie lokali mieszkalnych i użytkowych wchodzących w skład zasobu gminy oraz wykonywanie w imieniu Gminy obowiązków właściciela nieruchomości poprzez zarządzanie w jej imieniu powierzonym majątkiem. Na podstawie zarządzeń burmistrza, ZGMK został zobowiązany do zawarcia umów użyczenia lokali użytkowych z Ośrodkiem Pomocy Społecznej oraz Biblioteką Publiczną Gminy. Zgodnie z zarządzeniem burmistrza, w ramach zawartych umów użyczenia, OPS i Biblioteka nie opłacają czynszu, lecz zostały zobowiązane do ponoszenia kosztów utrzymania lokalu. Również w oparciu o zarządzenie burmistrza ZGMK został zobowiązany do przekazania pomieszczenia na prowadzenie działalności biura pełnomocnika ds. uzależnień, będącego w strukturze organizacyjnej Urzędu Miejskiego. Na tę okoliczność nie została sporządzona żadna umowa.

Koszty związane z utrzymaniem pomieszczenia używanego przez biuro pełnomocnika są pokrywane z wydatków planu finansowego biura, dlatego też ZGMK kosztami utrzymania powyższego pomieszczenia obciąża Gminę. Biuro pełnomocnika również nie opłaca czynszu za przedmiotowy lokal.

W oparciu o faktury VAT otrzymywane od dostawców, z którymi zostały zawarte stosowne umowy na dostawę mediów i świadczenie usług na rzecz powyższych lokali. ZGMK dokonuje odsprzedaży usług dotyczących tzw. mediów na rzecz ww. podmiotów na zasadzie refakturowaniu według stawek podatku identycznych jak na fakturach wystawianych przez faktycznego usługodawcę. Podatek naliczony wynikający z faktury pierwotnej jest podatkiem podlegającym odliczeniu.

W związku z powyższym Zakład zwrócił się do organu podatkowego z zapytaniem, czy przy dostawie mediów do lokali mieszkalnych i użytkowych będących w najmie lub użyczeniu, obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 1 ustawy o VAT, czy też zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 4 i art. 19 ust. 15 ustawy o VAT.

Odpowiedź Dyrektora Izby Skarbowej

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 19 ust. 1 i 4 ustawy o podatku od towarów i usług, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1. Jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Poza ogólnymi zasadami powstania obowiązku podatkowego ustawodawca przewidział szczególny moment powstania obowiązku podatkowego, który określił m. in. w art. 19 ust. 13 ustawy.

I tak, według art. 19 ust. 13 pkt 1 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu płatności, jeżeli został on określony w umowie właściwej dla rozliczeń z tytułu:

• dostaw energii elektrycznej i cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego,

• świadczenia usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych, z zastrzeżeniem ust. 18,

• świadczenia usług wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy.

Natomiast z tytułu świadczenia na terytorium kraju usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, a także usług ochrony osób oraz ochrony, dozoru i przechowywania mienia, usług w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz usług stałej obsługi prawnej i biurowej, zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze.

W przypadkach określonych w ust. 10, 13 pkt 2-5 i 7-10, otrzymanie części zapłaty (ceny) lub części wkładu budowlanego i mieszkaniowego powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części (art. 19 ust. 15 ustawy).

Jak rozstrzygnięto w wydanej w dniu 7 stycznia 2013 r. interpretacji nr ILPP1/443-897/12- 4/AI, w sprawie będącej przedmiotem wydatki za dostawę mediów do poszczególnych lokali obowiązani są pokryć korzystający z lokali, czyli najemcy tych lokali. Opłaty za dostarczone media w sytuacji, gdy korzystający z lokalu nie ma zawartej umowy bezpośrednio z dostawcą mediów, stanowią obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 ww. ustawy z tytułu świadczenia usług najmu na rzecz lokatorów. Zatem ww. wydatki są świadczeniem należnym z tytułu umowy najmu lokali, a nie z tytułu odsprzedaży, czy przeniesienia na najemców kosztów mediów. Zatem, w odniesieniu do wszystkich składników opłat, tj. do czynszu oraz poszczególnych opłat za media, będących obrotem w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług z tytułu świadczenia kompleksowych usług najmu gminnych lokali zarówno w budynkach będących w 100% własnością Gminy, jak i w budynkach wspólnot mieszkaniowych, należy stosować w przypadku lokali mieszkalnych zwolnienie od podatku VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy, a w przypadku lokali użytkowych 23% stawkę podatku na podstawie art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy.

W konsekwencji powyższego stwierdzić należy, w sprawie będącej przedmiotem wniosku, Zakład świadczy kompleksową usługę wynajmu lokali mieszkalnych i użytkowych. Na usługę tę składają się czynsz za najem oraz opłaty za media. Zatem, w przedstawionym wniosku obowiązek podatkowy dla całej należności z tytułu najmu powstaje z chwilą otrzymania zapłaty, nie później niż z upływem terminu płatności określonym w umowie lub fakturze, zgodnie z cytowanym wyżej art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy.

Natomiast w wydanej w dniu 7 stycznia 2013 r. interpretacji nr ILPP1/443-897/12-7/ AI, stwierdzono, iż w sprawie będącej przedmiotem, koszty eksploatacyjne (media) należy uznać za element kalkulacyjny świadczenia zasadniczego, tj. odpłatnej umowy użyczenia, bądź dorozumianego udostępniania pomieszczenia. Tym samym, wydatki związane z kosztami eksploatacyjnymi (media) stanowiące obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy są opodatkowane stawką właściwą dla świadczonej usługi zasadniczej. Wnioskodawca winien wystawiać udostępniającemu lokal fakturę VAT ze stawką właściwą dla tej odpłatnej usługi, tj. zgodnie z art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a pkt 1 ustawy stawka ta wynosi 23% w przypadku Gminy i Biblioteki oraz zwolnienie od podatku dla Ośrodka Pomocy Społecznej na podstawie § 13 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem, ponieważ umowa użyczenia jest jedną z umów nazwanych, obok dzierżawy i najmu regulujących zasady używania rzeczy, w przedmiotowej sprawie obowiązek podatkowy z tytułu oddania w użyczenie nieruchomości, powstanie również na podstawie art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy – powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Podstawa prawna: art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.