Obowiązek podatkowy przy świadczeniu usług „pośrednictwa nieruchomości”

Takie stanowisko zaprezentował Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej nr ITPP1/443-120/11/AT z dnia 5 maja 2011 r.

Sytuacja podatnika

Spółka zajmuje się świadczeniem usług pośrednictwa w sprzedaży, kupnie oraz wynajmie nieruchomości. Przed rozpoczęciem wykonywania usług zawierana jest z każdym klientem umowa. Zgodnie z umową, za wykonaną usługę uznaje się moment zawarcia umowy zbycia nieruchomości. W przypadku zawarcia umowy zbycia nieruchomości klient zobowiązany jest, zgodnie z umową, do powiadomienia o tym w ciągu 7 dni (§ 6 ust. 1 umowy). Bez względu na to, czy klient dokona powiadomienia, czy też nie, usługę uznaje się za skutecznie wykonaną, a wynagrodzenie dla agencji należne – umowa nie przewiduje jaką datę należy uznać za datę wykonania usługi w przypadku, gdy klient nie poinformował o zawartej transakcji w przewidzianym w umowie terminie. O tym jednak, czy klient sprzedał nieruchomość i nie poinformował Spółki o dokonanej transakcji, czy też do transakcji nie doszło, Spółka dowiaduje się z reguły po dłuższym czasie z uwagi na ograniczony dostęp do informacji, którą trzeba odszukać. W uzupełnieniu wniosku w dniu 15 kwietnia 2011 r. wskazano, że zgodnie z umową nie jest określony termin w jakim klient ma zapłacić zobowiązanie Spółce. W większości przypadków Spółka jest zmuszona dochodzić zapłaty wynagrodzenia na drodze sądowej i egzekwować za pośrednictwem komornika. Faktury, jako potwierdzenie wykonania usługi, wystawiane są bezzwłocznie, nie później niż w ciągu 7 dni po wykryciu nieprawidłowości.Za datę sprzedaży w podatku VAT Spółka uznaje datę wystawienia faktury. Za datę, od jakiej liczone są odsetki przyjęta jest data zawarcia transakcji przeniesienia własności/zawarcia umowy najmu przez klienta.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał pytanie w którym momencie należy ująć w podatku VAT „przychód” dotyczący usługi „pośrednictwa nieruchomości”, w sytuacji gdy Spółka po dłuższym okresie dowiaduje się, że klient nie poinformował Jej (Agencji) o zawarciu transakcji zbycia nieruchomości?

Odpowiedź Dyrektora Izby Skarbowej

W wydanej interpretacji organ podatkowy nie zgodził się ze zdaniem Spółki, według której prawidłowym jest wystawienie faktury potwierdzającej wykrycie nierzetelności klienta w dacie wykrycia, a dla celów podatku VAT wykryty „przychód” należy wykazać w ewidencji sprzedaży w miesiącu wykrycia nierzetelności klienta. Według organu podatkowego obowiązek podatkowy powstanie na zasadach wskazanych w art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług – z chwilą wykonania usługi (moment zawarcia umowy zbycia nieruchomości). W tym przypadku, jeżeli transakcja winna być potwierdzona fakturą, wówczas obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. W rezultacie – wbrew stanowisku Spółki – należy dokonać w takim przypadku ewentualnie stosownych korekt, ze wszelkimi tego konsekwencjami, jak również wykazać wykonaną usługę w momencie powstania obowiązku podatkowego we właściwych ewidencjach (art. 109 ust. 3 ustawy). Ponadto organ podatkowy zaznaczył, iż to na podatniku spoczywa ryzyko prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, w tym również konsekwencje niekorzystnych działań kontrahentów. W rezultacie, jakiekolwiek działania/zaniechania podatnika i ewentualnie występujące z tego tytułu konsekwencje obciążają wyłącznie tego podatnika. Dlatego też skutki tych działań/zaniechań podatnika nie mogą obciążać budżetu państwa. Ewentualne roszczenia z tytułu niewywiązywania się ze zobowiązań cywilnoprawnych mogą być dochodzone jedynie w drodze postępowania przed sądami powszechnymi.

Podstawa prawna: art. 19 ust. 1 oraz art. 109 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.