0
962
Gmina, dokonała zamiany działek (akt notarialny) z osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej. Działki znajdują się w obrębie usługowo-mieszkaniowym. Czy można na fakturze wprowadzić kompensatę należności i kto ma zapłacić podatek VAT, my czy osoba fizyczna? Wartość rynkowa każdej z działek to około 500.000 zł.
ODPOWIEDŹ
W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca o podatku od towarów i usług opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy), towarami natomiast są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6).
Odpłatnością za towar bądź usługę nie musi być wyłącznie zapłata w formie pieniężnej. Odpłatnością jest również ekwiwalentność i wzajemność świadczeń. Może ona mieć postać rzeczową (towar za towar, usługa za usługę, towar za usługę). Z taką zapłatą mamy do czynienia w przypadku zawierania umowy zamiany. Przez umowę zamiany zgodnie z definicją zawartą w art. 603 ustawy z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Oznacza to, iż obie strony umowy przenosząc na siebie wzajemnie własność rzeczy, występują jednocześnie w charakterze dostawcy i nabywcy. Ponadto art. 604 Kodeksu Cywilnego stanowi, iż do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Umowa zamiany od umowy sprzedaży różni się tym, że przy umowie zamiany w miejsce obowiązku zapłaty występuje obowiązek przeniesienia przez drugą stronę własności rzeczy. Zatem czynność zamiany nieruchomości stanowi dwie odpłatne dostawy towarów podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zgodnie z art.29a ust.1 ustawy podstawą opodatkowania z zastrzeżeniem ust.2-5, art.30a-30c, art.32, art.119 oraz art.120 ust. 4 i 5, jest wszystko co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwoty podatku (art.29a ust. 6).
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Tereny zabudowane, lub tereny budowlane podlegają natomiast opodatkowaniu stawką VAT w wysokości 23%.
Biorąc pod uwagę treść pytania oraz powołane przepisy należy uznać, że jeżeli wartość nieruchomości będącej uprzednio w posiadaniu gminy jest jedynym wynagrodzeniem należnym osobie fizycznej za jej nieruchomość, to zawiera ona podatek od towarów i usług. Z tego też względu należałoby uznać, iż podstawą opodatkowania jest wartość nieruchomości pomniejszona o wartość podatku.
W przypadku, gdyby z innych dokumentów, czy uzgodnień pomiędzy stronami wynikało, że wartość nieruchomości nie jest jedyną kwotą należną osobie fizycznej za jej nieruchomość oraz, że jest to kwota, do której należy doliczyć podatek VAT, to kwota ta będzie kwotą netto (stanowisko to potwierdza Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 27 lutego 2013 roku nr IPTPP2/443-1000/12-4/JN).
W sytuacji, gdy tak jak w tej sprawie, jedną ze stron zamiany jest osoba fizyczna, należy rozstrzygnąć, czy transakcja nie powoduje u niej (ze względu na wartość i możliwość zakwalifikowania jej jako działalności gospodarczej), uzyskania przez nią statusu podatnika VAT. Wówczas obie strony zobowiązane byłyby opodatkować swoje dostawy, i jednocześnie miałyby prawo do odliczenia podatku z otrzymanej faktury (pod warunkiem, że nabyta nieruchomość służyłaby działalności opodatkowanej). Jeśli nie, to Gmina będzie zobowiązana do opodatkowania swojej dostawy i poniesienie ciężar tego podatku.
Emilia Wach
