0
912
Niedawno umarł mój mąż, który prowadził jednoosobową działalność gospodarczą. Jakie obowiązki związane z tą działalnością mam jako jego spadkobierczyni?
ODPOWIEDŹ
Śmierć osoby, która prowadziła jednoosobową działalność gospodarczą oznacza trwałe zaprzestanie tej działalności. Spadkobiercy, którzy nie zamierzają kontynuować prowadzenia działalności na swój rachunek, mają jedynie obowiązek po śmierci podatnika podatku od towarów i usług dokonać zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o tym fakcie, składając zgłoszenie VAT-Z.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art.7 §1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa, podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. Zatem byt prawny podatnika – osoby fizycznej, na którego przepisy podatkowe nakładają obowiązek podatkowy, ustaje z chwilą śmierci. Osoba fizyczna bowiem, zgodnie z regulacją Kodeksu Cywilnego, jest podmiotem prawa od chwili narodzin do chwili śmierci.
W wypadku śmierci osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą wykreślenie z ewidencji działalności gospodarczej następuje z urzędu. Minister Gospodarki, po uzyskaniu danych z ewidencji PESEL, z urzędu powiadamia: ZUS, GUS, urząd skarbowy, czyli te organy, do których z urzędu zgłaszał przedsiębiorcę. Taki obowiązek wynika wprost z art.36 ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej. Tym samym, w przypadku zgonu podatnika – osoby fizycznej - wygasa z mocy prawa decyzja o nadaniu podatnikowi numeru identyfikacji podatkowej (NIP) oraz ustaje byt prawny podatnika (art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1995 roku o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników).
W przypadku działalności jednoosobowej przepisy nie przewidują obowiązku dokonania likwidacji w sensie jednoczesnego uregulowania wszystkich zobowiązań. Nie oznacza to jednak, że zobowiązania znikną – wejdą do masy spadkowej i obciążą spadkobierców.
Następca prawny nie jest obowiązany do sporządzenia remanentu likwidacyjnego i tym samym odprowadzenia z tego tytułu podatku należnego. Przepisy Ordynacji podatkowej przewidują odpowiedzialność spadkobiercy za zobowiązania spadkodawcy, ale tylko w odniesieniu do zobowiązań powstałych za jego życia, zaś obowiązek sporządzenia remanentu powstaje po zaprzestaniu wykonywania czynności opodatkowanych, czyli po śmierci podatnika.
W wypadku śmierci podatnika jego następcy prawni nie mają obowiązku składania za zmarłego podatnika podatku od towarów i usług deklaracji podatkowej oraz zapłaty podatku, gdyż obowiązek ten dotyczy wyłącznie podatników tego podatku. Następcy prawni, mają jedynie obowiązek po śmierci podatnika podatku od towarów i usług dokonać zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o tym fakcie, składając zgłoszenie VAT-Z (Art. 96 ust.7 ustawy o podatku od towarów i usług).
Reasumując powyższe należy stwierdzić, że małżonek zmarłego nie ma obowiązku z własnej inicjatywy obliczyć i wpłacić za niego podatku. Zgodnie z art.100 Ordynacji podatkowej czeka na decyzję organu podatkowego, w której urząd sam określi wysokość zna nych w dniu otwarcia spadku zobowiązań podatkowych spadkodawcy. Tak samo w decyzji organ podatkowy musi orzec o odpowiedzialności poszczególnych spadkobierców za zobowiązania podatkowe zmarłego, jego zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę. Gdy zmarły nie zostawił długów, lecz przeciwnie zapłacił za dużo podatku, organy podatkowej określą – również w decyzji – wysokość nadpłaty albo zwrotu podatku.
UWAGA: Należy pamiętać, że wszelkiego rodzaju pełnomocnictwa udzielone za życia przez zmarłego wygasają z chwilą jego śmierci.
Magdalena Misiak
