Obrót z tytułu udzielonych pożyczek oraz nabytych obligacji a obowiązek ustalenia proporcji

Takie stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 20 września 2013 nr ILPP1/443-303/11/13-S/AW.

Sytuacja Podatnika

O wydanie indywidualnej interpretacji do organu podatkowego zwróciła się Spółka, która została powołana w celu prowadzenia działalności gospodarczej polegającej przede wszystkim na budowie, a następnie sprzedaży lokali mieszkalnych bądź usługowych. Proces realizacji inwestycji jest długotrwały i wymaga przeprowadzenia wielu czynności faktycznych i prawnych. Do czasu rozpoczęcia tych robót Spółka posiadając wolne środki, zamierza przeznaczyć je na udzielenie pożyczek bądź nabycie dłużnych papierów wartościowych. Pożyczki zostaną udzielone innym spółkom należącym do tej samej grupy kapitałowej bądź od tych podmiotów Zainteresowany nabędzie dłużne papiery wartościowe. Wartość udzielonego w ten sposób finansowania i uzyskanych odsetek będzie niewielka w stosunku do wartości sprzedaży opodatkowanej VAT, jaką Spółka zamierza zrealizować dokonując sprzedaży lokali mieszkalnych lub usługowych po zakończeniu inwestycji budowlanej.

W związku z powyższym Spółka zwróciła się do organu podatkowego z zapytaniem, czy do ustalenia proporcji w jakiej jest uprawniona do odliczenia podatku VAT naliczonego, jest obowiązana uwzględnić wartość obrotu w związku z udzielonymi pożyczkami bądź nabywanymi obligacjami i czy w związku z tym, o ile nie będzie wykonywała innych czynności w związku z którymi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT, proporcja nie wystąpi, tj. czy będzie uprawniona do odliczenia całego podatku naliczonego zawartego na fakturach zakupu na zasadach ogólnych, tj. z uwzględnieniem szczególnych wyłączeń zawartych w ustawie np. dotyczących samochodów osobowych czy też usług hoteli.

Odpowiedź Dyrektora Izby Skarbowej

W myśl obowiązujących przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje wyłącznie czynnym podatnikom podatku VAT w przypadku, gdy dokonywane zakupy mają ścisły związek z czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku.

Natomiast, gdy podatnik dokonuje zakupów związanych zarówno z czynnościami, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, ma prawo do określenia części podatku podlegającej odliczeniu przy zastosowaniu proporcji opartej na strukturze sprzedaży jedynie w ściśle określonych przypadkach. Dla możliwości skorzystania z tej formy określenia podatku podlegającego odliczeniu konieczne jest jednoczesne spełnienie dwóch przesłanek:

1. zaistnienia u podatnika zakupów związanych zarówno ze sprzedażą opodatkowaną, jak i nieopodatkowaną, tj. zwolnioną od podatku;

2. niemożności wyodrębnienia kwot podatku naliczonego do poszczególnych rodzajów sprzedaży.

W analizowanej sprawie wskazać należy, że przy obliczaniu proporcji zasadnicze znaczenie ma więc treść art. 90 ust. 3 ww. ustawy. Przepis ten stanowi bowiem, że obliczenie proporcji odbywa się na podstawie zestawienia dwóch wartości, a mianowicie obrotu z tytułu czynności opodatkowanych oraz obrotu, na który składają się czynności opodatkowane i zwolnione. Stosownie natomiast do treści art. 29 ust. 1 ww. ustawy, obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o należy podatek.

Natomiast z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w prowadzonej przez Spółkę działalności deweloperskiej nie pojawia się obrót. W związku z tym, brak jest podstaw do obliczania proporcji stosownie do art. 90 ust. 3 ww. ustawy.

Jednocześnie biorąc pod uwagę orzecznictwo TSUE oraz zasadę neutralności podatku VAT, stwierdzić należy, że wstępne wydatki inwestycyjne poniesione w celu uruchomienia działalności gospodarczej przesądzają o fakcie jej prowadzenia, nadając podmiotowi status podatnika VAT. W związku z tym ma on prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług, które miałyby być przeznaczone do wykonywania działalności gospodarczej.

Zatem art. 90 ust. 3 ww. ustawy, należy interpretować w ten sposób, że jeżeli czynności zostały rozpoczęte w jednym roku, a zakończone zostały w latach następnych, to czynności w pierwszym roku jedynie rozpoczęte, przyjmuje się do obliczenia współczynnika dopiero za rok, w którym w stosunku do tych czynności powstał obowiązek podatkowy.

W świetle powyższej wykładni przepisów należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie, czynności deweloperskie zostały przez Spółkę jedynie rozpoczęte, tym samym kwestia współczynnika proporcji, w rozumieniu art. 90 ust. 3 ww. ustawy, nie ma w sprawie zastosowania.

Podstawa prawna: art. 90 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.