Oddanie lokalu z ulepszeniami może podlegać opodatkowaniu

Takie stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku poparł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku o sygnaturze I FSK 656/11 z 24 lutego 2012 roku.

Sytuacja podatnika

Spółka, na mocy umowy zawartej w dniu 16 maja 2007 roku, objęła w najem lokal. Następnie Spółka poczyniła nakłady niezbędne do przystosowania tego lokalu do prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Następnie, 30 kwietnia 2009 roku strony rozwiązały ww. umowę i w tym samym dniu Spółka przekazała lokal wynajmującemu wraz z poczynionymi w nim nakładami.

Organ podatkowy uznał, że w związku z rozwiązaniem umowy najmu z dniem 30 kwietnia 2009 roku i przy braku zapisów w umowie dotyczących zwrotu nakładów poczynionych przez Spółkę w lokalu, z tym dniem nastąpiło nieodpłatne przekazanie nakładów. W sytuacji, gdy nieodpłatne przekazanie zachodzi w warunkach gdy podatnikowi przysługuje prawo obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego to traktuje się je jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Jest ono niezwiązane z prowadzoną działalnością, w związku z czym organ podatkowy uznał, że czynność przekazania tych nakładów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki 22%.

Spółka wniosła odwołanie od decyzji wydanych w opisanej powyżej sprawie przez organ podatkowy pierwszej instancji, ale organ podatkowy drugiej instancji utrzymał decyzje w mocy, wobec czego sprawa trafiła na wokandę Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, a następnie Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Uzasadnienie Wyroku

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku o sygnaturze I SA/Gd 1147/10 z 22 grudnia 2010 roku orzekł, że czynność polegająca na zwrocie nakładów poniesionych na cudzą rzecz za wynagrodzeniem należy kwalifikować jako usługę, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według 22% stawki (obecnie 23%), dla której obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury nie później niż w terminie 7 dni od dokonania tej transakcji - rozliczenia nakładów. W omawianej sprawie chwilą dokonania transakcji jest moment wydania lokalu właścicielowi, czyli 30 kwietnia 2009 roku.

W uzasadnieniu wyroku WSA powołał się między innymi na art. 676 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym, jeżeli najemca ulepszył rzecz najętą, wynajmujący, w braku odmiennej umowy, może według swego wyboru albo zatrzymać ulepszenia za zapłatą sumy odpowiadającej ich wartości w chwili zwrotu, albo żądać przywrócenia stanu poprzedniego. Organ podatkowy stwierdził, że w omawianej sprawie poniesione nakłady stanowią inwestycję w obcym środku trwałym i są sumą wydatków poniesionych przez Spółkę w stosunku do niestanowiącego jej własności środka trwałego. W takim znaczeniu inwestycja ta nie jest towarem, o którym mowa w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT i w związku z tym przeniesienie jej kosztów na właściciela środka trwałego nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako dostawa towaru.

Sąd Administracyjny powołał się również na art.8 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Za świadczenie usług uznaje się zatem każdą czynność (transakcję), która według art. 7 ustawy o VAT nie stanowi dostawy towarów. W przypadku art. 676 K.c. czynnością tą jest zatrzymanie ulepszeń za zapłatę sumy odpowiadającej ich wartości w chwili zwrotu. W omawianej sprawie, w ocenie Sądu, odbiorcą świadczenia był wynajmujący, albowiem świadczenie spółki spowodowało wzrost wartości nieruchomości, której był właścicielem. W przedmiotowej sprawie przedmiotem obrotu były więc nakłady na budynek stanowiący własność wynajmującego, który jako odbiorca świadczenia odniósł z tego tytułu korzyść w postaci ulepszenia lokalu.

W związku z rozwiązaniem umowy najmu z dniem 30 kwietnia 2009 roku i przy braku zapisów w umowie dotyczących zwrotu nakładów z tym dniem nastąpiło nieodpłatne przekazanie nakładów.

Zgodnie z art. 29 ust. 12 ustawy o VAT- w przypadku usług, o których mowa w art. 8 ust. 2, podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika. WSA poparł stanowisko organów podatkowych, które uznały wartość tych kosztów w wysokości niezamortyzowanej części inwestycji w obcym środku trwałym.

Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną Spółki na orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku.

Podstawa prawna: art. 7 ust.1, art. 8 ust. 2, art. 29 ust. 12 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.