0
900
Faktura VAT RR bez danych nabywcy może stanowić podstawę do obniżenia należnego podatku od towarów i usług.
Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku III SA/Wa 2482/10 z 23 maja 2011 roku.
Sytuacja podatnika
Spółka prowadziła działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży owoców i warzyw dostarczanych przez producentów. Sprzedaż na rzecz kontrahentów krajowych dokumentowana była fakturami VAT lub rejestrowana za pośrednictwem kasy fiskalnej według stawki VAT 3%. Towary handlowe spółka nabywała między innymi od rolników ryczałtowych. Na oryginałach faktur VAT RR wystawianych przez spółkę brak było danych nabywcy oraz imienia i nazwiska oraz podpisu osoby uprawnionej do wystawienia faktury, widniały natomiast dane dotyczące rolnika ryczałtowego będącego dostawcą, dane o dokumencie stwierdzającym tożsamość dostawcy, dotyczące towaru, wartości i należności, numer konta bankowego rolnika oraz podpis osoby uprawnionej do odbioru faktury i złożenia oświadczenia.
Do każdej faktury VAT-RR w sposób trwały dołączone były oświadczenia w sprawie pobrania od dostawcy płodów rolnych 0,01% na fundusz promocji produktów rolno-spożywczych. W oświadczeniu tym podano pełną nazwę nabywcy towarów oraz kwotę netto wynikającą z faktury VAT-RR.
Opisane powyżej faktury zostały przez spółkę zaewidencjonowane w rejestrze zakupu RR, a kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku od wartości nabytych produktów rolnych spółka wykazała w deklaracjach VAT-7 jako kwotę podatku naliczonego podlegającego odliczeniu. Organ podatkowy zakwestionował powyższe odliczenie podatku ze względu na to, że braki w zakresie przywołania danych nabywcy na fakturach wykorzystanych przez spółkę jako udokumentowanie rozliczenia podatkowego powodują naruszenie art.116 ust.1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług, ustanawiających obowiązek wystawienia faktury VAT przez podatnika nabywającego produkty rolne od rolnika ryczałtowego oraz określających jakie dane powinna zawierać faktura VAT RR. Organ odwoławczy utrzymał w mocy decyzję naczelnika urzędu skarbowego, wobec czego spółka wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
Uzasadnienie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
W wydanym wyroku sąd administracyjny uchylił decyzje organów podatkowych, argumentując swoje stanowisko w następujący sposób:
Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 3 ustawy zryczałtowany zwrot podatku, o którym mowa w art. 116 ust. 6, stanowi kwotę podatku naliczonego, która obniża podatek należny podatnika, stosownie do art. 86 ust. 1 tego aktu. W pełni zatem do kwoty tej zastosowanie znajduje zasada neutralności VAT dla podatnika tego podatku, która wyraża się tym, że przez realizację prawa do odliczenia podatku naliczonego, podatnik nie ponosi faktycznie ciężaru tego podatku. (…) Uwzględniając zatem, że mechanizm przekazania rolnikowi ryczałtowemu zryczałtowanego zwrotu podatku i jego odzyskania przez podatnika opiera się na zasadzie „obciążenie zryczałtowanym zwrotem podatku - odliczenie”, wymagającej przestrzegania zasady neutralności, stosując przepis art. 116 ust. 6 ustawy, należy mieć na uwadze, aby nie doprowadzić do naruszenia tej zasady.”
Drugą zasadą dotyczącą podatku od towarów i usług, na którą powołał się sąd administracyjny, jest konstytucyjna zasada proporcjonalności, która nie jest jednoznacznie zdefiniowana, ale zdaniem sądu jest postrzegana jako adresowana do organów państwa dyrektywa, zgodnie z którą organy te „czyniąc użytek z przyznanych kompetencji nie powinny ustanawiać nadmiernych ograniczeń w korzystaniu przez jednostkę z podstawowych praw i wolności”.
W opisanej sprawie organ podatkowy nie kwestionował faktu, że podatnik nabywał produkty rolne od rolników ryczałtowych ani tego, że dokonywał w terminie zryczałtowanego zwrotu podatku. Organ nie podnosił również, że brak wskazania nabywcy na fakturach VAT RR uniemożliwił organom sprawdzenie prawidłowości płatności zryczałtowanej rekompensaty rolnikom ryczałtowym. Nie wskazano także na trudności w zakresie przyporządkowania poszczególnych przelewów bankowych do konkretnych transakcji określonych w tych fakturach, czego można było dokonać np. w oparciu o podane w dokumentach zapłaty numery tych faktur. Okoliczność kto faktycznie był nabywcą płodów rolnych potwierdzały dołączone w sposób trwały do każdej faktury VAT RR oświadczenia w sprawie pobrania od dostawcy płodów rolnych 0,01% na fundusz promocji produktów rolno-spożywczych.
W oświadczeniu tym podano pełną nazwę nabywcy towarów oraz kwotę netto, wynikającą z faktury VAT RR. Sąd administracyjny podkreślił zatem, że cel przepisów wskazujących jakie wymogi powinna spełniać faktura został w rozpatrywanej sprawie osiągnięty. W licznym orzecznictwie sądy administracyjne wyrażają pogląd, że wymogi stawiane fakturom VAT nie mogą być celem samym w sobie, zwłaszcza w sytuacji, gdy organy podatkowe nie mają wątpliwości co do tego, że kwestionowane faktury odzwierciedlają rzeczywiste zdarzenia gospodarcze i ujęte zostały w ewidencji zakupu. Skoro w omawianej sprawie brak jest przeciwwskazań do dokonania odliczenia, rozumianych jako niespełnienie wymogów z art.116 ust.6 ustawy o podatku od towarów i usług, to nadmierny formalizm prawny prowadzi do naruszenia zasady neutralności podatku VAT oraz narusza zasadę proporcjonalności wyrażoną w art.31 ust.3 w związku z art.2 Konstytucji RP.
Podstawa prawna: art.2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku; art. 86 ust. 2 pkt 3 oraz art.116 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.
