Odliczenie VAT od inwestycji przed rejestracją gminy jako czynny podatnik VAT

ODPOWIEDŹ

Gmina będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków dotyczących inwestycji w deklaracji za styczeń 2017 roku, tj. kiedy będzie zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

UZASADNIENIE

Podstawą systemu VAT jest zasada neutralności, z której wynika możliwość odliczenia kwot podatku naliczonego zapłaconego na poprzednim etapie obrotu. Warunkiem jest jednak wykorzystanie nabytych towarów lub usług do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Z przepisu art.86 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego będzie przysługiwać zawsze, gdy nabyte rzeczy są lub będą w przyszłości wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z pytania wynika, ze Gmina dokona rejestracji dla podatku VAT od 1 stycznia 2017 roku. W listopadzie bieżącego roku ma otrzymać fakturę z tytułu prowadzonej inwestycji związanej z budową kanalizacji. Gmina w związku z centralizacją rozliczeń i prawem do złożenia korekt za okres 5 lat wstecz nie zamierza korzystać z tego prawa. Wątpliwości dotyczą możliwości odliczenia pełnego podatku VAT w styczniu po zarejestrowaniu się jako czynny podatnik VAT, czy też należy rozliczyć VAT z ww. inwestycji w formie korekty w ciągu 5-ciu, lub 10 lat.

W pierwszej kolejności należy pamiętać, że od początku roku ustawodawca wprowadził zmiany polegające na doprecyzowaniu zasad odliczania podatku VAT w przypadku towarów i usług wykorzystywanych do celów mieszanych (działalności gospodarczej oraz celów poza systemem VAT), jeżeli nie jest możliwe bezpośrednie przyporządkowanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika.

Zgodnie z podstawową zasadą w podatku VAT podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od dokonywanych zakupów towarów i usług tylko i wyłącznie w takim zakresie, w jakim zakupy te są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Aby zrealizować prawo do odliczenia podatku naliczonego podatnik jest obowiązany do bezpośredniego przyporządkowania dokonanych zakupów do czynności dających prawo do odliczenia.

Jeżeli nie jest możliwe przypisanie dokonanych zakupów towarów i usług w całości do czynności dających prawo do odliczenia, Gmina ma prawo do odliczenia jedynie tej kwoty podatku naliczonego, którą może proporcjonalnie przypisać czynnościom dającym prawo do odliczenia. W przypadku zakupu towarów i usług wykorzystywanych przez Gminę zarówno do celów działalności gospodarczej, jak i do celów pozostających poza taką działalnością, których przypisanie w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, Gmina może dokonać odliczenia podatku naliczonego tylko w takiej części, którą można proporcjonalnie przypisać do jej działalności gospodarczej. W takim przypadku Gmina ma obowiązek określenia proporcji, według której powinna być obliczana kwota podatku naliczonego związanego z działalnością gospodarczą.

Należy także pamiętać, że w przypadku gdy Gmina w ramach działalności gospodarczej wykonuje czynności opodatkowane i zwolnione, musi w drugiej kolejności obliczyć również proporcję wynikającą z art. 90 ustawy o podatku od towarów i usług.

Co ważne, art.7 ustawy z 05 września 2016r. dotyczącej m.in. scentralizowania rozliczeń wskazuje, że Gmina do końca 2017 roku przyjmuje dla proporcjonalnego odliczenia, o którym mowa w art.90 ust.2 ustawy o podatku VAT, proporcję wyliczoną odrębnie dla każdej jednostki organizacyjnej zgodnie z art.90 ust.3-6, 9a i 10 ustawy o podatku VAT, w przypadku wykonywania przy pomocy tej jednostki organizacyjnej czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje.

Z art.88 ust.4 ustawy o podatku VAT wynika, że obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku nie stosuje się do podatnika, który nie jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Tak więc, pomimo że Gmina otrzyma fakturę dotyczącą inwestycji budowy kanalizacji będąc podatnikiem zwolnionym na mocy art.113 ust.1, będzie miała prawo do odliczenia tego podatku. Warunkiem jest, aby poniesione zakupy były związane z bieżącą albo przyszłą działalnością opodatkowaną.

W związku z tym, że w chwili odliczenia podatnik musi być zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym, Gmina będzie miała prawo do odliczenia podatku w deklaracji za styczeń 2017 roku.

Karol Zen

Podstawa prawna: art.15 ust.1, art.86 ust.1 i ust.7b, art.90 ustawy o VAT, art.7 ustawy z 5 września 2016 roku o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego.