Odliczenie VAT od zakupów inwestycyjnych realizowanych przez Gminę

ODPOWIEDŹ

Gmina ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w momencie powstania obowiązku podatkowego u kontrahenta, pod warunkiem, że posiada fakturę dokumentującą nabycie towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności opodatkowanych.

UZASADNIENIE

Podstawą systemu VAT jest zasada neutralności, z której wynika możliwość odliczenia kwot podatku naliczonego zapłaconego na poprzednim etapie obrotu. Warunkiem jest jednak wykorzystanie nabytych towarów lub usług do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tj. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z pytania wynika, ze Gmina świadczy usługi na rzecz ludności i zbiera opłaty za kanalizację. Inwestycja budowy oczyszczalni ścieków została rozpoczęta w styczniu 2014, a planowane zakończenie jest przewidziane na listopad 2014 roku. Gmina ma wątpliwości w jaki sposób należy odliczyć podatek VAT od faktur zakupowych rozłożonych w czasie.

Jak wynika z przepisów art.15 ustawy o podatku od towarów i usług, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Tak więc, Gmina w zakresie budowy oczyszczalni ścieków ma prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z ponoszonymi wydatkami.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie pozwalają jednak na jednorazowe i dowolne odliczenie podatku dotyczące zakupów w poszczególnych miesiącach i precyzują w jakim terminie jest to możliwe.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego wynika bezpośrednio z art. 86 ust. 10, zgodnie z którym od 01 stycznia br. powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

Co istotne, prawo do odliczenia powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę. W związku z powyższym, aby podatnik mógł odliczyć naliczony podatek VAT od nabycia towarów lub usług, muszą koniecznie zostać spełnione dwa warunki, tj. musi wystąpić obowiązek podatkowy u sprzedawcy oraz podatnik musi otrzymać fakturę.

Należy zwrócić uwagę na sytuacje, gdy podatnik nie dokona odliczenia w okresie rozliczeniowym, w którym nastąpił obowiązek podatkowy. Wówczas odliczenie będzie możliwe w dwóch kolejnych okresach. Art. 86 ust. 11 ustawy o VAT obowiązujący od 1 stycznia 2014 dopuszcza możliwość odliczenia podatku VAT w terminie późniejszym. W przypadku, gdy podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Jeżeli podatnik nie odliczył podatku naliczonego w tych terminach, może to zrobić jedynie poprzez złożenie korekty deklaracji dla podatku od towarów i usług, za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego.

Zgodnie z art. 86 ust. 13 ustawy o VAT korekty można dokonać nie później niż w ciągu 5 lat licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Reasumując, Gmina ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków inwestycyjnych rozłożonych w czasie, gdyż w momencie odliczania podatku naliczonego od ponoszonych wydatków Gmina wie, że zakupy będą w przyszłości związane z czynnościami opodatkowanymi. Gmina jest uprawniona do odliczenia podatku od poniesionych zakupów inwestycyjnych w miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy u kontrahenta i Gmina posiada fakturę dokumentującą nabycie towarów i usług. Jeżeli nie został odliczony podatek, Gmina może go odliczyć za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych. Gdy minęły te terminy, można skorzystać z odliczenia podatku jedynie poprzez korektę deklaracji VAT-7.

Iwona Porez