Odliczenie VAT od zaliczki na poczet samochodu w leasingu

ODPOWIEDŹ

Tak, może Pan odliczyć cały VAT z faktury zaliczkowej, po spełnieniu ustawowych warunków.

UZASADNIENIE

Art.86a ust.1 pkt 1 w powiązaniu z ust.2 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług ogranicza prawo do odliczenia VAT z tytułu wydatków dotyczących używania samochodów na podstawie umowy leasingu do 50% kwoty podatku wynikającej z faktury. Jednakże ograniczenie to nie ma zastosowania w przypadku, gdy pojazdy samochodowe są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika (art.86a ust.3 pkt 1 lit.a ustawy o VAT). Zgodnie natomiast z art.86 ust.4 pkt 1 ustawy pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą.

Dodatkowo, podatnicy wykorzystujący wyłącznie do działalności gospodarczej pojazdy samochodowe, dla których są obowiązani prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu, mają obowiązek złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego informację o tych autach w terminie 7 dni od dnia, w którym poniosą pierwszy wydatek z nimi związany (art.86a ust.12 ustawy). Informację taką składa się właśnie na druku VAT-26.

Z faktu, że zamierza Pan złożyć w urzędzie skarbowym druk VAT-26 wnioskuję, że chce Pan odliczać całość VAT od wydatków dotyczących leasingowanego auta właśnie w oparciu o przytoczony powyżej przepis. W broszurze „Nowe zasady odliczania podatku VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi” Minister Finansów zawarł wyraźną wytyczną, że pod użytym w art.86a ust.12 pojęciem „poniesienie wydatku” należy rozumieć dokonanie wpłaty zaliczki na poczet zakupu towaru czy usługi czy też nabycie towaru czy usługi, w zależności od tego, która z tych sytuacji wystąpiła jako pierwsza. Oznacza to, że w opisanym przypadku, w celu zachowania pełnego prawa do odliczenia VAT, jest Pan obowiązany złożyć w urzędzie skarbowym druk VAT-26 w terminie 7 dni od dokonania wpłaty zaliczki na poczet leasingowanego samochodu. Oczywiście, nie będzie Pan mógł podać niektórych informacji wymaganych na druku (np. numeru rejestracyjnego pojazdu czy daty przyjęcia w używanie), ale druk i tak należy złożyć, najlepiej z pisemnym wyjaśnieniem.

Gdyby okazało się, że nie złoży Pan informacji w ustawowym terminie 7 dni, to do dnia złożenia druku uznaje się, że pojazd nie jest wykorzystywany wyłącznie do wykonywania działalności gospodarczej, w konsekwencji czego do tego dnia będzie Panu przysługiwało prawo do odliczenia jedynie 50% VAT od wydatków związanych z tym pojazdem (art.86a ust.13 ustawy o VAT). W przypadku nabycia, importu lub wytworzenia pojazdów podatnikom, po złożeniu informacji VAT-26, przysługuje prawo do dokonania korekty podatku odliczonego w obniżonej wysokości, przy czym wysokość korekty jest uzależniona od momentu złożenia informacji. Trudno powiedzieć jaka będzie praktyka organów podatkowych w tym zakresie, jednakże zdaniem Redakcji, powyższy przepis mógłby mieć również zastosowanie w przypadku leasingu finansowego, którego skutkiem jest zawsze przeniesienie własności pojazdu na leasingobiorcę. Jednakże przepis ten zdecydowanie nie ma zastosowania w przypadku umowy leasingu operacyjnego.

Należy jednak pamiętać, że samo złożenie informacji VAT-26 nie upoważnia jeszcze Pana do odliczania całości VAT od wydatków związanych z leasingowanym samochodem. Pierwszym i najważniejszym warunkiem jest to, żeby samochód rzeczywiście był wykorzystywany wyłącznie do Pana działalności gospodarczej i, żeby ten sposób używania pojazdu został określony w ustalonych formalnie zasadach. W wydanej broszurze Ministerstwo Finansów prezentuje mocno sformalizowane wymagania odnośnie sposobu ustalania tych zasad, jako przykład podając wprowadzanie regulaminów, umów czy zarządzeń wraz z podjęciem dodatkowych działań zabezpieczających ich wykonanie. Samo Ministerstwo przyznaje jednak, że opisane powyżej działania muszą być dostosowane do specyfiki przedsiębiorstwa. Jeżeli zatem prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą, zdaniem Redakcji nie ma Pan potrzeby tworzenia dla samego siebie regulaminów czy umów, a jedynie potwierdzi Pan wykorzystanie pojazdu ewidencją przebiegu. Ministerstwo Finansów jednoznacznie wyklucza jednak możliwość pełnego odliczenia VAT od wydatków związanych z samochodami przez przedsiębiorcę, który prowadzi działalność gospodarczą w miejscu zamieszkania i posiada tylko jeden pojazd. Zdaniem Ministerstwa, w takim wypadku nie jest możliwe obiektywne wykluczenie użytku prywatnego samochodu.

Kolejną rzeczą, o której musi pamiętać przedsiębiorca zamierzający odliczać cały podatek od wydatków związanych z samochodem, jest prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu. Zgodnie z art.86a ust.6 ustawy o VAT ewidencja ta musi być prowadzona od dnia rozpoczęcia wykorzystywania pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika do dnia zakończenia wykorzystywania tego pojazdu wyłącznie do tej działalności, a art.86a ust.7 i 8 ustawy precyzuje jakie elementy taka ewidencja powinna zawierać.

Oczywiście, w momencie wpłaty zaliczki na poczet leasingowanego pojazdu nie jest Pan w stanie udowodnić sposobu jego wykorzystania ani prowadzić ewidencji przebiegu pojazdu. W tym momencie należy zatem wziąć pod uwagę zamierzony sposób wykorzystania samochodu, a warunki dotyczące sposobu jego wykorzystania i prowadzenia ewidencji spełnić już po przyjęciu auta do używania. Jedynym wymogiem formalnym dla dokonania pełnego odliczenia VAT z faktury dokumentującej zaliczkę na poczet leasingowanego auta (oprócz posiadania oryginału faktury) jest złożenie informacji VAT-26 w terminie 7 dni od dokonania wpłaty. Gdyby w przyszłości okazało się, że pojazd będzie używany w inny niż zamierzony sposób, na cele „mieszane”, podatek odliczony w całości należy skorygować.

Ewa Konarska