Odliczenie VAT przed rozpoczęciem działalności

ODPOWIEDŹ

Atr. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (UPTiU), określa podstawowe uprawnienia podatnika dotyczące obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.

Przepis ten mówi, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Z tego wynika, że związek zakupu z czynnością podlegającą opodatkowaniu jest jednym z podstawowych warunków, które musi spełnić podatnik, aby mógł skorzystać z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony. Powyższy przepis wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku.

Zgodnie z treścią art. 86 ust. 10 pkt. 1UPTiU, prawo podatnika do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny. Jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w tym terminie, to może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust.11).

Tak więc realizację prawa do odliczenia podatku naliczonego ustawodawca uzależnił ściśle ze spełnieniem warunku formalnego, jakim jest otrzymanie faktury.

Jednocześnie zgodnie z art. 88 ust. 4 UPTiU obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do podatników, którzy nie są zarejestrowani i jako „podatnicy VAT czynni”, zgodnie z art. 96 ustawy.

Natomiast w myśl art. 96 ust. 1 UPTiU zgłoszenie rejestracyjne podatnik powinien złożyć naczelnikowi urzędu przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu. Naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako „podatnika VAT czynnego”.

Należy zauważyć, iż z treści art. 88 ust. 4 UPTiU nie wynika, żeby do nabycia uprawnienia do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego koniecznym było posiadanie statusu podatnika VAT czynnego w momencie otrzymania faktury zakupu. Statut podatnika VAT czynnego jest natomiast niezbędny do tego, żeby złożyć deklarację i zrealizować prawo do odliczenia podatku VAT z tych faktur.

REASUMUJĄC

Z treści pytania wynika, że zakupiony sprzęt ma być w przyszłości wykorzystywany w działalności gospodarczej prowadzonej przez spółkę, polegającej na wykonywaniu czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Spółka dokonała rejestracji swojej działalności, podając datę 1 października 2011 roku jako moment jej rozpoczęcia, co oznacza, że pierwszą deklarację podatkową złoży za miesiąc październik 2011.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie pozbawiają spółki prawa do dokonania odliczenia podatku VAT od zakupów poczynionych przed 01.01.2011, o ile występują przesłanki, że zakupione towary będą wykorzystywane do wykonywania przyszłej działalności opodatkowanej. Prawo do obniżenia podatku należnego powstaje u wszystkich podatników, o ile wykażą, że zakupy będą związane z przyszłą działalnością opodatkowaną, a warunek rejestracji jest niezbędny wyłącznie do skorzystania przez podatnika z prawa do obniżenia podatku należnego.

Jednocześnie należy rozróżnić moment powstania prawa do odliczenia od momentu skorzystania z tego prawa. W celu zrealizowania nabytego prawa do odliczenia podatku z tytułu zakupów związanych z przyszłą działalnością opodatkowaną koniecznym jest złożenie deklaracji. Składając swoją pierwszą deklarację rozliczeniową VAT-7 za miesiąc październik spółka będzie mogła odliczyć podatek VAT od faktur zakupowych za miesiące sierpień wrzesień oraz październik, co wynika z przepisów art. 86 ust. 10-11 UPTiU.

Taki pogląd jest często prezentowany w orzecznictwie krajowych sądów administracyjnych oraz interpretacjach podatkowych Ministerstwa Finansów (np.: wyrok NSA z dnia 21 grudnia 2006 r., I FSK 378/06, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 22.07.2011 r., sygn. ILPP4/443-322/11-2/BA ).

Dorota Mróz

Biegły Rewident