Odliczenie VAT w przypadku sprzedaży niepodlegającej opodatkowaniu

ODPOWIEDŹ

Jeżeli jest Pani w stanie przyporządkować zakupy jednoznacznie sprzedaży podlegającej opodatkowaniu i nie podlegającej VAT, może Pani odliczyć podatek tylko od zakupów związanych ze sprzedażą opodatkowaną. Jeżeli ten sam zakup jest związany zarówno z czynnościami opodatkowanymi jak i niepodlegającymi opodatkowaniu, to nie powinna Pani stosować odliczenia częściowego, ale odliczyć w całości podatek naliczony wynikający z faktury.

UZASADNIENIE

Zgodnie z podstawową zasadą zawartą w art.86 ust.1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy łącznie zostaną spełnione dwa zasadnicze warunki: odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Zgodnie z art.90 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanego z tymi czynnościami. Przepisy ustawy o podatku VAT wykluczają zatem możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

W sytuacji gdy podatnik nie jest w stanie określić, z jakim rodzajem działalności dany zakup jest związany, podatek od tych zakupów rozlicza na zasadach określonych w art.90-91 ustawy o podatku od towarów i usług. W takiej sytuacji podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

W Pani przypadku nie występuje sprzedaż zwolniona, a odliczany podatek związany jest z czynnościami opodatkowanymi i niepodlegającymi opodatkowaniu. Odnośnie sposobu odliczania podatku w takim przypadku wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale składu 7 sędziów z dnia 24 października 2011 roku o sygn. akt I FPS 9/10. W uchwale tej NSA jednoznacznie wskazał, że zawarte w przepisach art.90 ust.1-3 ustawy o VAT sformułowanie „czynności, w związku z którymi nie przysługuje prawo do odliczenia”, należy rozumieć jako odnoszące się do czynności zwolnionych od podatku. Skoro bowiem rzecz dotyczy odliczenia podatku, to pod uwagę można wziąć tylko takie transakcje, które w ogóle objęte są zakresem przedmiotowym VAT. W tej części są to tylko czynności zwolnione od podatku, gdyż czynności niepodlegające w ogóle podatkowi nie są objęte zakresem przedmiotowym VAT. Sformułowanie „czynności, w związku z którymi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku”, należy zatem rozumieć jako „czynności zwolnione od podatku” oraz czynności opodatkowane na specjalnych zasadach, gdzie ustawa wprost stwierdza, że podatnik nie ma prawa do odliczenia.

W związku z powyższą uchwałą, należy przyjąć, że w przypadku podatku naliczonego wynikającego z wydatków związanych tylko z czynnościami opodatkowanymi oraz z czynnościami niepodlegającymi podatkowi (których nie da się jednoznacznie przypisać do jednej z tych kategorii czynności) podatnik nie stosuje odliczenia częściowego według proporcji określonej na podstawie art.90 ust.3 ustawy o VAT, lecz odliczenie pełne. Wartość czynności niepodlegających w ogóle opodatkowaniu nie wchodzi bowiem do sumy wartości obrotów ustalanych na potrzeby liczenia proporcji sprzedaży.

W świetle powyższego, nie przysługuje Pani prawo do odliczenia podatku od zakupów, które można jednoznacznie przypisać sprzedaży niepodlegającej opodatkowaniu. Natomiast w przypadku, gdy dokonuje Pani zakupów związanych z czynnościami opodatkowanymi i niepodlegającymi opodatkowaniu i nie można tych wydatków jednoznacznie przypisać do tych czynności, nie ma obowiązku odliczania częściowego, może Pani w całości odliczyć podatek.

Iwona Porez