0
1648
Opłata za nieuzasadniony postój środka transportu nie stanowi elementu usługi transportowej. Jest natomiast sankcją za naruszenie przez klienta warunków umowy i nie jest związana ze zobowiązaniem się do wykonania czynności. Tym samym za koszty postoju samochodu nie powinien być wystawiona faktura.
Stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 29 marca 2018 roku nr 0112-KDIL1-3.4012.77.2018.1.KM
Sytuacja Podatnika
Spółka jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółka na potrzeby działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem od towarów i usług zamawia usługi transportowe. W zamówieniu wyszczególnia miejsce, datę oraz godzinę (czasem godzina podawana jest mailowo w toku dalszych ustaleń), o której samochód ma zostać podstawiony do załadunku. Zdarzają się sytuacje, kiedy Spółka nie dokona załadunku w wyznaczonym terminie. Przyczyna opóźnienia leży po stronie Spółki – towar nie jest gotowy. W takiej sytuacji Spółka nie anuluje zamówienia na transport, ale zatrzymuje samochód, by ten był do dyspozycji w momencie kiedy towar będzie gotowy do załadunku. W takich sytuacjach firmy transportowe obciążają Spółkę opłatami za takie postoje. W składanym przez Spółkę zleceniu transportowym taka sytuacja nie została przewidziana.
Spółka powzięła wątpliwość, czy w takiej sytuacji ma do czynienia z odszkodowaniem oraz czy zasadnym jest wystawienie faktury i prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na otrzymanej od Przewoźnika fakturze.
Stanowisko Dyrektora
Należy wskazać, że przepisy podatkowe nie zawierają definicji odszkodowania, zatem w tym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. W świetle uregulowań zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny jest ono zapłatą za wyrządzone szkody, poniesione przez kogoś straty.
Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie – co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.
W przedmiotowej sprawie Spółka wskazała, że została obciążona przez Przewoźnika kwotą stanowiącą zadośćuczynienie za poniesione straty finansowe wynikające z nieterminowego załadunku towaru (przestoju). Załadunek ten nie został dokonany z winy Spółki, ponieważ towar nie był gotowy do załadunku w wyznaczonym terminie. Wiązało się to z zatrzymaniem samochodu, przez co Przewoźnik poniósł stratę w wysokości 1.995 euro.
Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że żądana przez Przewoźnika kwota za nieterminowy załadunek (przestój) nie stanowi ekwiwalentu za świadczenie przez niego jakiejkolwiek czynności na rzecz Spółki. W tym przypadku istotą i celem żądanej zapłaty jest rekompensata za szkodę, a nie płatność za świadczenie. Przewoźnik poniósł stratę w związku z przestojem samochodu spowodowaną winą Spółki, zatem żądana przez niego kwota ma charakter czynności jednostronnej i nie wiąże się z otrzymaniem przez Spółkę świadczenia wzajemnego w postaci wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności czy tolerowania czynności lub sytuacji. Żądana przez Przewoźnika kwota posiada cechy odszkodowania za poniesioną szkodę wynikającą z niedotrzymania umówionego terminu załadunku towaru.
Wobec powyższego, odszkodowanie/zadośćuczynienie za nieterminowy załadunek (przestój) nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu – w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Jak stanowi art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy – nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku. Tym samym Spółce nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury otrzymanej od Przewoźnika (wystawiona faktura, nie może stanowić podstawy do odliczenia wykazanego na niej podatku naliczonego).
Podstawa prawna: art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.
