0
964
Mam zaległości w VAT. Urząd Skarbowy wszczął egzekucję do majątku mojej ex małżonki, dlaczego?
ODPOWIEDŹ
Prawdopodobnie zaległości podatkowe VAT dotyczą okresu, w którym Państwo byliście małżeństwem, bowiem rozwiedziony małżonek podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z byłym małżonkiem za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej, jednakże do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym. Odpowiedzialność byłego małżonka podatnika nie obejmuje odsetek za zwłokę oraz kosztów egzekucyjnych powstałych po uprawomocnieniu się orzeczenia o rozwodzie.
UZASADNIENIE
W przypadku małżeństwa, a także po jego ustaniu odpowiedzialność małżonka podatnika prowadzącego działalność gospodarczą może pojawić się w różnych okolicznościach. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa (Op.) reguluje odpowiedzialność małżonka podatnika za zobowiązania m.in. z tytułu VAT w poniższych sytuacjach:
w czasie istnienia małżeńskiej wspólności majątkowej - art. 29 Op,
po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej zniesionej umową bądź orzeczeniem sądu (jako osoby trzeciej) - art. 111 Op,
po ustaniu małżeństwa czy wskutek rozwodu bądź separacji (jako osoby trzeciej) - art. 110 Op,
w następstwie śmierci podatnika ( jako spadkobierca) - art. 97 Op.
W opisywanym zdarzeniu mamy do czynienia z przepisem art. 110 Op, kiedy to rozwiedziony małżonek Czytelnika odpowiada całym swoim majątkiem, solidarnie z małżonkiem za zaległości z tytułu VAT powstałe w czasie trwania wspólności majątkowej.
Trzeba zauważyć, że odpowiedzialność ta ograniczona jest do wysokości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym tzn. że istnieje ograniczenie kwotowe. Przez ograniczenie kwotowe należy rozumieć to, iż naczelnik urzędu skarbowego może dochodzić swoich roszczeń z tytułu VAT z całego majątku rozwiedzionego, ale jedynie do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym. Odpowiedzialność nie obejmuje podatków niepobranych oraz odsetek za zwłokę i kosztów egzekucyjnych powstałych po dniu uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie. O odpowiedzialności podatkowej byłego małżonka organ podatkowy orzeka w drodze decyzji.
Przykład
Zobowiązanie VAT Podatnika powstało w czasie trwania małżeństwa, czyli między małżonkami trwał ustrój wspólności małżeńskiej. W wyniku rozwodu ustała wspólność małżeńska. Sąd oszacował majątek na 130.000 zł i ustalił udziały – 3/4 przypadło ex małżonkowi podatnika, a 1/4 podatnikowi. Rozwiedziony małżonek otrzymał mieszkanie o wartości 97.500 zł. Poza mieszkaniem ex małżonek posiada środki pieniężne ulokowane na lokatach terminowych i inny majątek.
W takim przypadku jeśli organ podatkowy orzeknie o odpowiedzialności rozwiedzionego małżonka za zaległości VAT powstałe w czasie trwania małżeństwa, to w przypadku niezapłacenia tych zobowiązań, będzie prowadzona egzekucja nie tylko z mieszkania, które rozwiedziony otrzymał wobec ustania wspólności majątkowej, lecz z całego majątku, którym dysponuje w chwili realizacji odpowiedzialności w tym także majątku nabytego po rozwodzie. Dodać trzeba, że odpowiedzialność ta będzie ograniczona kwotowo do wysokości wartości udziału, jaki małżonek otrzymał w majątku wspólnym, czyli w przytoczonym przykładzie będzie to 97.500 zł.
Konkludując, warunkiem ponoszenia przez byłego małżonka odpowiedzialności jest powstanie zobowiązania VAT w tracie trwania związku małżeńskiego i trwania wspólności majątkowej. Odpowiedzialność rozwiedzionego małżonka ma charakter odpowiedzialności osobistej ograniczonej kwotowo. Odpowiada on z całego swojego majątku, ale tylko do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym niezależnie od tego, jak duże jest zadłużenie byłego małżonka - stanowisko takie potwierdzają interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 18 września 2009 roku sygn. IPPB1/415-474/09-4/IF czy wyrok NSA z dnia 8 kwietnia 2011 roku sygnatura akt I FSK 927/10.
Paulina Pawluk
