0
963
W związku z realizacją inwestycji - przebudowa wraz z rozbudową drogi wojewódzkiej zaszła konieczność zajęcia gruntów nie będących we władaniu inwestora. Właścicielem jednej z działek jest Gmina, która nabyła ją nieodpłatnie z mocy prawa w 1990 roku. Na dzień wydania decyzji wojewody o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na przedmiotowej działce znajdowały się nawierzchnia asfaltowa, chodnik podlegające wycenie. Ponadto działka była objęta studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego zatwierdzonym uchwałą rady gminy i stanowiła drogę gminną. Na omawianej działce gmina nie dokonywała żadnych nakładów i jednocześnie nie przysługiwało gminie prawo do odliczenia VAT. Wojewoda w drodze decyzji administracyjnej ustalił odszkodowanie (płatne jednorazowo w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja stanie się ostateczna) dla gminy za utracone prawo własności tej nieruchomości. Czy przyznane gminie odszkodowanie podlega zwolnieniu od podatku VAT? Jeżeli nie, to za moment powstania obowiązku podatkowego należy uznać datę wpływu odszkodowania na rachunek gminy (całości lub części)?
ODPOWIEDŹ
W przypadku otrzymania odszkodowania z tytułu przeniesienia z mocy prawa własności nieruchomości (gruntu zabudowanego drogą gminną) Gmina może skorzystać ze zwolnienia z podatku na podstawie art.43 ust.1 pkt 10a ustawy o podatku VAT.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art.5 ust.1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, w myśl art.7 ust.1 pkt 1 ww. ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.
W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, zaś odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.
W przypadku opisanym przez Czytelnika, w związku z realizacją inwestycji drogowej polegającej na przebudowie wraz z rozbudową drogi wojewódzkiej zaszła konieczność zajęcia gruntów nie będących we władaniu inwestora na przebudowę i rozbudowę drogi. Właścicielem jednej z działek jest Gmina, która otrzymała określone w decyzji Wojewody odszkodowanie. Pytanie dotyczy możliwości skorzystania przez Gminę ze zwolnienia w podatku VAT.
Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych zawiera dwie sekcje, w której są wymienione obiekty budowlane „Budynki” i „Obiekty inżynierii lądowej i wodnej”. Zgodnie z objaśnieniami zawartymi w PKOB obiektami inżynierii lądowej i wodnej są wszystkie obiekty budowlane nie sklasyfikowane jako budynki, tj.: drogi kołowe, drogi kolejowe, mosty, autostrady, drogi lotniskowe, zapory wodne, itp. Sekcja 2 „Obiekty inżynierii lądowej i wodnej”, Dział 21 „Infrastruktura Transportu” symbol 2112, nazwa grupowania „ulice i drogi pozostałe” wyszczególnienie: „Klasa obejmuje: Drogi na obszarach miejskich i zamiejskich, w tym: skrzyżowania, węzły komunikacyjne i parkingi, np.: drogi, ulice, aleje, ronda, drogi gruntowe, drogi boczne, drogi dojazdowe, drogi wiejskie i leśne, ścieżki dla pieszych, ścieżki rowerowe, ścieżki do jazdy konnej, drogi i strefy dla pieszych, wraz z: Instalacjami do oświetlenia dróg i sygnalizacji, nasypami, rowami, słupkami bezpieczeństwa, przepustami pod drogami i urządzeniami odwadniającymi drogi”. Tak więc, przez budowlę należy rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak np. utwardzoną drogę wraz z chodnikiem.
Zgodnie z art.43 ust.1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Natomiast w myśl art.2 pkt 14 ustawy o VAT, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:
a) wybudowaniu lub
b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Z przepisów tych wynika, że zwalnia się od podatku dostawę budowli lub ich części, jednak z wyjątkiem gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim lub pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Z pytania Czytelnika wynika, że Gmina nabyła działkę nieodpłatnie z mocy prawa w 1990 roku, a także, że Gmina nie dokonywała żadnych nakładów. W związku z powyższym nie nastąpiło jej pierwsze zasiedlenie, gdyż dotychczas nie została wydana w ramach czynności podlegających opodatkowaniu. Wobec powyższego, dostawa tego obiektu nie będzie podlegała zwolnieniu na podstawie ww. przepisu. Z kolei z art. 43 ust. 10a ustawy wynika, że zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:
a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Zatem, z uwagi na spełnienie przesłanek, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, otrzymanie odszkodowania przez Gminę może korzystać ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na mocy tego przepisu.
EWIDENCJA W DEKLARACJACH:W deklaracji VAT-7 (17) dostawę towarów oraz świadczenie usług na terytorium kraju, zwolnione od podatku należy wykazać w pozycji 10. (podstawa opodatkowania).
Karol Zen
Podstawa prawna: art.5 ust.1, art.7 ust.1 pkt.1, art.43 ust.1 pkt 10 i pkt 10a ustawy o VAT.
