Odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy przedwstępnej a VAT

Stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 5 lutego 2014 roku nr ILPP2/443-1045/12/13-S/AK.

Sytuacja Podatnika

O wydanie indywidualnej interpretacji do organu podatkowego zwróciła się Spółka, która prowadzi działalność deweloperską. W związku z tym zawarła umowy na sprzedaż apartamentów ze swoimi wspólnikami. W umowach na wypadek rozwiązania przed jej zakończeniem Spółka przewidziała odszkodowanie, tj. kara umowna plus odszkodowanie uzupełniające do wysokości rzeczywiście poniesionej szkody. Po upływie kilku miesięcy wspólnicy zwrócili się z propozycją rozwiązania zawartych umów.

Spółka po uzyskaniu powyższych informacji rozpoczęła poszukiwania innych kontrahentów i znalazła podmiot trzeci, który wyraził zainteresowanie nabyciem apartamentów w inwestycji, jednakże za cenę o 10-20% mniejszą niż określona w obowiązującym cenniku i stanowiącą cenę sprzedaży wskazaną w umowach deweloperskich zawartych ze wspólnikami. Spółka poinformowała wspólników, iż wskutek rozwiązania umów łączących strony będzie zmuszona do przystania na warunki podmiotu trzeciego i sprzedaży tych samych lokali za cenę odpowiednio niższą o 10-20%. Biorąc pod uwagę, iż do zakończenia inwestycji pozostał okres zaledwie kilku miesięcy była to jedyna możliwość nieprzekroczenia budżetu inwestycji. Wspólnicy przystali na powyższe warunki i zaproponowali zawarcie ugody, w której jako kwota odszkodowania wskazana zostanie różnica pomiędzy ceną sprzedaży apartamentu wskazaną w umowach zawartych pomiędzy Spółką a wspólnikami, a ceną sprzedaży apartamentów uzgodnioną z podmiotem trzecim.

Na tle powyższego Spółka powzięła wątpliwości, czy kwota odszkodowania, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Odpowiedź Dyrektora Izby Skarbowej

Udzielając odpowiedzi organ podatkowy uznał, iż aby ustalić status wypłacanej rekompensaty, jako podlegającej, bądź niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Zatem, jeżeli płatność o charakterze odszkodowawczym nie będzie miała bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony kontrahenta, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem. Wobec powyższego, tylko wówczas gdy płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wtedy kwota otrzymanych odszkodowań nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Zatem, jak wynika z opisu sprawy, Spółka poprzez ugodę nie wyrażała zgody na rozwiązanie umowy i ugoda nie stanowiła nawiązania pomiędzy stronami nowego stosunku zobowiązaniowego, w ramach którego ww. zgoda miała stanowić usługę świadczoną przez spółkę. Okoliczność, że strony w drodze polubownej uzgodniły wzajemne rozliczenia w związku z rozwiązaniem umowy nie oznacza, że pomiędzy stronami dochodzi do nawiązania nowego stosunku prawnego, w ramach którego spółka świadczy usługę w postaci wyrażenia zgody na rozwiązanie umowy, a wspólnicy płacą za to wynagrodzenie.

Zatem kwota rekompensaty jest różnicą pomiędzy kwotą należną za realizację umowy, a kwotą uzgodnioną w umowach, które spółka zmuszona była zawrzeć w następstwie rozwiązania umów przez wspólników. Po stronie wspólników nie dochodzi do przysporzenia, wspólnicy nie nabywają lokali, wpłacona wcześniej zaliczka jest kompensowana z należnym odszkodowaniem. Zawarta ugoda ma właśnie na celu jednoznaczne określenie wysokości należnego odszkodowania dla Spółki za jej niewykonanie z przyczyn leżących po stronie wspólników.

Reasumując organ podatkowy stwierdził, iż w przedmiotowej sprawie odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy przedwstępnej, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podstawa prawna: art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.